فهرست مطالب
میراث جهانی یعنی اثری تاریخی با معماری برجسته و از نظر فرهنگی پراهمیت که تمامی انسان‌ها فارغ از ملیت، نژاد و مذهب با آن ارتباط برقرار می‌کنند و باغ دولت آباد یزد هم از مهم‌ترین و زیباترین میراث جهانی یونسکو در ایران است.
باغ دولت آباد یزد کجاست؟ باغ دولت آباد در محله چهار منار یزد، خیابان شهید رجایی و داخل کوچه حسینیه قرار گرفته است.
ساعت بازدید باغ دولت آباد یزد چگونه است؟ از ساعت 7 صبح تا 11:30 شب می‌توانید از باغ دولت آباد بازدید کنید.
از باغ دولت آباد یزد در شب بازدید کنیم یا روز؟ این بنای تاریخی در شب و روز زیبایی‌های خاص خود را دارد. شب‌ها می‌توانید از قدم زدن در کنار حوض و فواره‌ها و تماشای نورپردازی زیبای باغ و بناهای آن لذت ببرید و در روز هم می‌توانید در نور رنگی پشت ارسی‌های باغ عکس‌ها زیبا بگیرید.
در ادامه با موقعیت جغرافیایی، تاریخچه، بخش‌های مختلف، نحوه دسترسی و جاذبه‌های باغ دولت آباد آشنا می‌شوید.
برای اجاره ویلا و سوئیت در یزد کلیک کنید
باغ دولت آباد کجاست؟
باغ دولت آباد یزد یکی از 9 باغ ایرانی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است و یکی از جاهایی است که حتماً در سفر به یزد باید از آن بازدید کنید.
باغ دولت آباد نمونه اعلای معماری باغ ایرانی را به نمایش می‌گذارد، بنایی با شکل مستطیل و ساختمان‌های متقارن که بخش وسط آن به فضای سبز و حوض اختصاص شده و آبراه‌های حوض به کمک قنات، آب مورد نیاز بخش‌های مختلف آن را تأمین می‌کنند. در بخش‌های مختلف باغ درختان انگور، انار، کاج، گیلاس و سرو و گل‌هایی مثل گل محمدی و سرخ کاشته شده است.
این باغ در گذشته سکونت‌گاه حاکمان یزد بوده است و علاوه بر جذابیت برای گردشگران داخلی و خارجی، یکی از تفرجگاه‌های محبوب مردم یزد هم محسوب می‌شود. باغ دولت آباد در مرکز شهر و داخل بافت سنتی یزد واقع شده و دسترسی به آن راحت است.
آدرس باغ دولت آباد یزد: یزد، خیابان شهید رجایی، کوچه فردوسی
بخوانید از: جاهای دیدنی یزد؛ مساجد، بادگیرها و فراتر از آن
تاریخچه باغ دولت آباد یزد
قدمت باغ دولت آباد یا چهار منار یزد به دوران زندیه می‌رسد و به دستور محمدتقی خان بافقی در سال 1160 هجری ساخته شده است. محمدتقی خان سرسلسله خوانین یزد و حاکم این شهر در اواخر دوران افشاریه، کل دوران زندیه و اوایل حکومت قاجار بود. او طی یک شورش نظامی حاکم منصوب عادل شاه افشار را سرنگون کرد و بعد از سر کار آمدن کریمخان، تصمیم گرفت با او صلح کند.
محمدتقی خان ابتدا قنات بزرگی با نام قنات دولت آباد ایجاد کرد تا مشکل آب‌رسانی شهر یزد را حل کند؛ اما بعداً تصمیم گرفت در حاشیه این قنات باغ دولت آباد را به عنوان مقر حکومت خود بسازد. این باغ در گذشته خارج از شهر قرار داشت و به مرور زمان و با گسترش شهر یزد، هم اکنون در مرکز آن قرار گرفته است.
باغ دولت آباد میراث خانواده رحیمی (نوادگان محمدتقی خان) است؛ اما هم اکنون در تملک میراث‌فرهنگی یزد قرار دارد.
بخوانید از: سفر به جاذبه های گردشگری یزد
معماری باغ دولت آباد یزد
باغ دولت آباد یزد خود به 2 باغ مستطیلی شکل اندرونی و بیرونی تقسیم می‌شود که هر 2 به سبک معماری باغ ایرانی ساخته شده‌اند. محور تقارن باغ بیرونی، همان محور اصلی باغ اندرونی است و عمارت سردر را به عمارت هشتی باغ متصل می‌کند. در کناره‌های محور طولی باغ، درختان سر به فلک کشیده‌ای وجود دارند که در کنار حوض مستطیلی و طولانی باغ، یک دید پرسپکتیو زیبا نسبت به عمارت اصلی (کوشک) ایجاد می‌کنند.
در باغ بزرگ‌تر یک آب‌نما و در باغ کوچک‌تر یا بهشت‌آیین، یک حوض مستطیلی بزرگ وظیفه کرت‌بندی و تقسیم باغ‌ها به بخش‌های کوچک‌تر و متقارن را بر عهده دارند. این حوض و آب‌نما باعث شده‌اند که اصول پایه معماری سنتی ایرانی به بهترین نحو در باغ دولت آباد رعایت شود.
بخوانید از: بافت سنتی و تاریخی یزد را بهتر بشناسید!
ساعت و روز بازدید از باغ دولت آباد
برای بازدید از باغ دولت آباد یزد، هر روز و از ساعت 7 صبح تا 11:30 شب فرصت دارید. این باغ در روز عاشورا فعالیت نمی‌کند.
یزد از بهترین مقاصد سفر در زمستان است و اگر اهل پایتخت و شهرهای سردسیر باشید، احتمالاً می‌دانید که در اوج سرمای زمستان حتی تصور قدم زدن در باغی پردرخت سخت است؛ اما باغ دولت آباد در روزهای زمستانی آب‌وهوایی دلپذیر دارد و قدم زدن در آن در فصل سرما، به خاطره‌ای تکرارنشدنی تبدیل خواهد شد.
دسترسی به باغ دولت آباد یزد
برای دسترسی به باغ دولت آباد یزد، باید به محله پامنار این شهر و بلوار دولت آباد بروید. از این بلوار وارد خیابان شهید رجایی شوید. در این خیابان کوچه حسینیه یا فردوسی را پیدا کنید و آن را تا انتها بروید تا به باغ دولت آباد برسید.
جاذبه‌ها و دیدنی‌های باغ دولت آباد
باغ دولت آباد از گذشته تاکنون کاربری‌های مختلفی داشته است. در زمان محمدتقی خان، باغ اندرونی محل زندگی او و خانواده‌اش بود و باغ بیرونی به امور حکومتی، شهرداری، مراسم ورزشی و تشریفات اختصاص داشت. در ادامه به جذاب‌ترین دیدنی‌های این باغ تاریخی اشاره می‌کنیم و بعد در بخش بعدی سراغ معرفی بناهای مختلف آن می‌رویم.
قنات باغ دولت آباد
قنات باغ دولت آباد یزد، از 200 سال پیش تاکنون چشمه حیات آن و زمین‌های اطراف است و به 5 رشته قنات کوچک‌تر تقسیم می‌شود. قنات دولت آباد حدود 60 کیلومتر طول دارد و از ارتفاعات مهریز تا یزد کشیده شده است. این قنات در گذشته وظیفه آب‌رسانی به زمین‌های کشاورزی یزد و به کار انداختن آسیاب‌های آبی را بر عهده داشت.
بعد از ورود به باغ، این قنات وارد آب‌نماها و حوض‌های باغ می‌شود و از طریق گاو روها و آبراه‌ها درختان را سیراب می‌کند. همچنین یک چاه با عمق 150 متر هم در باغ وجود دارد که در زمان‌های خشکسالی به کمک قنات دولت آباد می‌آید.
بخوانید از: یزد، سرزمین خشت های خام
بادگیر باغ دولت آباد
شاخص‌ترین دیدنی باغ دولت آباد، بادگیر بزرگ آن است که نزدیک به 34 متر ارتفاع دارد و با عنوان بلندترین بادگیر جهان شناخته می‌شود. این بادگیر عظیم و هشت‌ضلعی، باعث شده تا باغ دولت آباد از دیگر باغ‌های ایرانی متمایز باشد.
بادگیر باغ دولت آباد یزد باد را در جهات مختلف و به‌راحتی به عمارت هشتی که در زیر آن قرار دارد منتقل می‌کند. بعد حوض زیر بادگیر، باد آن را خنک می‌کند و به شاه‌نشین و تالارها می‌فرستد.
بخوانید از:
آب‌نمای باغ دولت آباد
آب‌نماهای باغ دولت آباد تنها وظیفه زیباتر کردن باغ را برعهده ندارند و به جریان داشتن آب در باغ و خنک کردن آن کمک می‌کنند. تعدادی آب‌نمای کوچک یا سینه کبکی در بخش‌های مختلف باغ وجود دارند که وظیفه آن‌ها رساندن آب به آب‌نمای اصلی است. این آب‌نما در محور اصلی باغ قرار دارد و ابعاد آن به گونه طراحی شده که با ارتفاع بادگیر تناسب دارد و تصویر عمارت کوشک را به صورت کامل در آب منعکس می‌کند.
بخوانید از: 12مورد از بهترین سوغات یزد؛ شهر بادگیرها و خانه‌های خشتی
بناهای باغ دولت آباد
در این بخش بناهایی را معرفی می‌کنیم که در گوشه‌وکنار باغ دولت آباد یزد قرار دارند و بهتر است هنگام بازدید از باغ، آن‌ها را از قلم نیندازید.
اندرونی
بخش اندرونی همان باغ کوچک‌تر است که مثل باغ اصلی به صورت متقارن ساخته شده و مثل آن یک حوض مستطیلی و آب‌نمایی در وسط دارد. این بخش در گذشته محل زندگی حاکم یزد و خانواده‌اش بوده و خود شامل عمارت‌های هشتی، حرم‌سرا، مطبخ، اسطبل، شترخانه، درشکه خانه، برج دیدبانی و آب‌انبار می‌شود.
بهشت‌آیین
بهشت‌آیین بخشی از باغ دولت آباد است که رو به آفتاب ساخته شده و به همین دلیل اقامتگاه زمستانی حاکم بوده است. این بخش نقش مرز بین بخش اندرونی و بیرونی را هم بر عهده دارد و در فاصله آن تا عمارت هشتی، درختان گیلاس، انار و شبدر کاشته شده است. بهشت‌آیین سنگ‌فرش‌ها و استخرهای زیبایی دارد و احتمالاً در آن عکس‌های زیادی می‌گیرید.
هشتی
هشتی زیباترین ساختمان باغ دولت آباد یزد است که در انتهای محور اصلی باغ قرار دارد و بیشتر بار خنک کردن باغ را به دوش می‌کشد. همان‌طور که گفتیم، باد ورودی از بادگیر بزرگ باغ از طریق این عمارت به شاه‌نشین و تالارهای اصلی باغ منتقل می‌شود.
این عمارت زیبا در 2 طبقه ساخته شده و مثل بسیاری از عمارت‌های کوشک باغ‌های ایرانی، یک شاه‌نشین بزرگ دارد. از زیبایی‌های این عمارت می‌توانیم به درهای مشبک و ارسی‌های آن اشاره کنیم که نور را با زیبایی هرچه تمام‌تر به داخل راه می‌دهند.
در ساخت عمارت هشتی از خاک، رس، کاه، گچ و ماسه استفاده شده و سقف تالار اصلی آن تزیینات زیبایی دارد.
مطبخ
مطبخ باغ دولت آباد یزد در حال حاضر به کافه‌ای سنتی تبدیل شده که دکوراسیونی چشم‌نواز دارد و اگر در بازدید از باغ خسته شدید، می‌توانید در فضای آن استراحت کنید و یک نوشیدنی یا غذای سبک سفارش بدهید.
تالار طنبی
تالار طنبی یکی دیگر از عمارت‌های بزرگ باغ دولت آباد است که در بخش غربی عمارت هشتی قرار دارد. این تالار بادگیر مخصوص خود را دارد و در گذشته اقامتگاه تابستانی حاکم یزد بوده است. در 2 طرف این تالار چند شبستان و تالار وجود دارد که از طریق درها و روزنه‌ها به تالار طنبی راه پیدا می‌کنند.
برج دیدبانی
در قسمتی از دیوار خشتی و بلند باغ، برجی وجود دارد که در گذشته برای دیدبانی و نگهبانی از باغ کاربرد داشته است.
عمارت سردر
عمارت سردر بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عمارت بخش بهشت‌آیین است که 2 طبقه دارد و رابط بین بخش درونی و بیرونی باغ محسوب می‌شود. زیر خان این عمارت، یک در بزرگ دارد و در آن یک هشتی، یک اتاق بزرگ و چند اتاق کوچک دیده می‌شود.
باغ دولت آباد؛ سفر به گذشته باشکوه یزد
در این مقاله گشتی در باغ دولت آباد یزد و بخش‌های مختلف آن زدیم که از مهم‌ترین میراث جهانی یونسکو در ایران محسوب می‌شود. همچنین به تاریخچه، نحوه دسترسی و ساعات بازدید از این باغ هم پرداختیم. برای دسترسی بهتر به این باغ، می‌توانید سری به صفحه اجاره ویلا و سوئیت در یزد بزنید و پیش از سفر، اقامتگاه خود در شهر یزد را رزرو کنید.
سوالات متداول در مورد باغ دولت آباد یزد
باغ دولت آباد یزد کجاست؟
باغ دولت آباد در محله چهار منار یزد، خیابان شهید رجایی و داخل کوچه حسینیه قرار گرفته است.
ساعت بازدید باغ دولت آباد یزد چگونه است؟
از ساعت 7 صبح تا 11:30 شب می‌توانید از باغ دولت آباد بازدید کنید.
از باغ دولت آباد یزد در شب بازدید کنیم یا روز؟
این بنای تاریخی در شب و روز زیبایی‌های خاص خود را دارد. شب‌ها می‌توانید از قدم زدن در کنار حوض و فواره‌ها و تماشای نورپردازی زیبای باغ و بناهای آن لذت ببرید و در روز هم می‌توانید در نور رنگی پشت ارسی‌های باغ عکس‌ها زیبا بگیرید.
