۲۵ تا از خوشمزه‌ترین غذاهای سنتی یزد

غذاهای سنتی یزد از جذابیت‌های مهم این استان به حساب می‌آیند؛ مخصوصا که در بیشتر آنها از محصولات کشاورزی و دام‌داری همین استان استفاده شده است! پس بگذارید حالا که حرف از غذا است، صحبت را کوتاه کرده و برخی از خوشمزه‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای سنتی یزد را به همراه دستور پخت آنها به شما معرفی کنیم.

برای رزرو بوم گردی یزد کلیک کنید.

خورش‌های سنتی یزد

یزدی‌ها مانند دیگر مردم شهرهای مختلف ایران، خورش‌های محلی و مخصوص به خود را دارند که اتفاقا همگی با مواد ساده و ادویه‌های محلی طبخ می‌شوند. در ادامه برخی از خوشمزه‌ترین خورش‌های سنتی یزد را به شما معرفی می‌کنیم:

اشکنه یزدی

اِشْکِنه یکی از خوراک‌های اصیل ایرانی است که معمولا با آرد، سبزی و پیاز داغ درست می‌شود. این خوراک در شهر یزد، یک خورش خوش آب و رنگ است که آشپزهای یزدی آن را با سیب زمینی، شنبلیله خشک یا تازه و ادویه‌های محلی درست می‌کنند.

البته ممکن است در برخی از رستوران‌های یزد یا خانه اهالی شهر اشکنه را با ترکیبی از عدس و گوجه فرنگی سرو کنند.

قیمه نخود

قیمه نخود همان قیمه اصیل ایرانی است که در یزد به جای لپه، با نخود پخته می‌شود. با این حال دستور پخت قیمه نخود در قسمت‌های دیگر کاملا شبیه به قیمه عادی است و در ترکیب آن گوشت گوسفند یا گاو و چاشنی‌هایی مثل دارچین، هل، لیمو امانی و زعفران وجود دارد.

جالب است که بدانید این خورش یکی از محبوب‌ترین غذاهای سنتی یزد است و در نهایت با برنج زعفرانی و سیب زمینی سرخ کرده سرو می‌شود.

بخوانید از: جاهای دیدنی یزد

خورش سیب

شاید شنیدن نام خورش سیب، آن هم در شهر سنتی یزد برایتان عجیب و غیر قابل باور باشد! با این حال خورش سیب یکی از غذاهای سنتی یزد است که به کمک ترکیباتی مانند سیب شیرین، لپه، گوشت، لیمو امانی، رب گوجه و گوجه فرنگی درست می‌شود. زعفران، دارچین و ادویه‌های محلی از دیگر چاشنی‌های استفاده شده در این خورش به حساب می‌آیند.

خورش سیب مانند دیگر خورش‌های ایرانی به چند ساعت پخت ملایم نیاز دارد تا به قول قدیمی‌ها تمام مواد آن جا بیفتد. طعم این غذا هم تا حدی ترش و شیرین است و با ذائقه اغلب افراد هماهنگی دارد.

متنجینه یا فسنجون یزدی

هیچ می‌دانستید که یزدی‌ها خورش فسنجان را با چغندر، به و برگ زرد آلو درست می‌کنند؟ فسنجان یزدی یا همان متنیجه، مزه‌ای شبیه به خورش فسنجان عادی دارد با این تفاوت که به دلیل وجود سیب یا به در ترکیباتش ممکن است کمی شیرین‌تر از فسنجان‌های ترش و ملس باشد.

گوشت، مغز گردو و رب انار از ترکیبات دیگر این خورش هستند، با این حال ممکن است در برخی از رستوران‌های سنتی یزد یا سفره خانواده‌های یزدی، متوجه شوید که این غذا به دلیل وجود هل، عطر و طعم متفاوتی به خود گرفته است.

بخوانید از: بهترین کافه های معروف و رستوران های یزد

خورش به آلو

یزدی‌ها به غذاهای ملس یا همان ترش و شیرین علاقه زیادی دارند و اغلب خورش‌های خود را با این طعم بی‌نظیر طبخ و سرو می‌کنند. خورش به آلو، نمونه‌ای از دیگر غذاهای سنتی یزد است که بسته به سلیقه آشپز با گوشت گاو، گوسفند، مرغ و یا بوقلمون طبخ می‌شود.

جالب است که بدانید چاشنی‌های اصلی این غذا آبلیمو، رب گوجه فرنگی و شکر هستند که به ملس شدن طعم این خورش کمک می‌کنند.

خوراک‌ها و غذاهای نانی یزد

تنوع غذاهای سنتی یزد آنقدر زیاد است که بخش بزرگی از سفره مردم این استان به خوراک بدون برنج یا به اصطلاح غذاهای نانی تعلق دارد. برخی از محبوب‌ترین و خوشمزه‌ترین خوراک‌ها و غذاهای نانی یزد به شرح زیر هستند:

تاس کباب یزدی

روش پخت تاس کباب یزدی تفاوت چندانی با تاس کبابی که در شهرهای دیگر طبخ می‌شود، ندارد. برخی از افراد برای طبخ این غذا از گوشت خورشی و برخی دیگر از گوشت چرخ کرده استفاده می‌کنند.

ترکیبات تاس کباب یزدی شامل گوشت، سیب زمینی، پیاز و رب یا گوجه فرنگی است. برخی از افراد بنا به سلیقه خود، دارچین هم به غذا اضافه می‌کنند. تاس کباب در کنار سایر غذاهای محلی یزدی مانند آبگوشت ترش و… در منوی رستوران‌ها دیده می‌شود.

بخوانید از: راهنمای سفر به یزد

کوفته نخودچی

کوفته جزو خوشمزه‌ترین غذاهای ایرانی است که در هر شهر به شیوه‌ای منحصر به فرد طبخ می‌شود. در میان انواع مختلف کوفته، کوفته‌های تبریز و یزد شهرت بیشتری دارند. برای طبخ کوفته نخودچی سنتی یزد به گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، سبزیجات معطر (معمولا تازه) و ادویه‌جات نیاز است.

کوفته‌ها باید در اندازه متوسط باشند تا هم مغزپخت شوند و هم سرو آن‌ها راحت‌تر باشد. طبخ این مورد از غذاهای سنتی یزد به مهارت خاصی نیاز دارد. زیرا اگر خوب ورز داده نشود یا آب آن بیشتر از حد نیاز باشد، از وا می‌رود و فرم گرد خود را از دست می‌دهد. پس بهتر است کوفته نخودچی یزدی را در بهترین رستوران‌های سنتی یزد میل کنید.

کشک خیار

جالب است بدانید که مردم یزد میانه خوبی با ماست ندارند! به همین دلیل آنچه ما با نام آبدوغ خیار می‌شناسیم، در یزد با کشک درست می‌شود و نام آن کشک خیار است. کشک خیار هم غذای مشهوری است که به سبک یزدی‌ها درآمده و به عنوان غذای محلی یزد شناخته می‌شود.

برای تهیه کشک و خیار به کشک ساییده شده، آب، خیار، گردو، کشمش و سبزی (معمولا نعنا خشک) نیاز داریم. کشک و خیار برای روزهای گرم تابستان یزد بهترین انتخاب است. بهتر است پیش از سرو کشک و خیار، یک الی دو ساعت در یخچال بماند یا اینکه هنگام سرو چند تکه یخ اضافه شود.

بخوانید از: بافت سنتی و تاریخی یزد را بهتر بشناسید!

کوفته برنجی

پیش از این گفتیم خواستگاه اصلی کوفته، تبریز و منطقه ترک زبان ایران است. اما یزدی‌ها این غذا را به شیوه خودشان طبخ می‌کنند و به همین دلیل کوفته برنجی به عنوان یکی از غذاهای سنتی یزد شناخته می‌شود.

برای تهیه کوفته برنجی یزدی به گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، برنج، سبزی معطر، لپه، گردو، زرشک، آلو بخارا و ادویه‌جات نیاز داریم. طبخ کوفته برنجی مجلسی کار ساده‌ای نیست و تنها آشپزهای ماهر می‌توانند طعم و ظاهر مطلوب غذا را حفظ کنند. اما اگر کوفته برنجی دستپخت یک آشپز حرفه‌ای بخورید،‌ یکی از لذت‌بخش‌ترین طعم‌ها را تجربه خواهید کرد.

ترکیبات این غذا شامل گوشت چرخ کرده، برنج، سبزی کوفته، لپه، آرد نخودچی، گردو، کشمش، آلو بخارا و ادویه‌جات است. روش پخت کوفته برنجی یزدی تفاوتی با سایر کوفته‌ها ندارد.

قلیه کدو

بعضی از غذاهای محلی یزد زمان خاصی برای خوردن دارند. کدو حلوایی محصول شب‌های زمستانی است و خوردن قلیه کدو فقط در شب‌های طولانی این فصل طرفدار دارد. قلیه کدوی حلوایی جزو غذاهای محلی یزد، گیلان و مازندران است. روش پخت قلیه کدو حلوایی در تمام این مناطق شبیه است. تنها حبوباتی که در طبخ قلیه به کار می‌روند، ممکن است متفاوت باشد.

بخوانید از: معرفی باغ دولت آباد یزد؛ محل زندگی بلندترین بادگیر جهان

آبگوشت یزدی

تقریبا همه ما طرز تهیه آبگوشت را می‌دانیم و زمانی که نام آن را می‌شنویم، ناخودآگاه به نخود، لوبیا، سیب زمینی و گوجه فرنگی و گوشت فکر می‌کنیم. در رستوران‌های یزد آبگوشت معمولی هم سرو می‌شود. اما آبگوشت ترش جزو غذاهای محلی یزد است که طرفداران خاص خود را دارد.

وجود آلو یا لیمو امانی در آبگوشت یزدی طعم آن را به سمت ترشی می‌برد. برخی از آشپزها حتی از لواشک‌ هم برای طبخ این غذا استفاده می‌کنند. سبزیجات معطر خشک مانند شنبلیله یا ترخون نیز در ترکیبات این غذا وجود دارد. یزدی‌ها دسرهایی چون سالاد شیرازی، ماست و خیار و سبزی خوردن را در کنار آبگوشت سرو می‌کنند.

کوفته هویج

یزد با بسیاری از شهرهای ایران غذای مشترک دارد. کوفته هویج کرمانشاه نسبت به کوفته یزدی مشهورتر است. اما روش پخت این نوع کوفته به سبک یزدی‌ها هم طعم خوبی به غذا می‌دهد. کوفته هویج به برنج نیازی ندارد و ترکیبات آن شامل آرد نخودچی، هویج، گوشت چرخ کرده، تخم مرغ و ادویه‌جات است. سس این نوع کوفته نیز با استفاده از رب، شکر، آبلیمو و ادویه‌جات پخته می‌شود.

برخی از غذاهای سنتی یزد مانند کوفته هویج را می‌توان به تنهایی یا به همراه نان سرو کرد. این غذاها برای مجلس هم کاربرد دارند. البته از آنجایی که طبخ کوفته با ظاهر مناسب کار سختی است، تنها در مجالس خاص سرو می‌شود. بسیاری از رستوران‌های سنتی انواع مختلف کوفته‌های محلی این شهر را در منوی خود دارند.

جهت اجاره ویلا و سوئیت در میبد یزد کلیک کنید

آش های یزد

یزدی‌ها به درست کردن آش آن هم در طعم‌های مختلف علاقه زیادی دارند و بخشی از سفره خود را با آش‌های رنگارنگ و محلی خود تزئین می‌کنند. در ادامه برخی از محبوب‌ترین آش‌های یزدی را به شما معرفی می‌کنیم:

آش انار

عقدا یکی از روستاهای شهرستان اردکان است که انارهای مشهوری دارد. جالب است بدانید که آش انار جزو غذاهای محلی یزد برای شب یلداست. آش انار در منطقه شیراز و شمال هم طبخ می‌شود؛ اما روش پخت آن در یزد متفاوت است.

برای تهیه آش انار یزدی به انار دانه شده، لپه، برنج، سبزی آش، گوشت چرخ کرده، پیاز، گلپر و ادویه‌جات نیاز داریم. برخی از آشپزها به جای انار دانه شده از رب انار استفاده می‌کنند. گوشت نیز جزو ترکیبات فرعی این آش است و می‌تواند حذف شود.

آش شولی

آش شولی یکی از غذاهای محلی یزد است که در هیچ شهر دیگری پیدا نمی‌شود. اولین باری که به این شهر سفر کردم، دوست یزدی‌ام مرا به صرف آش شولی مهمان کرد و یزدگردی را با این آش خوش طعم شروع کردم! ما آش شولی را به عنوان عصرانه خوردیم؛ اما دوستم گفت این آش معمولا به عنوان میان وعده بین صبحانه و ناهار سرو می‌شود.

مواد مورد نیاز برای پخت آش شولی شامل اوماج (نوعی خمیر که با استفاده از آرد درست می‌شود)، چغندر، سبزی آش، عدس و لپه، سرکه، پیاز و ادویه‌جات است. برخی از افراد سرکه را بعد از پخت به شولی اضافه می‌کنند.

بخوانید از: 12 مورد از بهترین سوغات یزد

شوربا کلم

شوربا کلم نسبت به سایر غذاهای محلی یزد، شهرت کم‌تری دارد. بسیاری از افراد این شوربا را با آش کلم قمری ترکی اشتباه می‌گیرند. شوربا کلم یزدی با کلم پیچ پخته می‌شود و غذای سنتی این استان استدر شوربا کلم انواع مختلف سبزیجات وجود دارد و یکی از ویتامینه‌ترین غذاهای محلی یزد است!

ترکیبات این آش شامل کلم پیچ، پیاز، هویج، سبزی آش، نخود و لوبیا و عدس است. برخی از افراد برای ترش‌مزه شدن این آش، چند عدد آلو هم به آن اضافه می‌کنند یا هنگام سرو در آن سرکه می‌ریزند. شوربا کلم به همراه کشک، پیاز داغ و نعنا داغ سرو می‌شود.

آش آبغوره

اصالت آش آبغوره به مناطق ترک نشین ایران بازمی‌گردد. اما محبوبیت این غذا در شهر یزد، باعث شده است به عنوان یکی از غذاهای محلی شهر یزد نیز شناخته شود. غوره و آبغوره عطش زدا و صفراسوز هستند. به همین دلیل آش آبغوره می‌تواند یک وعده مناسب برای ظهر گرم تابستان باشد.

برای تهیه این آش به سبزی آش، بلغور گندم، لوبیا چشم بلبلی، عدس، برنج نیم دانه، آبغوره و غوره و ادویه‌جات نیاز داریم. برخی از آشپزها برای طعم بهتر آش آبغوره، به جای آب معمولی از آب گوشت یا آب مرغ استفاده می‌کنند. همچنین بلغور گندم آش را به اندازه کافی غلیظ می‌کند و دیگر نیازی به استفاده از آرد نیست.

بخوانید از: سفر به میبد یزد

آش گندم

اکثر خانواد‌ه‌های ایرانی آش گندم را در برنامه غذایی خود دارند. شیوه پخت و مواد اولیه آش گندم آن را به یکی از غذاهای محلی یزد تبدیل می‌کند. البته این آش در بسیاری از شهرهای دیگر هم به همین روش طبخ می‌شود. اما با توجه به تاریخچه آشپزی در یزد، اصالت آش گندم به این شهر بازمی‌گردد.

گندم پوست کنده، حبوباتی چون نخود و لوبیا چیتی و عدس، سبزی آش، پیاز و نعنا و سیر داغ، کشک و ادویه‌جات ترکیبات اصلی آش گندم را تشکیل می‌دهند. افرادی که به آش ترش علاقه دارند، در آش گندم به جای کشک از سرکه استفاده می‌کنند.

آش آلو

اگر دقت کنید، متوجه می‌شوید که تمامی محصولات کشاورزی و باغداری استان در میان ترکیبات غذاهای محلی یزد وجود دارند. آش آلوی یزدی یکی از غذاهای نسبتا ترش این شهر است. ترکیبات آن شامل سبزی آش، آلو، لپه، برنج، نعنا و پیاز داغ و ادویه‌جات است. برای تزئین آش آلو بعد از پخت چند دانه انار نیز به آن اضافه می‌کنند.

روش تهیه آش آلو تفاوت چندانی با دیگر آش‌های ایرانی ندارد. ابتدا حبوبات پخته می‌شود و سپس مواد مورد نیاز، یک به یک به دیگ اضافه می‌شوند. آش آلو قوام دارد و جزو آش‌های آبکی نیست.

بخوانید از: همه چیز درباره خانه لاری ها یزد

آش گشنیز

آش گشنیز یا شوربا غذاهای محلی یزد برای عصرهای پاییز و زمستان است. مواد مقوی آش گشنیز آن را به یکی از مفیدترین غذاهای دوران سرماخوردگی تبدیل کرده است.

در این غذا، علاوه بر سبزی‌های مخصوص آش مانند تره، اسفناج، جعفری و… باید گشنیز و شوید هم وجود داشته باشد. سایر ترکیبات آش گشنیز یزدی شامل برنج نیم دانه، گوشت چرخ کرده، شلغم و پیاز و نعنا داغ (البته در صورتی که سرما نخورده باشید) است.

آش جو گاو

شهرهای استان یزد هم غذاهای مخصوص به خود را دارند و اگر از آن‌ها صحبت نکنیم، کم لطفی کرده‌ایم! آش جو گاو جزو غذاهای سنتی یزد و اردکان است. روش طبخ این آش و ترکیبات آن منحصر به فرد است. با خوردن این آش، طعمی را می‌چشید که تاکنون تجربه نکرده‌اید.

برای تهیه آش جو گاو به خمیر ترش نشده‌ای که ور نیامده باشد، نیاز است. این آش به صورت لایه لایه پخته می‌شود. یعنی ابتدا یک لایه خمیر کف دیگ پهن می‌کنند و روی آن را با مایه‌ای که از گوشت، سبزیجات و حبوبات تشکیل شده است، می‌پوشانند. سپس یک لایه خمیر دیگر روی آن قرار می‌دهند. این کار را تا پر شدن دیگ ادامه می‌دهند. آش جو گاو باید روی حرارت ملایم و به مدت نسبتا طولانی دم بکشد.

این غذای یزدی نسبتا ناشناخته است. اگر تاکنون آش جو گاو پخته‌اید یا تصویری از این غذای خوش طعم دارید، این تصویر را با ما به اشتراک بگذارید تا به مجله علی بابا اضافه کنیم.

آش ماش

آش ماش بین شهرهای اصفهان، یزد و گرگان مشترک است. اما شهرت اصلی آن به شهرستان مهریز یزد برمی‌گردد. یزدی‌ها این آش را به عنوان صبحانه سرو می‌کنند. در منطقه منشاد، بعد از فوت یک فرد، نزدیکان آش ماش می‌پزند و به عنوان صبحانه به خانه صاحب عزا می‌برند.

ترکیبات اصلی این آش شامل ماش، سبزی آش، برنج، رب گوجه، پیاز و نعنا داغ و ادویه‌جات است. برخی از آشپزها آش ماش را با کشک هم طبخ می‌کنند. در این صورت باید اسفناج هم در میان سبزی آش وجود داشته باشد. کشک نیز در مرحله آخر پخت به آش اضافه می‌شود.

دیگر خوراکی‌ها و غذاهای سنتی یزد

غذاهای سنتی یزد تنها به چند خورش و آش خلاصه نمی‌شوند. یزدی‌ها به عنوان میانوعده هم غذاها و خوراکی‌هایی خوشمزه‌ای درست می‌کنند که در ادامه آنها را به شما معرفی می‌کنیم:

نان سوروک

جالب است بدانید که یزدی‌ها در کنار قیمه و غذاهای متداول برای نذری، سوروک هم نذر می‌کنند. اگر در ایام محرم به استان یزد سفر کنید، احتمالا سوروک را در بین نذری‌های مردم مذهبی این شهر می‌بینید. سوروک همچنین یکی از افطاری‌های پرطرفدار در میان یزدی‌هاست. اگر نظر من را درباره بهترین غذاهای محلی یزد بپرسید، بدون شک سوروک یکی از اولین مواردی است که نام می‌برم.

برای تهیه نان سوروک از آرد نان سنگک، شکر، نمک، تخم گشنیز، گل رنگ، مایه خمیر و روغن کنجد استفاده می‌شود. این نان معمولا به تنهایی سرو می‌شود و نیازی به پنیر، کره و… ندارد.

فرنی یزدی

فله نه تنها یکی از ساده‌ترین غذاهای محلی یزد، بلکه یکی از ساده‌ترین غذاهای سنتی ایران است! البته بیشتر به عنوان میان وعده یا صبحانه سرو می‌شود. در گذشته فله پای ثابت سفره هفت سین یزدی‌ها بود. برای تهیه فله به شیر آغوز گوسفند یا گاو نیاز است. آغوز اولین شیری است که بعد از زایمان از گاو یا گوسفند دوشیده می‌شود. برای تهیه فله تنها کافی است این شیر را بجوشانید و سپس در یخچال بگذارید تا سرد شود. جنس شیر آغوز به گونه‌ای است که بعد از سرد شدن، غلیظ می‌شود و جنسی شبیه به فرنی پیدا می‌کند.

کله گیپا

با سیرابی غذاهای مختلفی می‌توان پخت. از آنجایی که برخی از افراد با سیرابی میانه خوبی ندارند، ممکن است این غذا نیز باب میلشان نباشد. کله گیپا یکی از غذاهای محلی یزد و اردکان است که در میراث فرهنگی ثبت شده. برای پخت کله گیپا به کله و پاچه گوسفندی، سیرابی گوسفندی، نخود، پیاز، برنج، ماش، گوشت گوسفندی و ادویه‌جات نیاز است. آشپزهای یزدی برای طعم بهتر غذا از ادویه‌هایی چون زیره و پودر نارنج هم استفاده می‌کنند.

در کله گیپا،‌ سیرابی به شکل شکم پر سرو می‌شود. یعنی داخل آن را با مایه‌ای که از گوشت،‌ ماش، برنج و پیاز تهیه شده، پر می‌کنند. سپس با نخ آن را کوک می‌زنند و می‌پزند. برخی از افراد در کنار سیرابی کله و پاچه هم قرار می‌دهند. اما برخی دیگر سیرابی را به تنهایی سرو می‌کنند. همچنین برای رنگ بهتر غذا می‌توان یک قاشق رب گوچه فرنگی نیز به آن اضافه کرد.

ماقوت

طعم ماقوت شبیه به فالوده یزدی است. اما ظاهر آن شباهتی به فالوده ندارد و بیشتر شبیه ژله و کارامل است. برای تهیه این دسر خوش طعم یزدی به نشاسته، گل خشک، گلاب، زعفران و خلال مغزیجات (بادام و پسته) نیاز است. این دسر در کافه‌های سنتی شهر یزد هم سرو می‌شود.

برای طعم متفاوت ماقوت می‌توان به جای گلاب از عرقیجات گیاهی دیگری مانند نعنا، بیدمشک یا بهارنارنج نیز استفاده کرد. همچنین برخی از افراد هنگام تهیه ماقوت، به جای آب از شیر استفاده می‌کنند. این کار خاصیت ماقوت را دوچندان می‌کند.

کلام آخر، یزد شهر غذاهای خوشمزه

اغلب ما یزد را شهری کویری و تاریخی می‌دانیم که خانه‌هایش با بادگیرهای خشتی به چشم می‌آید. یزد اما سرزمین غذاهای خوشزه و هیجان انگیز است و از هر خانه‌ قدیمی‌‌اش، بوی یک غذای دلچسب و لذیذ به مشام می‌رسد. اگر با خواندن این مقاله هوس کردید تا به این شهر سری بزنید و غذاهای سنتی یزد را امتحان کنید، می‌توانید برای مشاهده و رزرو هرگونه اقامتگاه، خانه و بومگردی از سایت شب کمک بگیرید.

 

سوالات متداول

بهترین غذاهای سنتی یزد کدامند؟

خورش سیب، آش انار و خورش به آلو برخی از خوشزه‌ترین غذاهای سنتی یزد هستند.

خوراکی‌های محبوب یزدی چه چیزهایی هستند؟

ماقوت، کله گیپا، فرنی و نان سوروک از جمله خوراکی‌های خوشمزه یزد به شمار می‌روند.