آشنایی با صنعت گردشگری در ایران

کشور ایران دارای جاذبه های فراوانی است و تنوع این جاذبه ها سبب جذب گردشگران داخلی و خارجی شده است. گردشگری در ایران از ظرفیت بالایی برای رشد برخوردار می باشد. از مهمترین مراکز گردشگری در ایران می توان مناطق تاریخی و فرهنگی، اماکن مقدس و مذهبی و جاذبه های دیدنی در شهرهای مختلف را نام برد.

تعریف صنعت گردشگری

صنعت گردشگری در ایران عبارتست از: مجموعه ای از ارائه کنندگان خدمات که از جمله مهمترین آنها می توان خدمات مسافرتی و تورگردانی، عاملان حمل و نقل مانند ریلی، جاده ای، هوایی، دریایی، متصدیان جاذبه های گردشگری، محصولات صنایع دستی و سوغاتی ها، پوشاک و وسایل چرمی، مهمانسراها، هتل ها و رستوران ها و دیگر مواردی که مورد علاقه گردشگران می باشد.

سهم استان های ایران در گردشگری

معمولا گردشگران به دلیل علاقه مندی به فرهنگ، طبیعت، یا آب و هوای مقصد مورد نظر یا وجود جاذبه های گردشگری تاریخی، آن محل را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می کنند. هر چند که جای جای کشور ایران می تواند به عنوان بهترین مقاصد گردشگری برای مسافران به شمار آید. اما در این میان برخی از استان های ایران توانسته اند، بیشترین میزان جذب گردشگر خارجی را به خود اختصاص دهند. این استان ها عبارتند از: خراسان رضوی، اصفهان، فارس، همدان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجان غربی، اردبیل، آذربایجان شرقی، تهران، خوزستان، گیلان و همچنین سیستان و بلوچستان. لازم است بدانید استان ایلام محل ورود گردشگران عراقی از مرز این استان است و در رده دوم قرار گرفته است.

 صنعت گردشگری در ایران

کارشناسان میزان تولید ناخالصی ملی را که از طریق گردشگری در ایران به صورت غیر مستقیم به دست می آید، 6/1 درصد برآورد کرده اند. همچنین صنعت گردشگری در ایران نیم درصد اشتغال را به خود اختصاص داده است. اگر به این صنعت توجه بیشتری شود، صنعت گردشگری در ایران می تواند به بحران اشتغال کشور کمک بسیار کند. به دلیل تنوع بالایی که در صنعت گردشگری وجود دارد، این صنعت می تواند در اقتصاد کشور تاثیرات بسیار زیادی داشته باشد. با توسعه صنعت گردشگری می توان به کاهش بیکاری و توزیع درآمد و افزایش درآمد دولت کمک کرد.

تصویر ۳

رشد صنعت گردشگری در ایران

گردشگری در ایران به عنوان مسافرت تفریحی به شمار می آید. اخیرا گردشگری را به هر گونه مسافرتی می گویند که شخص برای خارج شدن از محیط کار و زندگی خود انتخاب می کند. صنعت گردشگری در ایران دارای ظرفیت بالایی برای رشد و توسعه می باشد. گردشگری در ایران توانسته است رتبه دهم را در جاذبه های باستانی و تاریخی کسب کند. همچنین کشور ایران دارای رتبه پنجم در جاذبه های طبیعی در جهان می باشد.

ایران به عنوان یکی از مناطق امن از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی می باشد. طبق آماری که در سال 2008 به دست آمده است، میزان گردشگرانی که در این سال به ایران سفر کرده اند، 2.000.000 گردشگر خارجی بوده است در حالی که میزان گردشگرانی که در دنیا سفر کرده بودند، در این سال 842.000.000 جهانگرد بوده است. از عوامل مهم در توسعه گردشگری در ایران آب های معدنی هستند که در برخی نواحی وجود دارند. چشمه های آب معدنی ایران با پراکندگی در برخی نواحی ایران سبب جذب گردشگران داخلی و خارجی شده اند. این چشمه ها در شهرهای مشگین شهر، مراغه، سرعین، اوج و لاریجان هستند.

جاذبه های گردشگری در ایران

در ناحیه شمالی ایران تالاب انزلی دربندر انزلی بهشت گیلان و شهر نیلوفرهای آبی، خط ساحلی خزر از فریدونکنار تا چالوس و ماسوله این شهر خیال انگیز و مه اندود از مناطق گردشگری در ایران هستند. مناطق کوهستانی که در ماسوله هستند، پارک جنگلی سی سنگان در شهرستان نوشهر گردشگران زیادی را به خود جذب می کنند. در این مناطق جنگلی امکانات مختلفی برای مسافران در نظر گرفته شده است. از دیگر جاذبه های دیدنی شمال ایران می توان به پارک ملی گلستان اشاره کرد. این پارک در میان گنبد کاووس این شهر زیبا در آغوش ترکمن صحرا و بجنورد قرار گرفته است. پارک ملی گلستان دارای منطقه اختصاصی تفرجگاه است که سالانه صدها هزار گردشگر به این منطقه وارد می شوند. از مناطق جنوبی ایران می توان به هرمز جزیره ی رنگین خلیج فارس و کناره های خلیج فارس اشاره کرد، این مناطق به دلیل آب و هوای گرم بهترین مکان برای اوقات فراغت در تابستان هستند. از دیدنی های این منطقه می توان به جنگل های حرا در سواحل بندرعباس اشاره کرد.

از نواحی گردشگری در ایران برای ورزش های زمستانی می توان ارتفاعات البرز و زاگرس که پوشیده از برف هستند را نام برد. این نواحی با داشتن چشم اندازهای بسیار زیبا و طبیعی، چشمه سارها، غارهای طبیعی و آبشارها از مکان های پر بازدید در ایران هستند. در فصل تابستان مسافران زیادی از اردبیل، مشگین شهر، دامنه های سبلان و سهند و منطقه دماوند در البرز دیدن می کنند.در فصل گرما بهترین انتخاب سفر به استان اردبیل است. شمشک، توچال، پیست اسکی دیزین و آبعلی که در ارتفاعات البرز هستند، بهترین مناطق برای ورزش های زمستانی در ایران هستند. ‌

اماکن مذهبی و گردشگری در ایران

از مراکز مهم گردشگری در ایران اماکن مقدس و مذهبی هستند. مشهد قلب فرهنگی و مذهبی ایران است. مشهد با وجود بارگاه نورانی امام رضا سالانه زائران زیادی از سراسر ایران و کشورهای خارجی مسلمان و همسایه را به سمت خود می کشاند. بناهای مختلفی که در اطراف حرم امام رضا هستند از جمله صحن مسجد گوهرشاد با وجود کاشی کاری های زیبا و معماری هنرهای تزیینی از مناطق دیدنی این منطقه هستند. از دیگر مناطق مذهبی ایران می توان بارگاه حضرت معصومه در قم، شاهچراغ در شیراز، شاهزاده عبدالعظیم حسنی در شهر ری و بارگاه سید جلال الدین اشرف در آستانه اشرفیه اشاره کرد. حجم بالایی از زائران در ایام تعطیل از این اماکن مذهبی دیدن می کنند.

مناطق تاریخی و فرهنگی ایران

استان فارس از قطب های بزرگ گردشگری فرهنگی و تاریخی ایران به شمار می آید و دارای عنوان پایتخت فرهنگی ایران باستان شناخته شده است. در این استان بناهای مختلف و آثار تاریخی قبل از تاریخ را می توان دید. در این استان می توان سنگ نگاره های غارنشینان ده مورد را نام برد. بناهای باستانی ابن استان عبارتند از پاسارگاد، تخت جمشید، تخت سلیمان، نقش رستم، حمام و بازار وکیل، دروازه قرآن و آرامگاه سعدی و حافظ. گردشگران زیادی سالانه برای بازدید از این مکان های تاریخی به استان فارس سفر می کنند. شیراز یکی از شهر های بزرگ و قدیمی ایران است. شیراز با عطر بهار نارنج یکی از بزرگترین جاذبه های گردشگری ایران است.

از دیگر مناطق تاریخی و فرهنگی ایران شهر اصفهان می باشد. اصفهان با وجود میدان نقش جهان، سی و سه پل، پل خواجو، عمارت عالی قاپو، کاخ چهل ستون و هنرهای مختلفی چون مینیاتور، کاشی کاری و حجاری به عنوان پایتخت فرهنگی اسلامی ایران معرفی شده است. از دیگر قطب های گردشگری فرهنگی تاریخی ایران می توان استان کرمانشاه را نام برد. مکان های دیدنی این استان طاق بستان، معبد آناهیتا، کاروانسرای عباسی، تکیه معاون الملک، بزرگترین بازار سنتی خاورمیانه، مسجد شافعی، مسجد و حمام حاج شهبازخان هستند.