سفرم به بندر لنگه در استان هرمزگان برایم بسیار هیجان انگیز بود، چیزی به مانند یک کشف. همین که پا به این بندر گذاشتم، جلوه هایش نشانی از شکوهی تاریخی داشت. کاملا برایم آشکار شد که اینجا دیر زمانی محفل تجارت، راه ارتباطی و بازرگانی در جنوب ایران بود، با اینکه در حدود 100 سال پیش بیماری و قحطی چهره شهر را تغییر داده بود. با این حال، با قدم زدن در کرانه های شمالی خلیج فارس هنوز می توانستم ریشه های عمیقِ فرهنگی این مکان را حس کنم؛ به بندر لنگه خوش آمدید.
سفرنامه بندر لنگه
بندر لنگه با 22768 نفر جمعی از شهرهای ساحلی جنوب ایران است که 280 کیلومتر از لار، 192 کیلومتر از بندرعباس و 420 کیلومتر از بوشهر فاصله دارد. از طریق مسیر هوایی از تهران وارد فرودگاه بندر لنگه شدم، همین که از هواپیما بیرون آمدم، هوا گرم و مرطوب بود. با طی مسافتی در حدود 6 کیلومتر از فرودگاه وارد بندر شدم و در هتلی برای 7 روز اقامت گرفتم.
از همان روز اول با خود قرار گذاشته بودم، پیاده روی در سواحل بکر بندر لنگه شروع کارم باشد. کفش هایم را در آوردم و در نزدیکای غروب پا برهنه شن های گرم ساحل را در نوردیدم و به تماشای ماهیگرانی نشستم که از دریا باز می گشتند و کشتی ها خود را در کنار لنج ها می بستند. همچنین با خود در این فکر بودم که «چگونه اینجا بزرگترین مرکز صید مروارید بود؟»
فردای روز بعد، وارد شهر شدم. چیزی که نگاهم را خیره کرد، بادگیرهای بلند خانه ها بود؛ تا به حال تصور می کردم تنها شهر یزد بادگیر دارد. به طور یقین، وجود آب و هوای گرم در این منطقه دلیل حضور این بادگیرها هستند و آنها به ویژه در طول تابستان باعث خنک شدن داخل خانه می شدند.
همچنین بندر لنگه و به طور کلی شهرهای جنبی ایران دارای آب انبارها یا برکه های بسیار معروفی نیز است. این بناها معمولا از نظر شکل ظاهری کاملا قابل تشخیص هستند، آنها با طرحی مستطیل شکل (از پلان) و سقفی گنبدی و گرد با ملات ساروج ساخته شده اند. مشهورترین این آب انبارها که در طول سفرم از آنها دیدن کردم، دریا دولت، پنج برکه و بشاری بودند.
بر حسب اطلاعاتی که قبل از سفر کسب کرده بودم، تصمیم گرفتم از خانه های تاریخی بندر لنگه همچون عمارت فکری و دیگر جاذبه های شهر دیدن کنم.
عمارت فکری
این ساختمان متشکل از دو بخش داخلی و خارجی است که یکی از آنها برای خانواده فکری بود و دیگری برای مهمانان و بازرگانان و بخش خدمات، شامل آشپزخانه و انبار است.
عمارت فکری با مساحت بیش از 4000 متر مربع و حداکثر ارتفاع 15 متر ساخته شده است که شامل 25 اتاق، 2 زیرزمین، حیاط مرکزی و 5 بادگیر است.
این عمارت با بادگیرهای بلند و زیبا، نمونه ای از معماری منحصر به فرد بومی است. حکاکی های روی چوب و گچ کاری های زیبا استفاده شده در این ساختمان با یک سقف چوبی، ظاهر بسیار چشمگیری را ایجاده کرده است. امروزه دیگر خانه فکری میزبان تجار نیست، اینجا به میراث فرهنگی شهر تبدیل شده است.
قلعه مغویه
قلعه مغویه یا شیخ سلطان متعلق به شیخ احمد مرزوقی یکی از حکمرانان منطقه است که در 41 کیلومتری غرب بندر لنگه در دهستان مغویه واقع شده است. ساختمان این قلعه خشتی دارای دو و سه طبقه، برج نگهبانی، دو حیاط بیرونی و اندرونی و دو بادگیر است.
مسجد ملک عباس
این مسجد باستانی در نزدیکی دریا و در بخش غربی شهر بندر لنگه واقع شده است که توسط حاج محمد بن عباس در سال 1280 هجری قمری ساخته شد. مناره مسجد به ارتفاع 22 متر است و قطری در حدود 3.5 متر دارد. در محدوده اثر معماری در بالای مناره ترکیبی از طراحی هندی و ایرانی مشاهده می شود. در داخل مسجد، شکل معماری به شدت شبیه به معابد هندی است.
قلعه لشتان
این قلعه در سال 904 هجری قمری ساخته شد و در فاصله 6 کیلومتری شرق بندر لنگه در میان تعدادی از حوضچه ها، گورستان ها و مناطق ذخیره سازی برای کالاهای خوراکی واقع شده است. همچنین غارهای سنگی شبیه به خانه های اولیه غارنشین ها نیز در محیط اطراف این قلعه خودنمایی می کند.
ناحیه بیابانی سایه خوش
روشن نیست که آیا باید آن را بیابان نامید یا ساحل! «سایه خوش» مکان زیبای بندر لنگه در نزدیکی دریا، با وجود ظاهر آن مانند بیابانی بزرگ و عمیق نمایان شده است. بناهای تاریخی این منطقه بسیار شبیه بناهای دیگر در شهرهای قدیمی ایران است.
44 کیلومتر از خمیر و 55 کیلومتر از بندر لنگه فاصله دارد و نامش را از روستای نزدیک به خود گرفته است، همچنین از کلوت های زیبا و بسیار شگفت انگیز ساخته شده است که بوسیله باد و آب ایجاد شده اند اینها را به ندرت در هر کجای جهان می توان یافت.
این بیابان همچنین دارای یک چشمه جوشان با همین نام است که در دامنه کوه و بین سنگ های آهک قرار دارد.
رودخانه مهران
این رودخانه منبع خود را در بخش جنوبی کوه های هفت چن در15 کیلومتر شمال شرق بندر علویه می گیرد. رودخانه از غرب به شرق جریان دارد و به شرق بندر لنگه نفوذ می کند. به همان شکل در نزدیکی تنگه خوران به خلیج فارس جریان می یابد.
بعد از دیدن جاذبه های این شهر تصمیم گرفتم به بازار پر جنب و جوش بندر لنگه برم که جزء بزرگترین بازارهای جنوب کشور است. مهمترین بخش این بازار، سقف زیبای آن است که از چوب چندل، بوریا، نخل و دعان ساخته شده است. در ادامه، به بازار مساح رفتم، چون شنیده بودم مرکز صنایع دستی است.
همینکه در بازار قدم می زدم، زنان هنرمندی را دیدم که در حال گلیم بافی، خوش دوزی، قلاب بافی و گلابتون دوزی بودند. آشنایی من با این هنرها، ناشی از هم صحبتی با مردم مهمان نواز بندر لنگه حاصل شده بود. با خرید چند دست لباس محلی و لوازم تزیینی به عنوان سوغات و روسری برای مادرم به هتل بازگشتم.
در طی سیاحت از جاذبه های دیدنی بندر لنگه، در هر زمان سعی در این داشتم که غذاها و خوردنی های مختص شهر را امتحان کنم. معمولا برای صبحانه از نان چم چمو استفاده می کردم که فوق العاده مقوی و خوشمزه است. هر روز در زمان ناهار و شام به رستوران های معروف بندر همچون «بهونه» سر زدم و از غذاهای سنتی آن به مانند: قلیه ماهی، گوبولی مرغ، ماهی برشته (ذغالی)، شوربا، دم پختک، دوپیازه میگو، هواری، زیبون، برنج دیشو، سوراغ، هریسه و مهیاوه نهایت لذت را بردم.
همچنین زمان های قبل از غروب دلم هوس عصرانه می کرد، بی درنگ به شهر رفتم و از مردم و شیرینی های منحصر به فرد بندر لنگه پرس و جو کردم. در یکی عصرها در کنار ساحل زیراندازی انداختم و در حین تماشای غروب دل انگیز بهاری و در زمان پایین آمدن خورشید، از خوردن کلوچه ای به نام «خم فروش» که شیرینی سنتی بندر لنگه بود در کنار چای، خاطره این دقایق جاودانه را در ذهنم ثبت کردم.
در روز پایانی سفرم به خود گفتم باید تنی به آب بزنی! بی درنگ با پرس و جو سر از چشمه آب گرم آسک در روستای گریز در آوردم. بعد از وارد شدم به روستا و طی 3 کیلومتر با ماشین، 500 متر پایانی را مجبور به پیاده روی تا رسیدن به چشمه بودم. در طی پیاده روی با چند گردشگر دیگر درباره تجربه سفرشان هم صحب شدم. سپس بعد از رسیدن به چشمه، لباسم را در آوردم و با ذهنی آزاد و بی دغدغه، تنم را به گرمای روح بخش آب دادم.
کلام آخر
رفتن به بندر لنگه سفری بسیار بی همتا بود، از مکان های تاریخی تا جاذبه های فرهنگی، همه و همه برایم تبدیل به خاطره ای فراموش نشدنی شدند. کشف مکان های جدید برای دیدن و چیزهای منحصر به فرد، مرا بر آن داشت که برای سال آینده نیز باروبنه سفر را ببندم و این بار تصمیم بر این دارم از طریق راه آهن به مروارید بنادر ایران بیایم.
امیدواریم سفرنامه بندر لنگه مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت اجاره آنلاین هتل، ویلا و آپارتمان در سراسر بندر لنگه و استان هرمزگان به وبسایت شب مراجعه کرده و با اطمینان خاطر اقامتگاه خود را رزرو کنید.
