زمان زیادی است که “تغییرات آب و هوایی” یا “تغییرات اقلیم“، به عنوان یک علم مهم شناخته شده و به طور گسترده‌ای پذیرفته شده است. با این حال، زوایای مختلف این موضوع باعث می‌شود تا به سختی بتوانیم واقعیتِ این علم را از اطلاعات و تعاریف دروغین جدا کنیم. ما در این مطلب با شما از حقایقی صحبت می‌کنیم که درستترین و دقیق‌ترین نکات را در این زمینه در اختیارتان می‌گذارد.
حقیقت شماره 1
از کجا می‌دانیم که تغییرات آب و هوایی، واقعا در حال رخ دادن است؟
تغییرات اقلیمی معمولآ توسط نمونه‌های پیچیده کامپیوتری پیش‌بینی می‌شود. با این حال مبنای علمی تغییرات آب و هوا بسیار گسترده‌تر است و این مدلها تنها بخش کوچکی از آن را تشکیل می‌دهند.
بیش از یک قرن است که فیزیک‌شناسان متوجه شده‌اند که چرا گازهای گلخانه‌ای مثل دی اکسید کربن باعث گرم شدن زمین می‌شوند. با اینکه این گازها فقط بخش کوچکی از جو را تشکیل می‌دهند، اما می‌توانند گرمای زمین را که باید در فضا منتشر شود، متراکم کرده و به دام بیندازند. در نتیجه این گازها آب و هوای زمین را کنترل می‌کنند. چنین روندی به طور طبیعی قابل قبول است، زیرا تا امروز باعث شده است که زمین مایعی به نام آب داشته باشد و در آن زندگی جریان بگیرد.
با این حال در طول انقلاب صنعتی، سوزاندن ذغال سنگ و سایر سوخت‌های فسیلی برای راه انداختن کارخانه‌ها و موتورهای بخار، باعث شد تا مقدار زیادی از گازهای گلخانه‌ای به جو اضافه شود. از آن زمان تا امروز، حجم عظیم این گازها زمین را گرم‌تر کرده و تغییرات فراوانی به بار آورده است.
برای نخستین بار و از اواسط قرن 19 میلادی، چنین اطلاعاتی به لطف شواهد و مدارکی که با اندازه‌گیری دما در ایستگاه‌های آب و هوایی و کشتی‌ها جمع آوری می‌شد، بدست آمد. بعدها دانشمندان به کمک ماهواره‌ها، شروع به ردیابی دمای سطح زمین و جستجوی سرنخ‌هایی در مورد تغییرات آب و هوا کردند. تمام این اطلاعات حاکی از یک موضوع هولناک داشت: زمین در حال گرم شدن است!
متوسط درجه حرارت زمین از سال 1880، 2.2 درجه فارنهایت یا 1.2 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و بیشتر این تغییرات در اواخر قرن بیستم دیده می‌شود. سطح زمین نسبت به سطح دریا، با افزایش دمای بیشتری مواجه شده و قطب شمال بیشتر از هر نقطه دیگری این تغییرات را به خود دیده است. ( بیش از 4 درجه فارنهایت از 1960). رکوردهای روزانه در آمریکا نیز چنین اعداد و تغییراتی را به خوبی نشان داده و ثابت می‌کند.
متاسفانه باید بگوییم که چنین افزایش دمایی در تاریخ زمین شناسی اخیر بی‌سابقه بوده است. در سال 1998، برای اولین بار یک تصویر که به نام “نمودار چوب هاکی” شناخته می‌شود، نشان داد که چگونه دمای زمین تا قرن‌ها بدون تغییر و دست نخورده باقی مانده بود. اطلاعات این تصویر بر اساس داده‌های بدست آمده از حلقه‌های رشد درخت، هسته‌های یخ و سایر شاخص‌های طبیعی گرفته شده بود. ضمن اینکه تصاویر و اطلاعات اخیر هم نشان می‌دهد که زمینِ امروز، بسیار گرم‌تر از زمینِ هزار سال پیش است.
جالب است که بدانید درجه حرارت سطح زمین می‌تواند مقیاس واقعی تغییرات آب و هوایی را پنهان کند، زیرا اقیانوس‌ها 90 درصد از گرمای به دام افتاده توسط گازهای گلخانه‌ای را به خود جذب کردهاند. مقیاس‌ها و اطلاعات جمع آوری شده در طول شش دهه گذشته توسط متخصصان اقیانوس شناسی و ابزارهای تخصصی نشان می‌دهد که هر لایه از دریاها و اقیانوس‌ها به طور جداگانه در حال گرم شدن است. مطالعات اخیر همچنین نشان می‌دهند که اقیانوس‌ها از سال 1997 تا 2015 گرمای فراوانی را به خود جذب کردهاند.
ما همچنین می‌توانیم واقعی بودنِ تغییرات اقلیم را در اثرات مخربِ به بار آمده در طبیعت مشاهده کنیم. یخچال‌ها و تکه‌های یخ هر روز کوچکتر شده و سطح دریاها افزایش یافته است. در فصل بهار، برف‌ها زودتر از گذشته آب می‌شوند و گیاهان زودتر شکوفه می‌دهند. حیوانات برای پیدا کردن شرایط بهتر و آب و هوای خنک‌تر به نقاط مرتفع‌تر مهاجرت کردهاند. و خشکسالی‌ها، سیل‌ها و آتش سوزی‌ها بیشتر از گذشته شده‌اند. پس می‌توان نتجیه گرفت که در کنار پیش بینی مدلهای پیچیده کامپیوتری، این تغییرات به طور واضح قابل مشاهده هستند.
نگارش و ترجمه: شبنم بهروز