استر و مردخای ، یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان

همدان که از آن به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران نام برده می‌شود، یکی از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری غرب کشور است. شهر همدان یا همان هگمتانه سابق جزو قدیمی‌ترین شهرهای ایران و جهان است و با وجود جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان، سالانه گردشگران بسیاری را از داخل و خارج کشور به خود جذب می‌کند. این شهر که در گذشته از مراکز عمده استقرار یهودیان در ایران محسوب می‌شد، سال‌هاست یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان را در خود جای داده است. آرامگاه استر و مردخای جزو آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شده و در طی سالیان زائران یهودی و افراد بسیاری از مذاهب دیگر از سراسر ایران و سایر کشورهای جهان از آن بازدید می‌کنند.

استر و مردخای، دومین مرکز مهم عبادی یهودیان

با شنیدن نام این مقبره احتمالا از اسمش تعجب می‌کنید و اولین سوالی که برایتان پیش می‌آید این است که چرا این اسم را روی آن گذاشته‌اند؟

داستان از این قرار است که بنابر روایات خشایار شاه پادشاه هخامنشی در سال سوم سلطنت خود جشنی بزرگ و باشکوه برگزار می‌کند. روز هفتم جشن که پادشاه حسابی خوش گذرانده بود، یاد همسرش ملکه وشتی می‌افتد و دستور می‌دهد که او را نزد پادشاه بیاورند. ملکه از دستور شاه سرپیچی می‌کند و در مجلس حاضر نمی‌شود. برخی می‌گویند علت این بوده که شاه می‌خواسته همسر زیباروی خود را به خلایق و سرورانش نشان دهد و این کار ملکه را آزرده خاطر می‌کند. خلاصه که پادشاه عصبانی می‌شود و قصد می‌کند ملکه دیگری را برای خود برگزیند. طبق دستور خشایار شاه دختران زیباروی از همه ولایت‌ها جمع می‌شوند تا شاه یکی از آن‌ها را انتخاب کند.

از طرفی مردخای یکی از رجال دربار خشایار شاه بوده و شخصی به نام هامان صدراعظم خشایار شاه به خاطر کینه‌ای که از او داشته قصد می‌کند او و همه یهودیان در سراسر ایران را بکشد. وقتی مردخای یهودی از این قضیه باخبر می‌شود چون که داستان ازدواج پادشاه را هم شنیده بوده، نقشه‌ای می‌کشد که برادرزاده‌اش استر ملکه دربار خشایارشاه شود تا از طریق او بتواند یهودیان را از مرگ نجات دهد.

استر که نام اصلی او هدسه بوده، بعد از فوت پدر و مادرش نزد عموی خود تربیت و بزرگ می‌شود. این دختر خوش سیما که به خاطر چهره بسیار زیبایش نام استر یا به فارسی ستاره را روی آن گذاشته بودند، در نهایت مورد پسند شاه واقع شده و ملکه دربار می‌شود. خلاصه استر موفق می‌شود ناجی این قوم شده و با درخواست از شاه حکم قتل عام یهودیان را لغو کند. بعدها برای این عمو و برادرزاده یعنی استر و مردخای مقبره‌ای ساخته شده و تبدیل می‌شود به دومین مرکز عبادی مهم یهودیان.

عید پوریم در ایران

هر سال از اواخر اسفند تا اوایل فروردین در یک روز مشخص و تعیین شده یهودیان در استر و مردخای گرد هم آمده و به مناسبت نجات قوم یهود از قتل عام، با انجام مراسمات خاص خود و نیایش این روز را جشن می‌گیرند.

بازدید از آرامگاه استر و مردخای

در ابتدای خیابان دکتر شریعتی در مرکز شهر همدان بنایی قرار دارد که در نهایت سادگی و به دور از هر گونه تجملات با سنگ و آجر ساخته شده است. ساختمان فعلی استر و مردخای در قرن هفتم هجری(دوران مغول) بر روی بقایای ساختمان اولیه که متعلق به قرن سوم هجری بوده، بنا شده است.

درب ورودی یک درب کوتاه سنگی است و به همین خاطر برای ورود باید کمی خم شد. دور تا دور تالار ورودی چند فانوس قرار دارد که به گفته متولی آرامگاه، یهودیان برای اموات خود آن‌ها روشن کرده‌اند. بعد از ورودی اتاقی هست که قبور استر و مردخای در آن قرار دارد، دو قبر چوبی که دو صندوق منبت کاری شده زیبا روی آن‌ها قرار دارد. صندوقی که در بالای قبر استر قرار دارد از قدیم به جا مانده، ولی صندوق منبت کاری شده در بالای قبر مردخای حدود سال ۱۳۰۰ توسط استاد تویسرکانی که از منبت کاران برجسته آن زمان بوده ساخته شده است. همچنین بر دیوار بالای این قبور جملاتی به زبان عبری و به صورت برجسته گچ بری شده است.

در آخر در سمت راست این اتاق از پله‌ها که بالا بروید، اتاقی هست که دور تا دور آن صندلی قرار دارد و محل برگزاری مراسمات مخصوص یهودیان است.

*فقط یک نکته این که آرامگاه استر و مردخای شنبه‌ها تعطیل بوده اما باقی روزهای هفته در دو نوبت صبح و عصر پذیرای گردشگران است. یک قانون عجیب و غریب هم برای ورود به این آرامگاه وجود دارد و آن هم این که ورود به بقعه استر و مردخای فقط به صورت خانوادگی ممکن است.

اقامت در همدان

برای اقامت در همدان نیازی نیست نگران باشید چرا که گزینه‌های مناسب و خوبی برای اقامت در این شهر پیش روی مسافران است. اگر ماندن در هتل را ترجیح می‌دهید با توجه به بودجه‌ای که برای اقامتگاه در نظر گرفته‌اید می‌توانید از میان موارد مختلف یکی را رزرو کنید. همچنین امکان اجاره ویلا، سوئیت و آپارتمان شخصی در همدان به صورت اینترنتی از طریق سایت شب وجود دارد. بهتر است پیش از سفر اقامتگاه خود را انتخاب و رزرو کنید و با خیال راحت راهی شوید. اقامتگاه‌های بوم گردی همدان نیز گزینه جذاب دیگری است که می‌تواند اقامتی متفاوت را برایتان رقم بزند.

سایر جاذبه‌های گردشگری همدان

همدان شهری است با جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و مذهبی فراوان که هنگام گردش و سفر به  شهر زیبای همدان نباید از آن‌ها غافل شد. از غار علیصدر، گنج نامه، آرامگاه باباطاهر عریان، آرامگاه ابوعلی سینا، تپه هگمتانه، برج قربان، گنبد علویان و بازار سنتی همدان به عنوان مهم‌ترین و معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری همدان می‌توان نام برد.