آب و هوای زمین در طول میلیون‌ها سال، به طور ذاتی متغیر بوده است. بعضی سالها، آب و هوای گرم و خشک سراسر زمین را در بر می‌گرفت و در زمان‌های دیگر، سرما و رطوبت بر زمین حاکم بود. تا سالها در بعضی مناطق، طوفان‌های عظیم و بزرگ در این کره خاکی جولان میداد. در حالی که در قسمت‌های دیگر، خشکسالی‌های پی در پی جریان داشت. عصر یخبندان هم در طول هزاران سال، باعث تغییرات آب و هوایی فراوانی در سطح زمین شد.
پس ممکن است که با این قدمت چند میلیون ساله، برای برخی شک و تردیدهایی نسبت به داده‌ها و تغییرات آب و هوایی وجود داشته باشد. مثلآ اینکه چگونه دانشمندان می‌توانند با توجه به اطلاعات جمع‌آوری‌شده در 150 سال گذشته، به این نتیجه برسند که انسان‌ها باعث گرم شدن کره زمین می‌شوند؟
نتایج تحقیقات 150 سال اخیر
پاسخ این است که ابزارهای سنجش دما، اطلاعات فراوانی را در اختیار ما می‌گذارد. سوابق تاریخی این ابزارها، به دهه 1880 (و اغلب قبل از آن) باز می‌گردد. زمانی که مردم هنگام عبور از اقیانوس‌ها، شروع به اندازه‌گیری منظم دما در ایستگاه‌های هواشناسی و کشتی‌ها کردند. امروز این داده‌ها روند گرمایش زمین در طول قرن بیستم را به طور واضح به ما نشان می‌دهد.
برخی دیگر از افراد هم سوال‌های متفاوتی را مطرح می‌کنند. مثلآ اینکه آیا در این اندازه‌گیری‌ها هیچ اشتباه و اشکالی وجود ندارد؟ آن هم با توجه به این واقعیت که تنها تعداد کمی ایستگاه هواشناسی وجود دارد و بیشتر آنها هم در نزدیکی شهرها قرار گرفته‌اند. به ویژه که دما در اطراف شهرها گرمتر از دیگر مناطق است و این موضوع روی نتایج تحقیقات تاثیر می‌گذارد. ( اشاره به پدیده “جزیرهٔ گرمایی شهری” که بر اساس آن، درجهٔ دمای برخی از شهرها یا مناطق شهری در مقایسه با حومه شهر یا محدوده‌های روستایی، بسیار بالاتر است.)
نباید فراموش کنیم که محققان به طور مرتب اشتباهات بالقوه را هنگام بازسازی دمای جهان تصحیح می‌کنند. ضمن اینکه گرمایش زمین با داده‌های مستقل دیگری مانند تصاویر و مشاهدات ماهواره‌ای و سایر روش‌های اندازه‌گیری تأیید می‌شود.
بسیاری از این اطلاعات همچنین، از بالا و پایین شدن یا ثابت ماندن روند افزایش دما در 150 سال گذشته بدست آمده است. در این آمارها نتایج تغییرات طبیعی آب و هوا یا سایر فعالیت‌های انسانی که به طور موقت گرمایش زمین را متوقف کرده است، دیده می‌شود.
به عنوان مثال در اواسط دهه 1900، وضعیت آب و هوای داخلی و آلودگی نوری ناشی از نیروگاه‌های زغال سنگ، باعث شد تا گرمایش جهانی برای چند دهه متوقف شود. (گرچه در نهایت، افزایش گازهای گلخانه‌ای باعث شد تا زمین دوباره شروع به گرم شدن کند.) به همین دلیل، وقفه گرمایش زمین در نخستین سالهای دهه 2000 تا حدی نتیجه تغییرات طبیعی آب و هوا بود که اجازه می داد گرمای بیشتری به اقیانوس وارد شود. با این حال، از آن زمان تا امروز، زمین در گرم‌ترین روزهای تاریخ خود قرار دارد.
همه تغییرات طبیعی هستند؟؟
اما آیا می‌توانیم تمام تغییرات آب و هوایی قرن بیستم را به گردن اتفاقات طبیعی و عادی بیندازیم؟ برای پاسخ به این سوال، می‌توانیم به انواع دیگری از اطلاعات نگاه کنیم که به روزهای بسیار دور برمی‌گردند. محققان از سوابق زمین‌شناسی مانند حلقه‌های تنه درختان، یخچالها و هسته‌های یخی، مرجان‌ها و رسوبات، به اطلاعات مربوط به آب و هوای ماقبل تاریخ دست پیدا کرده‌اند. آنها به کمک این داده‌ها تلاش کردند تا رکورد آب و هوا را در سالهای مختلف ارزیابی کنند.
داده‌های محققان نشان میداد که تغییرات دمای جهانی برای قرن‌ها ثابت مانده است، سپس در طی 150 سال گذشته به شدت رو به افزایش می‌رود. البته چنین تحقیقاتی تا ده‌ها سال توسط بسیاری از افراد انکار میشد. با این حال، تایید این نتایج نشان می‌دهد که زمین در هزار سال گذشته و احتمالاً بیشتر از آن، هرگز تا به این اندازه گرم نبوده است.
مترجم: شبنم بهروز