فهرست مطالب
حوزه بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران همان بازار ایر‌بی‌ان‌بی (Airbnb) در دنیا است. این بازار در ایران هنوز بسیار جای رشد داشته و با این حجم بازار آینده روشنی را در پیش دارد. اما با شیوع گسترده بیماری کرونا در سال 99 ، تغییرات بنیادینی در رفتار و واکنش مردم نسبت به این بازار نمایان شد. در این مطلب قصد داریم به این آمار و ارقام نگاهی بیاندازیم.
اقامتگاه اجاره‌ای در واقع به بازار اجاره روزانه خانه، آپارتمان، ویلا، سوئیت، بومگردی و به طور کلی اقامتگاه‌هایی گفته میشود که در آن ارائه خدمات به صورت فرد به فرد (میزبان به گردشگر) است. نمونه بین المللی این مدل Airbnb است که در ایران نیز در طی سالهای گذشته بازیگرانی در آن ورود کرده‌اند. این مدل کسب و کار نمونه‌ای از مدل اقتصاد تسهیمی (Shared Economy) است که در آن فرد به فرد خدمات می‌دهد و بر خلاف مدل‌های سنتی (هتل‌ها)، افراد در آن سهیم شده و درآمدزایی می‌کنند.
در این مدل، پلتفرم آنلاین وظیفه وصل کردن گردشگران به میزبانان را بر عهده می‌گیرد. از فوائد این مدل میتوان به استفاده از ظرفیت‌های خالی ویلا، آپارتمان و خانه‌های مردم عادی (به طور کلی هر نوع اقامتگاه شخصی قابل اجاره)، درآمدزایی برای آنها و کاهش چشمگیر هزینه گردشگران اشاره کرد که میتواند به تحریک اقتصاد کشور کمک بسزایی کند. به علاوه قدرت بخشیدن به این نوع بازار میتواند به کسب و کار‌های محلی دیگر با ورود گردشگران در حوزه خدمات و فروشگاه‌ها مانند رستوران‌ها، مراکز تفریحاتی و مراکز تجاری نیز کمک کند.
سال 1399، پردرآمدترین سال پلتفرم رزرو آنلاین اقامتگاه “شب”
اتفاقات سال 99 و شیوع گسترده ویروس کرونا، عادات روزمره‌ی بسیاری از مردم را تحت تاثیر قرار داد. این تغییر رویه زندگی و برهم زدن عادت های سفر، شرکت های فعال در حوزه گردشگری را دچار چالش بزرگی کرد. در این بین برای هر قدمی که برداشته میشد باید جوانب مختلفی مورد بررسی قرار می گرفت. اما سایت شب در 1399، موفق ترین سال خود را پشت سر گذاشت:
از آنجایی که میانگین ارزش سبد خرید مسافران در سال 99 افزایش داشت و همچنین به منظور حفظ پروتکل های بهداشتی، استقبال از اقامتگاه های دربست بیشتر از استفاده از هتل ها بود، پلتفرم های رزرو آنلاین ویلا با بازار خوبی روبرو شدند. عموما تبلیغات اصلی یک برند، محصول با کیفیت آن و رضایت مشتریان اوست. از این جهت “شب” توانست در این سال بازار خود را نه تنها حفظ کند، بلکه گسترش دهد. البته یکی دیگر از عوامل این افزایش درامد را میتوان افزایش سفرهای کوتاه مردم در این شرایط دانست. طبق مطالعه ای که انجام شد، به دلیل شرایط کرونایی، سفرهای عموم جامعه از مسافرت های طولانی مدت و با فواصل زیاد، به سفرهای کوتاه ولی با فواصل کم تبدیل شد که همین امر سبب شد میانگین خرید و طبعا درامد این پلتفرم افزایش داشته باشد.
جالب آنکه میزان فروش حاصل از اجاره اقامتگاه در سایت “شب” به میزان 80% نسبت به سال پیش از آن اضافه شده که میتواند دلایل دیگری نیز داشته باشد؛ مثلا: ⭐️
در سال 99 بخاطر ترس مردم از ازدحام در مراکز تجمع، نسبت اجاره اماکن دربست به اماکن غیردربست (مثل هتل ها) تا 60% افزایش داشته و تعداد سفرهای با مسافت کم (تا شعاع 150 کیلومتری) به میزان 180% بیشتر شده است. همچنین میانگین تعداد نفرات برای رزرو محل اسکان، از 84/3 نفر به 5/2 نفر کاهش داشته که نشان از سفرهای کم جمعیت تر در سال 99 می باشد. در این سال، شهرهای اطراف تهران مثل کردان با بیشترین رشد رزرو و مناطق جنوبی ایران با بیشترین افت رزرو مواجه شدند که مشخصا متاثر از بسته شدن راه های مواصلاتی و شهرهای پرخطر کشور به دستور دولت بوده است.
کوچک کردن بدنه سازمانی و تسهیل فرایندها
مساله‌ی شیوع کرونا در کنار تمام معضلات و مشکلاتی که داشت، فرصتی به هر سازمان داد تا در فرایندهای خود بازنگری ویژه ای کند. مجموعه‌ی خلاق و هوشمند، از این فرصت برای بهبود بروکراسی ها و صرفه جویی بیشتر به منظور افزایش بهره وری استفاده میکند و مجموعه‌ی غیرمنعطف، با دست پاچگی و بدون برنامه، برای زنده نگه داشتن نام خود، دست به هر کار نسنجیده ای میزند. در سال 99 “شب” با افزودن سیستم تماس اتوماتیک به بخش کال سنتر خود و اتوماسیون فرایندها، در بیش از 300.000 مکالمه صرفه جویی کرد. همچنین این مجموعه با ایجاد امکان دورکاری برای پرسنل خود، علاوه بر افزایش امنیت روانی و بهداشتی در دوران کرونا، در زمان، انرژی و هزینه‌های جاری خود و پرسنل سازمان صرفه جویی کرد. بدین ترتیب با کاهش 30 درصدی بدنه تیم ها، بهره وری افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت.
تبلیغات گسترده رقبا، اصلی ترین عامل رشد سهم بازار “شب”
همانطور که اشاره شد، محصول، استفاده ساده از آن، پشتیبانی کامل و همچنین امنیت بالا، از عواملی است که یک پلتفرم را در این بازار گسترده و البته آشفته، موفق خواهد کرد. به لطف تبلیغات گسترده محیطی رقبا و عدم تمرکز بر کیفیت خدمات ارائه شده، مسافران از محصول بی کیفیت با پشتیبانی ضعیف ناامید شده و به دنبال جایگزین شایسته آن بودند که اقبال آنها به “سایت شب” به عنوان بهترین پلتفرم اجاره اقامتگاه بود. نکته حائز اهمیت آن است که حتی پس از سفر اول این میهمانان، سفرهای بعدی آنها نیز از طریق سایت “شب” انجام می پذیرفت و تبلیغات محیطی سایر فعالان حوزه رزرو اقامتگاه، فقط به افزایش آگاهی مردم نسبت به وجود این حوزه و استفاده بیشتر از خدمات شب منجر میشد. چنان که گفته شد، شیوع کرونا بهترین فرصت برای بهبود کیفیت خدمات ارائه شده سازمان ها بود و واضح است که پیروز این میدان کسی خواهد بود که محصول بهتری داشته باشد، نه تبلیغات گسترده تر…
افزایش همکاری های سازمانی با شرکتهای معتبر
“شب” در سال 99 همکاری در فروش را با سازمان های بزرگ در دستور کار خود قرار داد. به منظور تشویق مردم به سمت رزرو آنلاین اقامتگاه و تسهیل پروسه آنلاین کردن بازار اجاره ویلا، قراردادهای بزرگی با مجموعه های “اسنپ تریپ” و “شیپور” شکل گرفت. لازم به ذکر است که در سال 97 تنها 2% از رزرو اقامتگاه و ویلا در کشور از طریق فضای آنلاین انجام میشد که در سال 99 این عدد به 6% رسید و همچنان ظرفیت بسیار گسترده ای پیش روی آن است. از طرف دیگر سایر سازمانها، ارگانها و شرکتهای فعال ایرانی که در نظر داشتند برای کارمندان خود خدمات سفر را فراهم کنند، با همکاری های سازمانی ایجاد شده، از اقامتگاههای “شب” استفاده نمودند تا بدین ترتیب امکانات رفاهی پرسنل خود را افزایش دهند. طبق نظرسنجی های انجام گرفته از مجموع 15000 نفری که تحت پوشش خدمات سازمانی “شب” هستند، 95 درصد از پرسنل این شرکت ها از این خدمات رضایت کامل داشتند و علل این رضایت را چندین مورد اعلام کردند. مهمترین این علت ها، اعتماد به سایت شب و همچنین جامعیت آن بوده؛ به طوری که خدمات شب، تمام شهرهای ایران و همه نوع اقامتگاهی را شامل میشود و هرکس میتواند حداقل یک اقامتگاه دقیقا منطبق با سلیقه‌ی خود در شهر دلخواهش پیدا کند.
عوامل ذکر شده، همه و همه دست به دست هم دادند تا فاصله‌ی “شب” با سایر رقبای این حوزه افزایش چشمگیر داشته باشد و علی‌رغم انتظارها سال 99، پردرامدترین سال برای پلتفرم شب باشد که این درامد همواره به بهبود خدمات و افزایش رضایت مشتریان منجر خواهد شد.
چگونه بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران تخمین زده شده است؟
انجام تحقیق بازار در صنایع و حوزه‌های مختلف کار بسیار دشوار، وقت‌گیر، هزینه‌بر است. با حضور روزافزون استارتاپ‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جامعه و ترند تصمیم گیری بر اساس آمار و گزارشهای مدون، نیاز به انجام تحقیق بازار‌های این چنینی بیش از پیش احساس میشود. این تحقیق‌ها میتواند بستر تصمیم‌گیری برای بسیاری از سرمایه‌گذار‌ها و استارتاپ‌ها شود.
منبع اصلی استفاده در این تحقیق بازار، گزارشهای آماری از پیش و تخمین های بازار میباشد که پارامترهای مختلفی در آن دخیل هستند. پارامترهایی مانند:
- متوسط مدت زمان رزرو
- متوسط اجاره یک شب اقامتگاه اجاره‌ای
- متوسط تعداد نفرات میهمان
- متوسط روز‌های رزرو شده اقامتگاه در کل سال
- متوسط تعداد اقامتگاه اجاره‌ای تحت تملک میزبان
- متوسط تعداد افراد تحت تکفل میزبان
- متوسط درصد سهم واسطه‌ها
- درصد انلاین بودن بازار
- متوسط سبد خرید مهمانان
*مجموعه شب حامی تحقیق بازار و اینفوگرافیک بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران
جمع بندی
تمام این مسائل باعث شد تا در دوران کرونا و افت بازار گردشگری ایران، پلتفرم شب رشد خود را با شیب بیشتری ادامه دهد و به عنوان اولین انتخاب مهمانان و میزبانان شناخته شود. اما در این بین متاسفانه بسیاری از آژانس های گردشگری و برگزارکنندگان تور یا تامین کنندگان محلی دچار مشکلات عدیده شدند که نیازمند توجه ویژه می‌باشند. “سایت شب” خود را همراه و یاور آنها میداند و از وزارت گردشگری و میراث فرهنگی درخواست دارد که با حمایت های خاص از فعالان این حوزه، دست یاری‌گر آنان باشد.
مقاله بسیار مفیدی بود. انشالله که روز به روز موفق‌تر باشید و شاهد پیشرفت شما و به طور کلی شاهد افزایش مشارکت مردم در فضای دیجیتال باشیم.
ممنون از شما. امیدواریم، با آگاهی رسانی بیشتر مردم