آیا تغییرات آب و هوایی می‌تواند باعث افزایش طوفان‌ها و آتش سوزی شود؟
از همان روزهایی که در مدرسه با درسی به نام جغرافیا سر و کله می‌زدیم، می‌دانستیم که تغییرات شدید آب و هوایی و بلایای طبیعی بخشی از زندگی روی زمین است. با همه اینها، شواهد فراوانی وجود دارد که نشان میدهد تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین، شدت پدیده‌هایی مانند امواج گرما، خشکسالی و سیل را افزایش میدهد. تحقیقات اخیر همچنین به دانشمندان این امکان را داده است تا تأثیر تغییرات آب و هوا را بر روی پدیده‌های خاص طبیعی مشاهده و شناسایی کنند.
اول از همه با امواج گرما شروع می‌کنیم. مطالعات نشان میدهد که امروز افزایش غیرطبیعی دما، تقریباً پنج برابر بیشتر از حالت عادی اتفاق می‌افتد و مدت آن طولانی‌تر است. مدل‌های آب و هوایی هچنین نشان می دهند که تا سال 2040 امواج گرما 12 برابر بیشتر از امروز خواهند بود. موضوعی نگران کننده که منجر به افزایش بستری و مرگ و میر بین افراد میانسال و افرادی که با کمبود بهداشت مواجه هستند، می‌شود. یکی از بهترین مثالها در این زمینه به تابستان 2003 باز می‌گردد. زمانی که موج گرما باعث شد تا 70 هزار مرگ در سراسر اروپا اتفاق بیفتد.
تغییرات آب و هوایی به دلیل افزایش تبخیر آبها، باعث شده است تا خشکسالی در زمین بیشتر شود. به طور کلی، خشکسالی به دلایلی مانند تنوع آب و هوایی اتفاق می‌افتد. دلیل دیگر خشکسالی در زمین، به خاطر پدیده‌هایی به نام “ال نینو” و “لانینا” است. « ال‌نینو و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی و اقیانوسی هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند. این دو پدیده در اثر رها شدن انرژی در اقیانوس آرام رخ می‌دهند و با تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و بادها، باعث خشکسالی می‌شوند.»
با وجود دلایل طبیعی خشکسالی، برخی از محققان شواهدی را یافته‌اند که نشان میدهد گرم شدن زمین و انتشار گازهای گلخانه‌ای به بیشتر شدن خشکسالی‌ها کمک کرده است. دانشمندان برای واضح‌تر شدن این قضیه، به خشکسالی که از سال 2000 تا 2018 در جنوب غربی آمریکا رخ داد، اشاره می‌کنند. این خشکسالی تقریباً 50 درصد شدیدتر از خشکسالی‌هایی گزارش شد که به طور عادی در مناطق مختلف زمین اتفاق می‌افتد. خشکسالی 18 ساله جنوب غربی آمریکا به عنوان بدترین خشکسالی شناخته می‌شود که در طی هزار سال گذشته و در این منطقه به وقوع پیوسته است.
بالا رفتن دمای زمین همچنین شدت بارش باران و وقوع سیل را افزایش داده است. یک مثال دیگر در این زمینه، “طوفان هاروی” است که در سال 2017 باعث خسارت‌های فراوانی به شهر هوستون آمریکا شد. مطالعات نشان می‌دهند که به دلیل حبس رطوبت توسط هوای گرم، بارش‌های این طوفان 15 تا 40 درصد بیشتر از حالت عادی بود.
هنوز مشخص نیست که آیا تغییرات آب و هوایی می‌تواند تعداد طوفان‌ها را تغییر دهد یا نه. با این حال این موضوع ثابت شده است که گرمایش زمین طوفان‌ها را قوی‌تر و شدیدتر از گذشته کرده است. همچنین به نظر می‌رسد که تغییرات اقلیم و گرمایش زمین به نفع برخی از الگوهای آب و هوایی عمل می‌کند. مانند پدیده Midwest Water Hose که سیل ویرانگری را در میانه غربی آمریکا و در سال 2019 جاری کرد. البته نباید فراموش کنیم که در بیشتر بلایای طبیعی، عوامل مختلفی تاثیرگذار است.
آتش سوزی پدیده دیگری است که به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد. با این حال در بسیاری از مناطق زمین، خطر آتش سوزی افزایش یافته است؛ زیرا انسان‌ها به شدت با آتش سوزی‌های طبیعی مقابله کرده‌اند و شیوه‌های سنتی مقابله با آتش سوزی را کنار گذاشته‌اند. چنین موضوع به ظاهر بی‌اهمیتی باعث شده است تا سوخت بیشتری در مناطق مختلف دنیا انباشته شود و در نتیجه خطر آتش‌سوزی‌های شدید افزایش یابد.
تغییرات آب و هوا هنوز هم با افزایش دمای داغ و خشک در جنگل‌ها در ارتباط است. مطالعات نشان میدهد که گرم شدن هوا و زمین عامل افزایش آتش سوزی‌های اخیر در جنگل‌هاست. یک تجزیه و تحلیل نشان همچنین نشان میدهد که تغییرات آب و هوا باعث شده است تا بین سالهای 1984 و 2015، مناطق غربی آمریکا دو برابر بیشتر از گذشته دچار آتش سوزی شود. محققان هشدار می‌دهند که گرم شدن زمین در آینده باعث آتش سوزی‌های بزرگتر و خطرناک‌تری در سراسر زمین خواهد شد.
ترجمه و نگارش: شبنم بهروز