برای بسیاری از مردم ایران زمین، خراسان رضوی تداعی کننده‌ی شهر مشهد و زیارت حرم امام رضا (ع) است؛ به همین دلیل، سفرهای بسیاری در طول سال به سوی مشهد صورت می‌پذیرد. اگر شما نیز مانند من عقیده دارید که سفر تنها مقصد نیست و باید در میان راه نیز گاهی متوقف شد و دوست دارید که در راه رسیدن به مقصد، کمی هم از شهرهای در مسیر، لذت ببرید؛ شاید بهتر باشد که در سفر آتی خود به خراسان رضوی و مشهد، برنامه‌ای برای سفر به نیشابور برای خود بچینید. شهری که به لحاظ وسعت و جمعیت پس از مشهد در رده‌ی دوم استان قرار دارد و به دلیل داشتن آب و هوای مناسب، معادن پرارزش و البته موقعیت جغرافیایی مورد توجه بوده است.
نیشابور یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران به حساب می‌آید که در برهه‌هایی از تاریخ نیز پایتخت ایران نیز بوده است؛ به همین دلیل، این شهر از دیرباز مرکزی علمی و فرهنگی بوده است و توانسته از یونسکو لقب «پایدارترین شهر تاریخ ایران» را کسب کند. نیشابور را می‌توان بسته‌ای نسبتا کامل از دیدنی‌های سفر دانست. اگر به دنبال طبیعت، تاریخ، تمدن و صنعت و موزه می‌گردید؛ قطعا سفر به نیشابور می‌تواند در این زمینه‌ها رضایت شما را برآورده کند.
جاذبه‌های دیدنی شهر نیشابور
آرامگاه خیام نیشابوری
خیام، نابغه‌ی قرن پنجم، را می‌توان اسطوره‌ای در تاریخ این سرزمین دانست. کسی که هم به لحاظ علمی (ریاضی، نجوم و دیگر علوم مرتبط) از سرامدان زمان خود بوده و هم در شعر و ادب ذوقی خدادادی داشته؛ به طوریکه شهرت رباعیات او در سراسر جهان پیچیده است. وصف زیبایی آرامگاه او را بارها از مسافران دیگر شنیده بودم؛ اما شنیدن کی بود مانند دیدن؟! در همان ابتدای ورود به باغ، معماری خاص و دلنشین نوین ایرانی در طراحی آرامگاه او، حس خوبی را القا می‌کرد.
در طراحی این باغ و آرامگاه از زندگی، شخصیت و اندیشه‌های او الهام گرفته شده به طوریکه 3 جنبه‌ی شخصیتی او یعنی ستاره شناسی، علاقه به ریاضیات و قریحه‌ی ادبی در آن نمایان بود. طرح کلی آرامگاه از لقب او یعنی خیام (خیمه دوز) الهام گرفته و به شکل چادر یا خیمه‌ای که خود را بالا کشیده، ساخته شده است. در این فرصت بازدید تنها معماری باغ نبود که توجه من را به خوب جلب کرد؛ بلکه فضای سبز باغ با تمام توان افسونگری می‌کرد. گفتنی است که آرامگاه خیام که در جنوب شرق نیشابور قرار دارد؛ در باغی زیبا واقع شده که در آن موزه‌ی تخصصی خیام نیز دایر است؛ ابزارآلات ستاره شناسی، ظروف مفرغین و سفالی و کتب و تابلوهایی از خیام در معرض دیدگان مشتاقان عناصر تاریخی قرار گرفته بود.
آرامگاه عطار و کمال الملک
شاید شما هم مانند من در مورد آرامگاه کمال الملک چیزی نشنیده باشید؛ اما هنگامی که در مورد عطار تحقیق می‌کردم به نام کمال الملک هم برخورد کردم و گفتم که چه بهتر، یک تیر و دو نشان! قاعدتا وقتی میزبان هنرمندی باشید، سعی می‌کنید که تمام زیبایی‌ها را به نمایش بگذارید؛ حال آنکه باغی در جنوب شرقی نیشابور هست که پذیرای دو هنرمند بنام ایران، عطار و کمال الملک، است و باید آنقدر زیبا باشد که در برابر هنر ادبی و ترسیمی آن‌ها کم نیاورد. فضایی دلنشین که برای هر نوع سلیقه‌ای مناسب خواهد بود. خوشی آب و هوا و فضای سبز و عرفانی ممکن است شما را به انداختن زیرانداز و خواندن کتاب ترغیب کند. علاوه بر این، عکاسی و بازدید از دیدنی‌های باغ و آرامگاه‌های خاص طراحی شده‌ی لاجوردی رنگ عطار و کمال الملک در کنار خرید از غرفه‌های بازار، می‌تواند شما را مشغول سازد. توصیه شخصی من این است که در سفر به نیشابور؛ اصلا فرصت بازدید این مکان را از دست ندهید.
دهکده چوبی
گاهی می‌شود که نامی به گوش شما می‌رسد و چیزی در ذهن شکل می‌گیرد ولی در عمل با تصورات شما تفاوت زیادی دارد. اما دهکده‌ی چوبی برای من دقیقا همانی بود که در ذهن تداعی می‌شود؛ دهکده‌ای در جنوب شرق نیشابور که تمام سازه‌های آن از چوب ساخته شده است! البته که این خوش سلیقگی تنها از یک معمار دانا و چیره دست برمی‌آید. همانطور که گفتم تمام سازه‌ها یعنی خانه‌ها، کتابخانه، مسجد، بازار، موزه، رستوران و آلاچیق‌ها، همگی از چوب ساخته شده‌اند و در فضای درون دهکده از گل‌ها و درختان متنوعی برای افزودن به زیبایی‌های دهکده استفاده شده بود. فضایی معطر و سبز که متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه انتخاب شده بود. علاوه بر این، وجود دو برکه و استخر بر چشم‌نوازتر کردن فضای دهکده موثر بودند.
البته ممکن است برای شما هم مانند من این سوال پیش آید که این سازه‌ها در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله و موجوداتی مانند موریانه آیا مقاوم هستند یا خیر؟ که مشخصا باید گفت که سازه‌ها به گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند که تا 8 ریشتر زلزله را تحمل کرده و چوب‌ها برابر خورده شدن موریانه‌ها مقاوم سازی شده‌اند. توصیه من این است که در زمان سفر به نیشابور و مطابق با برنامه‌ی سفر، گشت و گذاری مفصل در هوای دلنشین و عطرآگین داخل دهکده داشته و پس از آن به رستوران چوبی رفته یا بساط غذای خود را درون باغ‌های میوه و داخل آلاچیق‌ها پهن کنید و به طور کامل از لذت سفر بهره‌مند شوید. البته اگر از فضای دهکده خوشتان آمد و خواستید بیشتر در آنجا بمانید می‌توانید سوئیت‌هایی اجاره کنید. در نهایت پیشنهاد می‌کنم که فصول بهار و تابستان را برای این سفر خاطره انگیز، انتخاب کنید.
روستای بوژان
بعد از اینکه بیش از 20 کیلومتر به سمت شمال شرقی نیشابور سفر کنیم، به یکی از روستاهای پلکانی ایران در دامنه‌ی رشته کوه بینالود برخورد می‌کنیم. واقعیت آن است که این روستای خوش آب و هوا با طبیعت بکر، چشمه‌ها، آبشارها و پوشش گیاهی دیدنی، از تفرجگاه‌های مردم نیشابور به حساب می‌آید. با توجه به اینکه این روستا مکان‌های دیدنی زیادی دارد؛ در همان ابتدا تصمیم بر آن شد که زمان بازدید مناسبی را برای آن اختصاص دهیم. به محض ورود، معماری پیچیده و هوشمندانه‌ی روستا، توجه را به خود جلب می‌کرد. خانه‌هایی در دل کوه و روی شیبی ملایم با معابری پر پیچ و خم، عنصر اصلی طراحی این روستا است.
علاوه بر آن، جاذبه‌های طبیعی نیز در منطقه به وفور به چشم می‌خورد. به طور مثال، در نزدیکی روستا رودخانه‌ای در جریان بود که در مسیر آن چندین آبشار کوچک و بزرگ وجود داشت. همچنین چشمه‌های پرشماری در آن سرزمین پهناور به چشم می‌خورد. البته که طبیعت گردی منطقه به همین 2 مورد محدود نمی‌شد؛ اگر وقت کافی برای گشت و گذار در منطقه را داشته باشید می‌توانید برنامه‌ی کوه نوردی را برای خود و تیم همراه بچینید و به طور مثال برای صعود به کوه شیرباد (یکی از چندین کوه مرتفع و معروف منطقه) با ارتفاع 3300 متر به کمک یک بلد محلی، برنامه ریزی کنید. ممانعت خاصی برای گردشگری در سفر به نیشابور و به طور مشخص این روستا و مناطق اطراف وجود ندارد؛ به همین دلیل افرادی که به پیک نیک رفتن در دل طبیعت، عکاسی و استراحت در فضای آرام و هوای ملایم علاقه‌مند هستند؛ می‌توانند برنامه‌هایی متناسب با گروه خود داشته باشند.
دیگر مکان های دیدنی در سفر به نیشابور
واقعیت آن است که گستردگی جاذبه‌های دیدنی نیشابور از آنچه که در ابتدا تصور می‌شد، بیشتر بود. به همین دلیل در مسافرتی یکی دو روزه نمی‌توان از تمامی آن‌ها بهره برد. اما در اینجا چندین مورد دیگر با شما در میان گذاشته می‌شود که اگر قصد سفر و اقامت در نیشابور را دارید یا اینکه تصمیم دارید در چند مرحله از این منطقه بازدید کنید؛ بهتر بتوانید برای آن برنامه ریزی کنید.
علاوه بر جاذبه‌های طبیعی نیشابور که در بالا گفته شد، می‌توان به باغرود یکی از ییلاقات نزدیک به نیشابور با آب و هوای مناسب، آبشار بار در سمت شمال غربی نیشابور و در میان رشته کوه‌های بینالود با چشم اندازی طبیعی و ناب، آبشار گرینه در جهت شمال شرقی نیشابور در فضایی پر از باغات سرسبز اشاره نمود. اگر 50 کیلومتر به سمت شمال غربی نیشابور حرکت کنید؛ به روستای درخت جوز می‌رسید که در آن درخت چناری 400 ساله وجود دارد. همچنین غار سر نی که بزرگ‌ترین غار آبی خراسان است را می‌توان از نزدیک مشاهده کرد.
برای علاقه‌مندان به کوه نوردی، نیشابور و به طور مشخص رشته کوه بینالود، مقصدی جذاب به حساب می‌آید. قله‌ی بینالود، معروف به بام خراسان، با بیش از 3000 متر ارتفاع در شمال نیشابور قرار دارد.
یکی از مراکز پربازدید نیشابور، باغ قدمگاه در جاده‌ی نیشابور به سمت مشهد است که در آن سنگی سیاه با دو ردپا منسوب به امام رضا (ع) وجود دارد و به همین دلیل برخی از زوار مشهد مقدس در مسیرشان برای دیدن این سنگ به این باغ می‌روند.
گفتنی است که برای علاقه‌مندان به آثار تاریخی، بقایای شهر کهن نیشابور و منطقه باستانی شادیاخ توصیه می‌شود.
