رشت یکی از شهرهای شمالی کشور است که به شهر باران معروف است. این شهر دومین شهر متراکم کشور و همچنین سومین شهر گردش پذیر کشور است. در سال ۱۳۹۴ شهر رشت از طرف سازمان یونسکو به‌عنوان شهر خلاق غذا، در کنار ۱۸ شهر دیگر کل دنیا انتخاب‌شده است که این عنوان در ایران تنها به رشت متعلق است. غذاهایی مثل میرزاقاسمی و باقلا قاتوق و تورش تره از معروف ترین این غذاها به شمار می‌آیند. همچنین ۱۲ دی‌ماه، سالروز قرار گرفتن شهر رشت به‌عنوان مرکز سیاسی استان گیلان به‌عنوان روز رشت در تقویم رسمی کشور درج‌شده است. با این توضیحات، در این مقاله قصد داریم از شهر رشت بیشتر صحبت کنیم با این تفاوت که از کافه‌های معروف و طبیعت شگفت‌انگیز این شهر فاکتور می‌گیریم و به‌صورت اختصاصی درباره‌ی فرهنگ، موسیقی و آداب‌ورسوم رشت صحبت خواهیم کرد. برای خواندن این مقاله‌ی جذاب با سایت شب همراه باشید.
درباره‌ی وجه‌تسمیه‌ی رشت نظرهای بسیاری وجود دارد که نزدیک‌ترین معنی آن (نم‌نم باران به‌صورت مداوم) است. نام قدیمی رشت (دارالمرز) یا (دارلامان) بوده است که قبل از آن هم به این شهر (بیه) می‌گفتند. بیه در لغت به معنای قرار گرفتن بین دو رودخانه است.
جهت اجاره ویلا در شمال کلیک کنید.
بازدید از منظر فرهنگ رشت
به گفته‌ی مورخان قدمت فرهنگ، موسیقی و آداب‌ورسوم رشت به حدود دوره‌ی ساسانیان برمی‌گردد که در تاریخ خود از سال 1071 هجری قمری تا 1145 هجری قمری توسط روسیه اشغال‌شده بود. در آن زمان به دلیل موقعیت استراتژیک، این شهر پیشرفت سریعی داشته است. از شمال با روسیه، از شرق با مازندران، از جنوب با قزوین و از غرب با استان آذربایجان (و اردبیل کنونی) ارتباط داشته است و به‌گونه‌ای در مسیر جاده‌ی ابریشم و همچنین دادوستد با کشورهای خارجی قرار داشته است. در آن زمان رشت به‌عنوان مرکز توجه معامله گران نوغان و ابریشم قرار داشت و تاجران برای دادوستد آن به این شهر مراجعه می‌کردند.
سبزه میدان – مرکز سیاسی شهر
در این مقاله قصد داریم با سفری به این شهر، لحظاتی منحصربه‌فرد را تجربه کنیم. یکی از جاهای دیدنی رشت ازلحاظ فرهنگی، پارکی بانام سبزه‌میدان است که این مکان را می‌توان جوهره‌ی شهر رشت نامید. البته اگر می‌خواهید اهمیت این پارک را متوجه شوید باید این نکته را در نظر داشته باشید که در دوران قاجار و پهلوی گردهمایی‌های سیاسی در این پارک انجام می‌شده است و این مکان به‌عنوان قلب تپنده‌ی سیاسی شهر بوده است.
موزه سردار جنگل
بعد از گشت‌وگذار در این پارک راهی خانه و موزه‌ی سردار جنگل شدیم. میرزا کوچک خان یکی از چهره‌های سیاسی شهیر رشت و ایران است که موزه‌ی سردار جنگل با نمای چوبی و معماری خاص رشتی، یکی از جاذبه‌های فرهنگ، موسیقی و آداب‌ورسوم رشت به شمار می‌رود. برای بازدید از این مکان بهتر است قبل از ظهر مراجعه کنید چون ساعت کاری این موزه معمولاً تا ظهر است.
بخوانید از: راهنمای سفر به رشت
خانه های تاریخی رشت
جاذبه‌های فرهنگی متعددی در شهر رشت وجود دارد که می‌توانید به فراخور زمان از این مکان‌ها دیدن نمایید. مثل خانه‌ی ابریشم چی، خانه‌ی قدیری، خانه‌ی میرزا خلیل رفیع، خانه‌ی رحمت سمیعی، خانه‌ی کسمایی، خانه‌ی آوانسیان، خانه‌ی اشکوری، خانه‌ی پور عباس، خانه‌ی سید علی مقیمی و خانه‌ی مؤسس بانک سپه. همچنین اگر از دیدن موزه لذت می‌برید پیشنهاد می‌کنیم غیر از موزه‌ی سردار جنگل از موزه‌ی رشت و موزه‌ی میراث روستایی گیلان هم دیدن کنید.
اقوام ، گویش ها و اقلیت های مختلف رشت
همچنان که از گشت‌وگذار در فضای نوستالژیک خانه‌های تاریخی رشت لذت می‌برید این نکته را هم به خاطر داشته باشید که رشت از دیرباز سرزمینی با تنوع گویشی و قومی بوده است. گیلک‌ها، گالش‌ها، تات‌ها، تالش‌ها، کردها و ترک‌ها و همچنین اقلیت‌های مذهبی مثل ارامنه، یهودی‌ها و زرتشتی‌های از دیرباز در این منطقه ساکن بوده‌اند. گوناگونی و تنوع فرهنگی بیش از هرجای دیگر ایران دیده می‌شود و اقوام مختلف در این شهر در طول تاریخ به‌صورت مسالمت‌آمیز در کنار هم زندگی کرده‌اند و درعین‌حال ویژگی‌های قومی و گویشی خود را هم حفظ کرده‌اند. به‌طوری‌که حتی در خود شهر پیشرفته‌ی رشت هم آیین‌هایی مثل نوروز خوانی و عروس گوله اجرا می‌شود که نشان‌دهنده‌ی پشتوانه‌ی عمیق فرهنگی این شهر است.
آداب و رسوم رشت
آداب‌ورسوم مختلفی در رشت جریان دارد که بعضی از این آداب رسوم در سراسر ایران هم وجود دارد. ولی بعضی از این آداب رسوم منحصر به شهر رشت است که بعضی از آن‌ها را در ادامه توضیح می‌دهیم.
گیشه بری
بردن عروس به خانه‌ی داماد به‌اصطلاح گیشه بری نامیده می‌شود که اجرای این مراسم همراه با صدای نقاره و ترانه‌خوانی است. نکته‌ی جالب‌توجه این مراسم ترانه‌هایی است که خوانده می‌شود و فضای دل‌نگرانی تازه‌عروس را تداعی می‌کند که دوران دختری و زندگی در خانه‌ی پدری تمام‌شده است و زندگی جدیدی آغاز می‌شود که در طول این مراسم همه برای عروس آرزوی خوشبختی می‌کنند. همچنین در برخی مناطق، نهالی که از خانه‌ی پدر عروس درآورده‌اند را در خانه‌ی جدید داماد می‌کارند. در برخی مناطق مادر عروس پای مرغ و خروسی را که از مادر داماد گرفته است با ابریشم‌های رنگی به هم می‌بندد و این مرغ و خروس را همراه عروس به خانه‌ی داماد می‌فرستند. همچنین در برخی از مناطق نان و آرد را در سفره‌ای به کمر عروس می‌بندند تا خیروبرکت همراه نوعروس شود.
بخوانید از: بهترین رستوران های رشت
نوروز خانی
این مراسم در آخر سال اجرا می‌شود که گروهی در کوچه‌ها و خیابان‌ها حرکت می‌کنند و اشعاری می‌خوانند. یکی از معروف‌ترین این اشعار بدین‌صورت است:
همی‌خوانم امام اولین را شه کشور امیرالمؤمنین را
وصی و جانشین یعنی علی را
به یاسین والف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
امام دومین هم دسته‌گل شفاعت می‌کند او بر سر پل
حسن بابش سوار است او به دلدل
به یاسین و الف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
این شعر در مدح دوازده امام ادامه می‌یابد.
عروس گوله
این مراسم هم از مراسم آخر سال است که معمولاً همراه آواز توسط سه نفر اجرا می‌شود که یکی به نقش غول، دیگری پیربابو و دیگری ناز خانم هستند. پیربابو نقش پیرمردی است که برای تصاحب نازخانوم با غول بحث‌وجدل می‌کند.
موسیقی رشت
استان گیلان ازلحاظ غنای موسیقی هم دارای جایگاه اصیلی است. برخلاف دیگر نقاط کشور، در استان گیلان و رشت موسیقی دارای وحدت سبک نیست و از تنوع بیشتری برخوردار است. به این معنی که چه ازلحاظ تنوع آواز و چه ازلحاظ خصوصیات ملودی و ریتم دارای سبک‌های مختلفی است.
ترانه‌های عامیانه‌ی گیلان معمولاً به چند بخش تقسیم می‌شوند: ترانه‌های حماسی – ترانه‌های کشت و زراعت – ترانه‌های مراسمات مثل تولد و عروسی – ترانه‌های عاشقانه – نوروز خانی و ترانه‌های مذهبی.
باگذشت سال‌ها، موسیقی سنتی ایرانی به ترانه‌های عامیانه نفوذ کرده است و باعث غنای بیشتر این موسیقی محلی شده است. موسیقی‌های بومی و آوازهای محلی معروف گیلان شامل کشتی مقام (که در مراسم کشتی‌گیری اجرا می‌شود)، عروس بران، آهنگ ورزا جنگ، بجارسری (فعالیت دسته‌جمعی شالی‌کاران زن)، شرفشاهی و … می‌شود. از سازهای مختلف به‌کاربرده شده در این موسیقی‌ها می‌توان به کرنا، نقاره، نی، دوتار تالشی اشاره کرد. اگر قصد سفر به شهر زیبا رشت را دارید با اجاره ویلا در رشت از سایت شب یک اقامت زیبا در این شهر برای خود رقم بزنید.
