درباره غنای فرهنگ، هنر و موسیقی کردی بخوانید!

باعث خوشحالیست که کشورمان ایران نه تنها در زمینه آب و هوایی کشور 4 فصل محسوب می شود بلکه از نظر فرهنگی نیز تنوع بی نظیری را در خود جای داده است. جذاب تر از هر چیز این است که تمام این فرهنگ ها و قومیت ها در قالب یک کشور در حال زندگی در کنار یکدیگر هستند، به مناطق زندگی یکدیگر سفر می کنند و حتی از اقوام و فرهنگ های مختلف با یکدیگر وصلت می کنند. زمانی که صحبت از یک فرهنگ می شود، منظور تنها آداب و رسوم این اقوام نیست، بلکه صحبت از هنر و موسیقی و چیزهای مانند این ها هم هست.

یکی از این فرهنگ و قومیت های شناخته شده و غنی، فرهنگ و قومیت کرد است. فرهنگی زیبا با ادبیات و زبان ویژه اش، با آن جشن های کردی و رقص ویژه کردی، هنر و صنایع دستی مشهور و ارزشمندی که دارد، موسیقی منحصر به فرد و لباس ها و غذاهای دوست داشتنی و مشهورش. فرهنگ و هنر و موسیقی کردی چیزی فراتر از چند کلمه ای است که به آن اشاره کردیم، بنابراین در این مقاله قصد داریم به طور کامل در مورد فرهنگ کردی و هنر و موسیقی کردی برای شما بگوییم.

هنر کردی به جز موسیقی کردی شامل چه مواردی است؟

آنچه واضح است این است که موسیقی جایگاه ویژه ای در هنر کردی دارد، اما آنچه که لازم است بدانید که در هنر کردی به جز موسیقی به بسیاری از اقسام دیگر هنر هم توجه زیادی می شود.

یکی از رایج ترین هنرهای قوم کرد قالیبافی است. می توان گفت این هنر در میان مردم کرد به یک حرفه تبدیل شده است و سهم بزرگی در هنر این مردمان دارد. این هنر در میان مردمان کردی به غنای کافی رسیده است. قالیبافی کردها با آن زیورها و زیبایی های ویژه اش از مشهورترین قالی های ایران است. در طرح این قالی ها هم می توان معنا و مفاهیم رویایی و زیبایی را مشاهده کرد که از رنگ ها به عنوان بهانه ای برای زیباتر نشان دادن آرزوها و رویاهای این مردم استفاده کرده اند.

هنر نساجی هم جایگاه ویژه ای در زندگی مردم مناطق کردنشین ایران دارد. انواع بافت پارچه و محصولات نساجی مانند بوزو، برمال، جاجم، بره، پوشمین، موج، جوراب، دستکش، رنگال و کلاه در این مناطق تولید می شود و برخی مردمان این مناطق از این راه امرار معاش می کنند.

معرفی موسیقی کردی و تاریخچه هنر موسیقی در میان مردمان کرد

گفته می شود موسیقی کردی از قدیمی ترین موسیقی های دنیاست که به عنوان زیر مجموعه ای از موسیقی شرقی به حساب می آید. به دلیل قدمت موسیقی کردی به آن لقب «مادر موسیقی» را هم نسبت داده اند. موسیقی کردی روش و سبک منحصر به فرد و متفاوتی دارد که در بین مردمان کرد در ایران و در عراق کنونی هم رواج داشته و دارد. البته رواج موسیقی کردی در غرب آسیا و خاورمیانه باعث غنای آن هم شده است.

نکته جذاب دیگر در مورد موسیقی کردی این است که این موسیقی در واقع از دو بخش اصلی کلاسیک و مدرن تشکیل شده است که هر کدام از این دسته های زیر مجموعه های مخصوص به خود را دارند.

در موسیقی کردی با گروهی از آواها، ترانه ها و نغمه هایی رو به رو می شوید که همگی از سر منشأ زبان گردی می آیند و تلاشی برای بیان ارزش ها و باورهای ارزشمند هستند. این مسئله از فرهنگ کردی نشأت گرفته است.

حکایت ها، ترانه ها و موسیقی کردی

برخلاف آنچه که تصور می شود موسیقی در جان و روح و فرهنگ مردمان کرد رخنه کرده و پیوندی با محکم با زندگی روزمره این مردم دارد. همانند بسیاری از فرهنگ ها و قومیت های دیگر، موسیقی و ترانه در فرهنگ کردی هم از افسانه ها شروع شده است. ترانه ابزاری بریا بیان زیباتر افسانه ها بوده اند. ترانه های دیوانی تلاش می کردند با محتوایی غنی افسانه های کردی را به نمایش بگذارند. در واقع این ترانه ها قالب حماسی داشته اند. اما آنچه که هنر کرد را به اوج خود رسانده ترکیبی از بار ادبی و البته موسیقایی این ترانه های حماسی بود. یکی از مشهورترین شخصیت های کرد که از این نوع موسیقی و ترانه های حماسی استفاده کرده «کاویس آغا» است.

نکته مهم در مورد استفاده از حکایت ها و ترانه ها در موسیقی کردی این است که داستان های قهرمانی و افسانه های حماسی تنها موضوعی نبوده اند که به آن پرداخته شده، بلکه داستان های دلدادگی هم در مضامین محتوای این ترانه ها وجود داشته است.

استفاده از سازها در موسیقی کردی

موسیقی کردی تنها صحنه جولان ترانه ها نیست، بلکه از سازهای رایج و اصیل در موسیقی کردی همواره بهره گرفته شده است. نی، سرنا، نایه، دهل، دف، تنبک، تنبور، کمانچه، دیوان و شمشال برخی از مهمترین سازهایی هستند که در موسیقی کردی مورد استفاده قرار گرفته اند.

آوازها و دستگاه های موسیقی

موسیقی کردی از آوازهای گوناگون و شیوه های متفاوتی تشکیل شده است. آوازهای قه تار، شاییک ده گری، گول نیشان گول نیشان برخی از مهمترین آوازهای مختلف موسیقی کردی است. در مورد دستگاه های موسیقی هم می توان به این نکته اشاره کرد که دستگاه شور مهمترین نقش را در تمام موسیقی کردی به عهده دارد.

افراد مشهور و هنرمندان عرصه موسیقی کردی

موسیقی کردی به همان میزانی که اصالت دارد، دارای عقبه ای بلند از نام هایی است که برای موسیقی کردی افتخار آفرینی کرده اند. سهراب پورناظری، کیخسرو پورناظری، مظهر خالقی، ناصر رزازی، حسن زیرک، شوان پرور، قادر عبدالله زاده، اردشیر کامکار، اردوان کامکار، بیژن کامکار و حسن کامکار تنها برخی از هنرمندان نامدار موسیقی کردی هستند. این لیست بسیار طولانی است و نام های بزرگانی همچون شهرام ناظری، کیهان کلهر و شهریار جمشیدی را هم در خود جای داده است.

رقص کردی در ارتباطی نزدیک با هنر و موسیقی کردی

رقص کردی قدمتی بسیار زیاد داشته و به نوعی یادگار از دوران مهرپرستی اطلاق شده است. این رقص به نحوی از پرستش خدایان در زمان مهرپرستی که در مهرابه ها انجام می شده به یادگار مانده است.