بازدید از موزه آبگینه در تهران؛ ظرف‌های عجیب خانه نخست‌وزیر

تنها بناها و ساختمان‌ها نیستند که می‌توانند تاریخ را برای ما روایت کنند؛ بلکه پیش پا افتاده‌ترین اشیایی که هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم هم می‌توانند روایتگر تاریخ باشند. ظرف‌ها یار همیشگی ما از دوران ماقبل تاریخ تاکنون بوده‌اند و پیشرفت تکنولوژی هنوز نتوانسته آن‌ها را از زندگی ما حذف کند. البته ظرف‌هایی که چند سالی از عمر آن‌ها می‌گذرد و در موزه‌هایی مثل موزه آبگینه در تهران به نمایش گذاشته شده‌اند، دیگر پیش‌پاافتاده محسوب نمی‌شوند.

در این مقاله می‌خواهیم سری به موزه آبگینه و سفالینه تهران بزنیم و تماشاگر ظرف‌هایی باشیم که تاریخ را از 1250 سال قبل از میلاد تاکنون برایمان روایت می‌کنند؛ آن هم در ساختمانی زیبا و مهم که محل زندگی و کار یکی از پرحاشیه‌ترین و کارکشته‌ترین سیاستمداران تاریخ معاصر ایران، یعنی احمد قوام بوده است.

برای اجاره روزانه خانه در تهران کلیک کنید

موزه آبگینه کجاست؟

موزه آبگینه و سفالینه تهران در قلب تهران قدیم قرار دارد؛ یعنی جایی که هنوز برخی از بناها و کوچه‌هایش مثل ماشین زمان شما را در تاریخ عقب می‌برند و با دیدن آن‌ها حس می‌کنید در دوران قاجار و پهلوی زندگی می‌کنید. البته با دیدن ساختمان موزه آبگینه طبیعی است که چنین حسی پیدا کنید؛ چون این ساختمان در اواخر دوران قاجار ساخته شده است.

موزه آبگینه تهران در منطقه 12 و خیابان 30 تیر تهران قرار دارد؛ خیابانی که از خیابان امام خمینی آغاز و به خیابان جمهوری ختم می‌شود و تعدادی از موزه و ها دیدنی‌های تهران قدیم مثل موزه ملی، باشگاه افسران، کلیسای کره‌ای‌ها، کلیسای پطرس مقدس و … را در دل خود جا داده است. این خیابان یکی از بورس‌های شکم گردی تهران هم هست و اگر دیدن ظرف‌های لوکس اجداد و پادشاهانمان شما را گرسنه کرد، می‌توانید به کافه گل رضائیه و سایر کافه‌ها و غذاخوری‌های نوستالژیک این خیابان سری بزنید.

همان‌طور که گفتیم ساختمان موزه آبگینه در تهران محل زندگی و کار قوام‌السلطنه نخست‌وزیر ایران بوده است. در بخش‌های مختلف این خانه که زیربنایی 1040 متری دارد، بیش از 2000 قطعه سفال و شیشه نگهداری می‌شود.

آدرس موزه آبگینه و سفالینه تهران: تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، نرسیده به خیابان جمهوری، پلاک ۵۹

تاریخچه موزه آبگینه و سفالینه تهران

اگر بخواهیم تاریخچه موزه آبگینه در تهران را کامل بشکافیم، باید به بخش بزرگی از تاریخ معاصر ایران بپردازیم که شامل چند کتاب می‌شود. ساختمان این موزه چند دوره نخست‌وزیری احمد قوام‌السلطنه در دوران قاجار و پهلوی را به خود دیده و برخی از تصمیمات سرنوشت‌ساز کشور در آن گرفته شده است.

احمد قوام‌السلطنه 5 دوره نخست‌وزیر ایران بود و در دوره چهارم نخست‌وزیری خود که مصادف با سال‌های اولیه سلطنت محمدرضا شاه بود، توانست با دادن وعده واگذاری امتیاز نفت شمال، شوروی را فریب دهد و آن‌ها را به خروج از شمال کشور وادار کند. این وعده هیچ وقت محقق نشد و قوام بعدها به استالین گفت که مجلس به او اجازه چنین کاری را نمی دهد.

داستان سکونت احمد قوام در عمارت باشکوه خود کمی غم‌انگیز است؛ چون او 3 سال و مبلغ 100 هزار تومان را صرف ساخت آن کرد و بعد از آماده شدن خانه در سال 1293 شمسی، تنها 7 سال مالک آن بود. در سال 1300 و پس از کودتای سیدضیاءالدین طباطبایی و رضاشاه، عمارت قوام به دلیل دشمنی او با سید ضیا مصادره شد.

بعد از آن این عمارت مدتی سفارت مصر و بعد افغانستان بود و مدتی هم به بانک بازرگانی ایران اختصاص داشت. در سال 1355 دفتر فرح پهلوی این عمارت را خرید و معمار اتریشی مشهور هانس هولاین را مامور کرد تا طراحی داخلی آن را تغییر دهد تا به یک مجموعه فرهنگی و هنری با موزه، فرهنگسرا، کتابخانه، سینما و سالن تئاتر تبدیل شود.

اجرا شدن این طرح با انقلاب اسلامی به تعویق افتاد و در نهایت در سال 1359 با عنوان فرهنگسرای نوبهار اجرایی شد. در سال 1362 عمارت اندرونی آن به بنیاد سینمایی فارابی واگذار شد و در سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

بخوانید از: صفر تا 100 تهرانگردی در سفر به تهران 

ساعت بازدید موزه آبگینه

مثل بسیاری از موزها، ساعت کاری موزه آبگینه در تهران در 6 ماهه اول و دوم سال متفاوت است. در بهار و تابستان، می‌توانید از ساعت 9 صبح تا 7 عصر به این موزه سر بزنید و در پاییز و زمستان این ساعات به 8 صبح تا 4:30 بعدازظهر محدود می‌شود. همچنین این موزه در روزهای شنبه و یکشنبه و برخی از تعطیلات رسمی، فعالیت نمی‌کند.

تلفن موزه آبگینه تهران: 021667081530

نگاهی به معماری داخلی موزه آبگینه در تهران

پایه و اساس معماری ساختمان این موزه، معماری قاجاری است؛ اما در ساخت آن کمی خلاقیت به خرج داده شده و به شکل 8 ضلعی ساخته شده است. همچنین عناصر معماری باروک نیز در ساختمان موزه آبگینه دیده می‌شود. این ساختمان با مصالحی مثل آجر، گچ و ملاط گل و آهک ساخته شده و 3 طبقه دارد که شامل زیرزمین، همکف، طبقه اول و سرسرا است.

در طبقه همکف این بنا یا همان سرسرا، یک پلکان چوبی دوبل و زیبا وجود دارد که به سبک معماری روسی ساخته شده و طبقه اول را به دوم متصل می‌کند.

در دهه 50، هانس هولاین اتریشی به منظور اضافه کردن غرفه‌ها و تبدیل کردن ساختمان به موزه، تغییراتی در طراحی آن انجام داد و برای این تغییرات از معماری بناهای مشهوری مثل کعبه زرتشت، ستون‌های تخت جمشید، کاخ تچر و قوس‌های صفوی الهام گرفت. این تغییرات ظاهری مدرن به بنای موزه داده‌اند و در عین حال در هماهنگی کامل با سبک معماری اصلی آن قرار دارند.

بخوانید از: موزه بانک ملی ایران، جواهری فرهنگی در قلب تاریخ 

دسترسی به موزه آبگینه با مترو؛ اتوبوس و خودروی شخصی

موزه آبگینه و سفالینه تهران در محدوده طرح ترافیک و آلودگی هوا قرار دارد. اگر تعداد روزهای مجاز تردد در این طرح‌ها را پر نکرده باشید، برای دسترسی به موزه در روزهای وسط هفته باز هم مشکلی مثل ترافیک سنگین را خواهید داشت. به همین دلیل توصیه می‌کنیم روزهای تعطیل را برای دسترسی به موزه با خودروی شخصی انتخاب کنید.

سرراست‌ترین مسیر دسترسی به موزه آبگینه با خودروی شخصی، از میدان امام خمینی (توپخانه) می‌گذرد. بعد از رسیدن به این میدان، باید در سمت چپ وارد خیابان امام خمینی شوید و در اولین خیابان دست راست بپیچید. نرسیده به خیابان جمهوری، موزه را پیدا می‌کنید.

بر اساس نقشه مترو تهران، برای دسترسی به موزه آبگینه می‌توانید از ایستگاه‌های سعدی (خط یک) و امام خمینی و حسن‌آباد (خط 2) استفاده کنید. از هر کدام از این ایستگاه‌ها تا موزه آبگینه، پیاده حدود 15 دقیقه راه است.

همچنین با استفاده از اتوبوس‌های میدان جمهوری-بهارستان و پیاده شدن در ایستگاه سی تیر (تقاطع خیابان سی تیر و جمهوری) هم می‌توانید خودتان را به این موزه برسانید.

بهترین زمان بازدید از موزه آبگینه تهران

هوای تهران در اوایل بهار و اوایل پاییز از هر وقت دیگری دلنشین‌تر است و اگر می‌خواهید برای بازدید از موزه آبگینه در تهران عازم این شهر شوید، بهتر است برای این اوقات برنامه‌ریزی کنید. البته موزه آبگینه سیستم گرمایشی و سرمایشی مطلوبی دارد و به همین دلیل می‌توانید در فصول گرم و سرد سال هم با خیال راحت از آن بازدید کنید.

بخوانید از: جواهری تاریخی در قلب تهران، راهنمای کامل بازدید از کاخ گلستان 

بخش‌ها و تالارهای موزه آبگینه

بیشتر آثار موجود در موزه آبگینه در 6 تالار اصلی آن به نمایش گذاشته شده‌اند که این تالارها به صورت مساوی در طبقات اول و دوم بنا تقسیم شده‌اند. در طبقه اول می‌توانید از تالارهای مینا، بلور و سمعی و بصری بازدید کنید و تالارهای صدف، لاجورد، زرین هم در طبقه دوم قرار دارند. البته در راهروها و سرسرای موزه هم تعدادی اثر به نمایش گذاشته شده است.

در ادامه با هم در بخش‌ها و تالارهای موزه گشتی می‌زنیم:

ورودی

در بخش ورودی موزه یا سرسرا، شما ابزار، مواد و رنگ‌های مورداستفاده در فرایند سنتی ساخت شیشه را مشاهده می‌کنید. همچنین نمونه‌هایی از اشیای شیشه‌ای ساخته شده با این مواد و ابزار هم در این بخش به نمایش درآمده است.

تالار مینا

همان‌طور که از نام این تالار می‌توان حدس زد، در تالار مینا بیشتر ظروف، گلدان‌ها و ظرف‌های عطر شیشه‌ای به نمایش درآمده است. البته تعداد اثر سفالی ارزشمند هم در این تالار دیده می‌شود.

تالار سمعی و بصری

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های موزه آبگینه در تهران، تالار سمعی و بصری است. زمانی که وارد این تالار می‌شوید، گور دایره‌مانندی که در کف تالار حفر شده، توجهتان را به خود جلب می‌کند. در این گور شیشه‌ای که نمادی از گورهای باستانی است، یک اسکت انسان به همراه زیورآلات و ظروف ارزشمند وجود دارد.

به جز نمایش جواهرات و ظروف تاریخی، در این تالار ویدئویی از آثار موجود در موزه پخش می‌شود.

تالار بلور

بخشی از ارزشمندترین و قدیمی‌ترین آثار موزه آبگینه و سفالینه در تالار بلور به نمایش درآمده است. در این تالار جام‌ها، کاسه‌ها و کوزه‌های شیشه‌ای و بلور مربوط به دوران هخامنشیان و ساسانیان دیده می‌شود که در داخل ویترین‌های شیشه‌ای ستون مانند و جذاب به نمایش درآمده‌اند. معماری این ستون‌ها از همان دوران ساسانیان و هخامنشیان الهام گرفته شده است.

تالار زرین‌فام

در تالار زرین‌فام می‌توانید ظروف ساخته شده از طلا و ظروف سفالی و لاجورد طلاکاری شده را پیدا کنید.

تالار صدف

طراحی دکوراسیون این تالار با الهام از شکل صدف انجام شده و به همین دلیل به آن تالار صدف می‌گویند. اشیای سفالی، لیوان‌های شیشه‌ای و بشقاب‌های سرامیکی موجود در این تالار، متعلق به دوران پیش از میلاد مسیح و بعد از اسلام هستند.

تالار لاجورد

این تالار به دو بخش لاجورد یک و لاجورد دو تقسیم شده است. در این 2 بخش، می‌توانید آثاری از دوران حکومت‌های بعد از اسلام مثل ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجار را مشاهده کنید. ویترین‌های این تالار با الهام از برج‌های مقبره‌های تاریخی ساخته شده اند.

حوض‌خانه

حوض‌خانه همان زیرزمین موزه است که کاشی‌کاری‌های جذاب و رنگی دوران قاجار را دارد و سقف آن هم با گچ‌بری‌های زیبا تزیین شده است.

کتابخانه

در کتابخانه موزه آبگینه و سفالینه تهران بیش از 4000 جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه باستان شناسی، تاریخ، هنر، معماری و … دارد. این کتابخانه در طبقه بالای موزه واقع شده است.

ساختمان آموزش

ساختمان آموزش موزه آبگینه در بخش شمالی حیاط آن قرار دارد. در این ساختمان دوره‌های آموزشی مرتبط با موضوع آثار به نمایش درآمده در موزه برگزار می‌شود که می‌توانید در آن‌ها ثبت نام کنید.

بخوانید از: معرفی بهترین و معروف ترین موزه های تهران 

امکانات رفاهی موزه آبگینه و سفالینه تهران

موزه آبگینه در تهران، یکی از مجهزترین موزه‌های ایران است و امکاناتی مثل سرویس بهداشتی، نمازخانه، نیمکت، فروشگاه و … دارد. علاوه بر این، در برخی اوقات سال در این موزه گالری‌های موقتی برگزار می‌شود که آثار موجود در انبار موزه را نمایش می‌دهند.

جاهای دیدنی نزدیک به موزه آبگینه در تهران

همان‌طور که گفتیم، موزه آبگینه در قلب تهران قدیم واقع شده و به همین دلیل تعدادی از مشهورترین بناهای تاریخی پایتخت در نزدیکی آن قرار دارند. در ادامه به جاهایی اشاره می‌کنیم که از موزه آبگینه و سفالینه تا آن‌ها، پیاده نهایتاً 20 دقیقه راه است.

• موزه ملی ایران
• سردر باغ ملی
• موزه عبرت
• خانه‌موزه مقدم
• پردیس چارسو تهران
• موزه ارتباطات
• میدان حسن‌آباد
• پارک شهر تهران
• موزه جواهرات ملی ایران
• موزه بانک ملی

موزه آبگینه و سفالینه تهران؛ فرصتی مغتنم برای کشف تاریخ

در این مقاله سری به موزه آبگینه در تهران زدیم که از مشهورترین و پربازدیدترین موزه‌های کشور است و در آن ظروف و اشیای مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی از قبل از میلاد مسیح تا قاجار نگهداری می‌شود. همچنین به بهترین مسیر دسترسی، زمان بازدید و تاریخچه موزه هم پرداختیم.

برای دسترسی بهتر به این موزه و نداشتن دغدغه بابت اقامتگاه، می‌توانید وارد صفحه اجاره ویلا و سوئیت در تهران شوید و پیش از سفر به پایتخت، یکی از اقامتگاه‌های باکیفیت شب در آن را رزرو کنید.

سؤالات متداول درباره موزه آبگینه و سفالینه تهران

موزه آبگینه و سفالینه تهران کجاست؟

تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، نرسیده به خیابان جمهوری، پلاک 59

ساعت بازدید موزه آبگینه در تهران چگونه است؟

ساعت بازدید این موزه در نیمه اول سال از 9 صبح تا 7 عصر و در نیمه دوم از 8 صبح تا 4:30 بعدازظهر است.

برای دسترسی به موزه آبگینه با مترو، باید در کدام ایستگاه پیاده شویم؟

این موزه تا ایستگاه‌های حسن‌آباد و امام خمینی (خط 2) و ایستگاه سعدی (خط یک) پیاده حدود 15 دقیقه فاصله دارد.