فهرست مطالب
اورتوریسم (Overtourism) مهمترین خبر و چالش گردشگری در سال 2019 بود. مقاصد سراسر جهان از مسیرهای پیاده روی ماچو پیچو گرفته تا کانالهای آبی ونیز، با انبوهی از بازدید کنندگان مواجه میشدند.
در میان همه برنامه ریزی ها و پیش بینی ها، هیچکس نمیتوانست باور کند که یک رخداد به ظاهر ساده این چنین صنعت گردشگری را دگرگون کند : گسترش ویروس کووید 19!
ممنوعیت سفر، قرنطینه ها و ممنوعیت های سراسریِ رفت و آمد در کشورهای مختلف، بیشتر مسافران را مجبور به ماندن در خانه کرده و مقاصدی که قبلاً با تعداد زیادی از گردشگران دست و پنجه نرم می کردند، امروز حال و هوای متفاوتی دارند.
اما آیا واقعاً اورتوریسم برای همیشه خاتمه یافته است؟
برای پاسخ به این پرسش، بخش گردشگری سی ان ان محبوب ترین نقاط جهان را بررسی کرده است تا بداند تغییرات جدید مسافرتی چه بر سر این مقاصد آورده است.
با ما در این گزارش همراه باشید.
دوبروونیک، کرواسی
دوبروونیک شهری به سبک قلعه های قدیمی است که با دریایی از سقفهای قهوه ای و قرمز خانه ها شناخته میشود. این شهر همچنین دلیل موجه دیگری برای محبوبیت دارد : دوبروونیک محل فیلمبرداری یکی از محبوب ترین و موفق ترین سریالهای دنیا بوده است، سریال بازی تاج و تخت!
در كنار مسافراني كه آخر هفته ها برای پرواز به اینجا لحظه شماری میکردند، دوبروونيك همچنين شاهد ردپاي هزاران مسافر كشتي های كروز بود. مسافرانی که در این محل قدیمی مثل سیل طغیان میکردند و تا پایان شب در کوچه ها پرسه میزدند.
در دو سال گذشته، شهردار دوبروونیک “ماتو فرانکوویچ” و دیگر مقامات شهری قول دادند که چنین شرایطی را در کنترل بگیرند چون شهر به طور فزاینده ای با گردشگران مواجه میشد.
بدین ترتیب در سال 2019 مقررات جدیدی برای محدود کردن کشتی های تفریحی در بندر این شهر وضع شد. بر این اساس کشتی ها تنها 2 بار در روز میتوانستند در بندر قدیمی دوبروونیک پهلو بگیرند. قراردادی که با همکاری انجمن بین المللی کروز لاین به تصویب رسید.
کرواسی در زمان کرونا
در ماه مارس 2020 کرونا اروپا را فرا گرفت. کرواسی مرزهای خود را بست، ورود گردشگران متوقف و خیل عظیمی از سفرها لغو شد. ممنوعیت هایی برای رستورانهای جدید اعمال شد و 80 درصد از مغازه های خرید و فروش سوغاتی به کارشان خاتمه دادند.
با این حال در اوایل همین تابستان قرنطینه به اتمام رسید و دوباره این شهر تاریخی ورود گردشگران را از سر گرفت. در این زمان بیشتر مسافران، کرواتهایی بودند که در شهرهای اطراف زندگی میکردند.
اما وقتی پروازها در تابستان شروع و سر و کله مسافران بین المللی پیدا شد، تعداد بیماران مبتلا به کرونا افزایش یافت و بار دیگر گردشگری در این شهر به کاهش رسید.
“ایرلکا تپچیچ” ، معاون شهردار دوبروونیک در اینباره به CNN Travel میگوید: از زمانی که انگلیس ما را در لیست قرمز قرار داد دوباره تعداد مسافران به پایین ترین حد خود رسید. نبود پرواز و از دست دادن بازارِ انگلیس، از جمله دلایلی بود که باعث شد دوبروونیک آمار گردشگری بسیار کمی داشته باشد.
بسیاری از شهروندان این شهر قدیمی اعتقاد دارند که با وجود خلوتی و آرامش حاکم، دیدن دوبروونیک در این سکوت عجیب و باورنکردنی است.
آنها همچنین میگویند که حال و هوای تابستانی که گذشت درست مانند سالهای جنگ در دهه 90 میلادی بوده است، با این تفاوت که اکنون دیگر خبری از پرواز نارنجک و بمب بر فراز آسمانها نیست.
گرچه ممکن است دوبروونیک از خاکستر جنگ به یک مقصد گردشگری پر رونق تبدیل شده باشد، اما سوال این است که آیا می توان از فاجعه کووید 19 به عنوان فرصتی برای رونق مجدد گردشگری استفاده کرد؟
آینده دوبروونیک
معاون شهردار دوبروونیک می گوید : “وقتی پروازهای بین المللی مجدداً آغاز شود و بازدید کنندگان تصمیم به بازگشت بگیرند، دیگر دوبروونیک به این آرامی نخواهد بود.”
مسئولان این شهر می خواهند برای مسافرانِ آینده روشن کنند که دوبروونیک هم از نظر گردشگری و هم از نظر بهداشتی روشهای جدی را اعمال میکند.
“در ورودی شهر قدیمی، ما یک بنر بزرگ داریم که به مردم هشدار می دهد ماسک بزنند، فاصله اجتماعی را رعایت کنند، دست هایشان را بشویند، از ضد عفونی کننده ها و … استفاده کنند و البته که در کنار این پروتکلها، قوانین دیگر شهر هم ملزم به رعایت هستند.”
برخلاف بیشتر مقاصد اروپایی، کرواسی اجازه میدهد تا گردشگران آمریکایی به این کشور سفر کنند، البته به شرط آنکه در کمتر از 48 ساعت آزمایش منفی پی سی آر داشته باشند.
کمبود پرواز این وضعیت را برای یک آمریکایی دشوار می کند، اما برخی از مسافران متمول که به جت های شخصی دسترسی دارند از این فرصت نهایت استفاده را می برند.
تپچیچ می گوید گردشگری لوکس تمام چیزی است که دوبروونیک همچنان در پیشبرد آن تمرکز خواهد کرد.
به نظر میرسد که مقامات شهری و شرکتهای خصوصی مشتاق بازگشت گردشگران مختلف هستند.نه به این منظور که دوباره شرایط اورتوریسم بر این شهر حاکم شود بلکه به این دلیل تا گردشگری به وضعیت عادی خود برگردد.
بارسلونا، اسپانیا
بارسلونا با سواحل ماسه ای و کافه های هیجان انگیز همیشه کانون علاقه مندان به گردشگری بوده است.
به گفته یکی از اعضای شورای شهر بارسلونا، صنعت گردشگری بین 12 تا 14 درصد از تولید ناخالص داخلی و 9 درصد از مشاغل این شهر را در برگرفته است.
اما در سال های اخیر مقامات شهری و مردم محلی که تحت ازدحام بیش از حد گردشگری قرار گرفته اند، درباره این وابستگی به فکر افتاده اند.
بسیاری اعتقاد دارند که شیوع کرونا باعث شده تا اهمیت ایجاد فضاهای جدید در شهر جدی گرفته شود. فضاهایی که افراد محلی هم بتوانند به اندازه توریستها از فضای شهر لذت ببرند.
بارسلونا در زمان کرونا
پیش از شیوع کرونا، بارسلونا مجموعه ای از اقدامات برای مقابله با برخی مشکلات اورتوریسم را انجام داده بود.
اجاره برخی از اقامتگاهها متوقف شد، مالیات گردشگری به تصویب رسید و مسافران تشویق شدند تا از محله های قدیمی و خارج از شهر استفاده کنند.
پس از پایان قرنطینه در اوایل تابستان، تنها چند قسمت کوچک برای توریستها و مسافران بین المللی قابل بازدید بود. با این حال با قرنطینه مجدد این شهر در ماههای اخیر، گردشگری بین المللی با افت 77 درصدی مسافران مواجه شد.
امروز بارسلونا مانند دیگر شهرهای اروپایی در تلاش است تا موج جدیدی از بیماری کرونا را خنثی کند. بر این اساس برخی قوانین مانند منع رفت و آمد در شب به تصویب در آمده و در این شهر اجرا میشود.
ونیز، ایتالیا
مدتهاست که بازدید از این شهر با افزایش غیرقابل کنترلی از مسافران مواجه میشود. تا جایی که افراد محلی ونیز در دهه گذشته نسبت به خیل عظیم مسافران و کشتی های تفریحی دست به اعتراض زده اند.
در سالهای پیشین قوانین جدیدی برای مقابله با هجوم بازدیدکنندگان طراحی شده بود. قوانینی مانند ممنوعیت ساخت هتل های جدید و رستورانهای فست فود در مرکز شهر. سال گذشته ونیز علاوه بر مشکلات ناشی از گردشگری بیش از حد، در حال مبارزه با جاری شدن سیلی فاجعه آمیز بود. تا اینکه ورود کرونا سرنوشت متفاوتی را برای این شهر دوست داشتنی رقم زد.
ونیز در زمان کرونا
در اواخر فوریه، شمال ایتالیا یکی از اولین مناطق اروپایی بود که بیشترین آسیب از کرونا را احساس کرد. ونیز به قرنطینه کامل فرو رفت و ماهها بدون توریست باقی ماند.
هنگامی که مرزهای بین المللی در تابستان بازگشایی شد، تعداد بازدیدکنندگان قابل مقایسه با سالهای گذشته نبود.
برای برخی از مردم محلی دیدن این آرامش که سالها در انتظارش بودند، وحشتناک و عجیب بود.
“جین دموستا”، یکی از اعضای “انجمن بازپس گیری ونیز برای مردم محلی” اعتقاد دارد زندگی روزمره مردم بدون ازدحام گردشگران بسیار لذت بخش تر از گذشته است. شهر و معماری منحصر به فرد آن بدون توریستها زیباتر است و مناظر جلوه دیگری دارند.
وی همچنین می افزاید: ” البته این زیبایی هزینه زیادی هم داشته است. بسیاری از مردم بیکار هستند، مغازه ها فروش چندانی ندارند و بخشهای فرهنگی به شدت تحت تأثیر قرار گرفته اند.”
گردشگری به روزهای اوج خود باز میگردد
بسیاری از مقاصد پرطرفدار دیگر،از شهرهای تاریخی مانند آمستردام و پراگ گرفته تا نقاط زیبایی مانند خلیج مایا و سواحل بالی اندونزی، در سال های اخیر با مشکلات ناشی از اورتوریسم مواجه شدند.
پدیده اورتوریسم از برخی الگوهای قابل پیش بینی پیروی می کند: مقصدی به محبوبیت میرسد، مردم در آن جمع میشوند، کشور مقصد برای کنار آمدن با این مسئله تلاش میکند و راه حلهای متفاوتی پیشنهاد میشود.
با این وجود تمام شهرهایی که با گردشگریِ بیش از حد مواجه شده اند، امروز از عواقب کمبود آن رنج میبرند. این در حالی است که گسترش این بیماری حداقل در بلند مدت قابل پیش بینی نیست.
“تونی جانستون”، رئیس جهانگردی انستیتوی فناوری آلتون در ایرلند می گوید” روند بیماری کرونا هنوز قابل پیش بینی نیست و همین موضوع برنامه ریزی برای آینده را سخت می کند. هیچ کس نمی داند که شش ماه آینده یا چندین سال دیگر وضعیت به چه شکل خواهد بود. جهانگردی به طور سنتی به مدل های بسیار پایدار و قابل پیش بینی متكی است و کرونا تمام این پیش بینی ها را برهم زده است.”
جانستون همچنین تصور می کند در آینده مسافرانی وجود دارند که قادر به گردشگری نخواهند بود و به خاطر مسائل بهداشتی دیگر تمایلی به سفر ندارند.
با این وجود نقاط محبوب گردشگری همچنان در لیست علاقه مندان به سفر باقی میماند و پس از اتمام این بیماری و ایجاد فرصتهای جدید، دوباره سفر رفتن به این نقاط از سر گرفته میشود. چرا که صنعت گردشگری بی ثبات اما بسیار مقاوم و سازگار است.
