فهرست مطالب
- همه چیز از خیابان سی تیر
- اسم قدیم خیابان سی تیر تهران
- خیابان سی تیر کجاست
- فود استریت سی تیر چگونه ایجاد شد؟
- غذاهای خیابان سی تیر
- کافه و رستوران های خیابان سی تیر
- دیدنی های خیابان سی تیر
- بهترین زمان گردش در خیابان سی تیر
- نکاتی که در سفر به تهران و بازدید از خیابان سی تیر بهتر است بدانید
- کلام آخر، خیابان سی تیر، گشت و گذار تابستانه در محلههای قدیمی شهر
برای بسیاری از ما، سفر در زمان و برگشتن به گذشته، آرزویی جذاب و هیجان انگیز است. تصوری که گرچه اتفاق افتادنش ممکن نیست، اما ذهن بیشتر افراد به ویژه آنهایی که به تاریخ علاقهمندند را وسوسه میکند. گاهی اما قدم زدن در خیابانی قدیمی و تماشای بناهای باستانیاش، میتواند تا حدی ما را با روزهای گذشته آشنا کند. خیابانی که در و دیوارهایش، از اتفاقات جالب و پرهیاهو تاریخی حکایت میکنند. نمونه این خیابانها، خیابان سی تیر است که علاوه بر گذشتهای پرحادثه، امروز به دلیل ماشینهای رنگارنگ استریت فود، کافههای کوچک و بزرگ و موسیقی زنده شهرت دارد.
در ادامه این مطلب، با شما سری به خیابان سی تیر و جاذبههای دیدنیاش میزنیم و ساعاتی را در تاریخ این محله قدیمی تهران سپری میکنیم.
همه چیز از خیابان سی تیر
خیابان سی تیر یکی از قدیمیترین خیابانهای تهران است که در مرکز شهر واقع شده و به دلیل کافه و رستورانهای متنوع و جاذبههای تاریخی و فرهنگی، محبوبیت فراوانی دارد. گذرگاهی سنگفرش شده و سرشار از زندگی که در سالهای اخیر، یکی از پاتوقهای اصلی جوانان و علاقهمندان به غذاهای خیابانی به شمار میرود.
در این خیابان، هر غذایی که فکر کنید پیدا میشود. از فست فودها و ساندویچهای پر از مخلفات گرفته تا انواع آش و کباب و غذاهای سنتی ایرانی. در این محدوده بوفههای سیار و غرفههای کوچک، انواع و اقسام خوراکیها و تنقلاتی مانند آبمیوه، بستنی و قهوههای خوش عطر و طعم را عرضه میکنند.
خوشبختانه در این گذرگاه تاریخی برای همه سلیقهها، گزینههای هیجان انگیزی وجود دارد. با هر رنج قیمتی از ارزان تا گران، خوشمزهترین خوراکیها در این خیابان برایتان آماده میشوند. بد نیست که بدانید حدود ۱۰۰ کافه و رستوران سیار و دکه غذا فروشی در خیابان سی تیر وجود دارند که با پذیرایی از گردشگران، به اشتغالزایی طیف وسیعی از جوانان خوش ذوق پایتخت هم کمک میکنند.
در سی تیر همچنین کافههای سنتی وجود دارند که نوشیدنیهای متفاوتی در آنها سرو میشود؛ از چای ایرانی خوش رنگ و بو گرفته تا دمنوشهای رنگارنگ و ترکیبات مَن دَر آوردی که امتحان کردنشان هیجان انگیز و جذاب است! میتوانید در این کافهها انواع شربتهای خانگی و شیرینیهای سنتی ایرانی را هم نوش جان کنید.
این گذرگاه تاریخی علاوه بر خوردنیهای خوش عطر و طعم، با موسیقی خیابانی و نوازندههایش شناخته میشود. تا جایی که بسیاری از خیابان سی تیر با عنوان زندهترین خیابان تهران یاد میکنند.
برای مشاهده و اجاره روزانه خانه در تهران کلیک نمایید
اسم قدیم خیابان سی تیر تهران
خیابان سی تیر از گذشته تا امروز، اسامی مختلفی داشته است. در زمان قاجار این خیابان را با نام «خیابان مریض خانه» معرفی میکردند. دلیل آن هم کاملا واضح بود! در این خیابان، بیمارستان یا به اصطلاح مردم قدیمی «مریض خانهای» وجود داشت که بیشتر مردم شهر برای درمان به آن مراجعه میکردند.
در دوران سلطنت حکومت پهلوی، «قوامالسلطنه» نخست وزیر دوران شاهنشاهی، در این خیابان ساکن شد و به همین دلیل نام آن به «خیابان قوامالسلطنه» تغییر پیدا کرد. اما این نام نیز ماندگاری چندانی نداشت! در تاریخ ۳۰ تیرماه سال ۱۳۳۱، مردم به دعوت آیتالله کاشانی و در اعتراض به قوام السطنه، مغازهها و بازارها را تعطیل کردند و به خیابانها آمدند. اعتراضاتی که به قیامی بزرگ تبدیل شد و نام این خیابان را به سی تیر تغییر داد؛ نامی که تا امروز نیز ماندگار شده است.
بد نیست که بدانید بسیاری خیابان سی تیر را با نام «خیابان ادیان» هم معرفی میکنند! قرار گرفتن مسجد مسلمانان، کلیسای مسیحیان، آتشکده زرتشتیان و کنیسه یهودیان در این خیابان، باعث شده است تا این گذرگاه به محلی برای همبستگی و اتحاد میان پیروان ادیان گوناگون تبدیل شود.
خیابان سی تیر کجاست
خیابان سی تیر در قلب تهران، در محدوده مرکزی پایتخت و در منطقه ۱۲ واقع شده است. این خیابان از محل تقاطع با خیابان امام خمینی آغاز شده و تا تقاطع خیابان جمهوری و میرزا کوچک خان امتداد مییابد. در نقشه تهران میتوانید خیابان سی تیر را بین میدان امام خمینی و میدان حسن آباد پیدا کنید.
قرار گرفتن این گذرگاه در محدوده طرح ترافیک باعث شده است تا خیابان سی تیر بیشتر از همیشه در آخر هفتهها شلوغ و پر رفت و آمد باشد. با این حال ممنوعیت ورود خودروی شخصی به این خیابان، پیادهروی در این مسیر را به یکی از جذابترین فعالیتهای گردشگران تبدیل کرده است.
در ادامه برخی از راههای متداول دسترسی به خیابان سی تیر را معرفی میکنیم:
دسترسی به خیابان سی تیر با خودروی شخصی
همانطور که گفتیم، خیابان سی تیر در محدوده طرح ترافیک پایتخت قرار گرفته و گذرگاههای اطراف آن بسیار شلوغ و پرتردد هستند. بنابراین اگر با وسیله نقلیه شخصی به این منطقه تردد کنید، ممکن است برای پارکینگ خودرو دچار مشکل شوید. با این حال همچنان میتوانید با دریافت مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک، در هر ساعاتی از روز در این منطقه رفت و آمد نمایید.
در صورت استفاده از خودروی شخصی، ابتدا باید به میدان امام خمینی بروید. سپس مسیرتان را ادامه دهید تا به سی تیر برسید. اگر میخواهید به نقطه ابتدایی و آغازین خیابان سی تیر دسترسی داشته باشید، از خیابان امام خمینی وارد کوچه کشاورزی شوید. کمی جلوتر از خیابان فیاضبخش، به خیابان سی تیر خواهید رسید.
به شما پیشنهاد میکنیم که وسیله نقلیه خود را در خیابانهای اطراف پارک کنید. فراموش نکنید که در خیابان سی تیر امکان توقف خودرو وجود ندارد. ضمن آنکه بهدلیل تجمع بالای رهگذران در این محدوده، ورود با وسیله نقلیه شخصی به خیابان سی تیر چندان توصیه نمیشود.
بخوانید از: جاهای دیدنی تهران
دسترسی به خیابان سی تیر با مترو
یکی از بهترین راهها برای رسیدن به خیابان سی تیر، استفاده از مترو است. ایستگاههای متروی امام خمینی و حسن آباد، نزدیکترین مسیرها به خیابان سی تیر هستند. تنها کافی است تا سوار خط ۲ مترو شده و در ایستگاه حسن آباد پیاد شوید. از این ایستگاه تا خیابان سی تیر تنها به چند دقیقه پیادهروی نیاز دارید.
دسترسی به خیابان سی تیر با اتوبوس
اتوبوس یکی دیگر از روشهای ارزان قیمت و مقرون به صرفه برای رفتن به خیابان سی تیر است. ایستگاه اتوبوس سی تیر در خیابان امام خمینی و مقابل ورودی خیابان سی تیر قرار دارد. بسیاری از مسیرهای اتوبوس در این ایستگاه توقف دارند و میدان امام خمینی نیز دسترسی مناسبی به سایر ایستگاههای اتوبوسرانی پایتخت دارد.
فود استریت سی تیر چگونه ایجاد شد؟
خیابان سی تیر از گذشته با داشتن جاذبههای تاریخی و بناهای باستانی، یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین خیابانهای پایتخت به حساب میآمده است. پرتردد بودن این محله از جمله دلایلی بود که شهرداری تهران را بر آن داشت تا در سال ۱۳۹۵ با سنگفرش کردن این گذرگاه و تبدیل آن به یک پیادهرو، پای گردشگران را به خیابان سی تیر باز کند.
تبدیل شدن این خیابان نوستالژیک به پیادهرو، باعث شد تا بعد از مدتی این منطقه به مرکزی برای طبخ و ارائه غذاهای خیابانی تغییر کاربری دهد. جالب است که بدانید در حال حاضر بهطور میانگین روزانه حدود ۳ هزار نفر از گذر گردشگری سی تیر عبور میکنند. این خیابان در سالهای اخیر به عنوان نخستین فود استریت ایران معرفی شده است و به عنوان یکی از معروفترین جاذبههای گردشگری تهران نیز شناخته میشود.
با این حال، تغییر کاربری خیابان سی تیر به استریت فود، انتقادات فراوانی را نیز از سمت ارگانهای مختلف برانگیخته است. از جمله رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و رئیس ایکوم ایران که اعتقاد دارد وجود گاز برای پختوپز، امنیت موزهها و بناهای تاریخی این ناحیه را به خطر میاندازد و با یک خطای کوچک ممکن است این آثار ارزشمند از بین بروند.
بخوانید از: معرفی بهترین رستوران های تهران
غذاهای خیابان سی تیر
یکی از فراموش نشدنیترین جاذبههای خیابان سی تیر، این است که میتوانید در کنار بناهای باستانی و تاریخی که از صد سال پیش و حتی بیشتر به جا ماندهاند، بنشینید و با گوش دادن به موسیقی زنده و نوازندگان سازهای خیابانی، غذای مورد علاقهتان را که تنها در دقایقی کوتاه تهیه شده است، نوش جان نمایید.
خوشبختانه در خیابان سی تیر، رستورانها و غذاهای طبخ شده تنوع فراوانی دارند و شما میتوانید هر آنچه که هوس کردهاید را با قیمتهای مناسب تهیه کنید. غذاهای این خیابان اغلب در دکههای کوچک ثابت و ماشینهای سواری و سیار طبخ میشوند. انواع غذاهای سنتی، فستفودها و غذاهای بینالمللی که کیفیت مناسبی دارند و با قیمت مقرون به صرفه به فروش میرسند.
بهتر است که کلی گویی را کنار بگذاریم و کمی با جزئیات صحبت کنیم! در خیابان سی تیر انواع غذاهای خانگی و محلی مانند کباب ماهیتابهای، کباب لقمه، سمبوسه، فلافل و ساندویچهای خانگی عرضه میشوند. در این گذرگاه همچنین دسرهای متنوع و نوشیدنیهای هیجان انگیزی مانند انواع کیک، تارت، چای، قهوه، دمنوش، شربت خاکشیر، بستنی و آبمیوههای طبیعی قابل سفارش هستند.
ضمن آنکه برخی غرفههای بینالمللی مستقر در این خیابان، غذاهای هندی و مکزیکی پر ادویه خود را به گردشگران ارائه میدهند. اگر گذرتان به خیابان سی تیر افتاد و هوس کردید تا از غذاهای ایرانی این محله نوش جان کنید، میتوانید با سفارش گزینههایی همچون زرشکپلو با مرغ، انواع خورشت، لوبیا پلو، کتلت، آش، فلافل، کشک و بادمجان، لازانیا، سمبوسه، پیراشکی و … دلی از عزا در آورید!
دستفروشان بامزه و دوست داشتنی این محله نیز با فروختن خوارکیهایی مانند لبو، باقالی و شربتهای گیاهی در چرخ دستیها و گاریهای کوچک، شما را به یاد روزهای خوب گذشته خواهند انداخت!
خوشبختانه در سی تیر صرف غذا بر روی نیمکتهای چوبی خیابان و میزهای کوچکِ اطراف رستورانهای سیار، امکان پذیر است. علاوه بر این، بالای تمام دکههای مستقر در این خیابان، منوی کامل غذاهای هر غرفه به نمایش درآمده است و با گشت و گذاری کوتاه، امکان انتخاب غذای مورد نظر خود را خواهید داشت. در اطراف این خیابان، پارک کوچک و زیبایی هم وجود دارد که میتواند محلی ایدهال برای استراحت و نوش جان کردن غذاهای خوشمزه باشد.
با این حال نباید فراموش کرد که پرتردد بودن این خیابان، پیدا کردن صندلی خالی را در روزهای شلوغ سخت و دشوار خواهد کرد.
کافه و رستوران های خیابان سی تیر
اغلب کافهها و رستورانهای خیابان سی تیر بهصورت فودتراک هستند و غذاهای خود را در داخل دکههای کوچک یا فولکس واگنهای سیار سرو میکنند. منظورمان از سیار این است که هر یک از این دکهها در زمانهایی از سال تغییر مکان میدهند و به قسمت دیگری از خیابان نقل مکان میکنند!
تعداد غرفههای موجود در این خیابان به قدری زیاد است که احتمالا انتخاب گزینه مناسب از میانشان برایتان کمی سخت باشد. به همین دلیل در ادامه برخی از محبوبترین کافهها و رستورانهای خیابان سی تیر را به شما معرفی میکنیم:
فلافل آبادان سیتی در خیابان سی تیر
یکی از شلوغترین و پرطرفدارترین غرفههای خیابان سی تیر، فلافل آبادان سیتی است که در آن انواع پیراشکی گوشت، ساندویچهای تند محلی و فلافلهای خوش عطر و طعم به فروش میرسند. بسیاری این دکه سیار را اولین فلافلی سلف سرویس تهران معرفی میکنند. در این رستوران کوچک سیار، سمبوسههای خوشمزه و ساندویچ بندری هم با مزه اصیل جنوبی طبخ میشوند.
قاتوق کده در خیابان سی تیر
برای علاقهمندان غذاهای شمالی، این رستوران یک پیشنهاد ویژه است! رستوران قاتوق کده تمرکز اصلی خود را بر آماده کردن غذاهای گیلانی قرار داده و انواع خوراک اصیل و خوش عطر و طعم این خطه سرسبز را آماده میکند. در این مجموعه خوراکیها و ساندویچهای لبنانی نیز طبخ شده و به فروش میرسند.
فست فود ابینی در خیابان سی تیر
اگر به امتحان کردن ساندویچهای غول پیکر علاقهمندید، کافی است تا سری به فست فود ابینی بزنید! در این رستوران هیجان انگیز ساندویچهای نیم متری و دیگر غذاهای فست فود با شکل و شمایل ویژهای به فروش میرسند.
ساندویچ باهاماس در خیابان سی تیر
برای بسیاری از علاقهمندان غذاهای فست فود، ساندویچ باهاماس نامی آشنا و شناخته شده است. این مجموعه که در دیگر نقاط پایتخت هم شعبه دارد، با آماده کردن ساندویچهای ژامبون تنوری، پاستا و حتی سرو ترشیهای خوش عطر و طعم، تجربه متفاوتی را برای رهگذران خیابان سی تیر فراهم میکند.
ساندویچ آلمانی تاشه در خیابان سی تیر
ساندویچ تاشه یکی از محبوبترین غذاهای سی تیر است که شباهت فراوانی به پیراشکیهای وطنی دارد. هیجان انگیزترین غذاهای این رستوران، «تاشه گوشت و مرغ» است که با قیمت مناسب عرضه میشود.
آون پیتزا در خیابان سی تیر
به تمام رهگذران خیابان سی تیر که ارادت ویژهای به پیتزا دارند، امتحان کردن این کش لقمههای هیجان انگیز را در «دکه آون پیتزا» توصیه میکنیم! در این مغازه کوچک هر نوع پیتزایی که بخواهید با مخلفات متنوع و ادویههای گوناگون برایتان آماده خواهد شد!
مستر پاتوالیا در خیابان سی تیر
در غرفه مستر پاتوالیا یک سراشپز هندی با انواع ادویههای تند و تیز، آماده پخت غذاهای محلی و بومی این کشور است. «سیمار پاتوالیا» آشپز و کارآفرین هندی است که با برپا کردن یک دکه کوچک، انواع غذاهای هندی و بین المللی را با سبک خودش طبخ میکند.
کافه گل رضائیه در حوالی خیابان سی تیر
گرچه کافه گل رضائیه در خیابان سی تیر واقع نشده است، اما قرار گرفتن آن در نزدیکی این محدوده ما را بر آن داشت تا کمی هم درباره این پاتوق قدیمی شهر صحبت کنیم.
کافه گل رضائیه از معروفترین کافههای حوالی خیابان سی تیر است که ساخت آن را به سال ۱۳۱۰ مربوط میدانند. کافهای نوستالژیک که در گذشته پاتوق بسیاری از شاعران و نویسندگان نامی ایران مانند فروغ فرخزاد و صادق هدایت بود و امروز هم با وجود فضای کوچکش، طرفداران بسیاری دارد.
کافه گل رضاییه همچنان فضای قدیمی خود را حفظ کرده و با عکسها و یادگاریهای آویزان شدهاش بر روی دیوار، یکی از جاذبههای اطراف خیابان سی تیر به حساب میآید. فراموش نکنید که این کافه در بیشتر اوقات روز شلوغ است، بنابراین حتما پیش از سر زدن به آن میز خود را رزرو کنید!
رستوران آذربایجان، رستوران شهر فرهنگ، رستوران ترمه، رستوران شاطر عباس، کافه و رستوران مس مس، رستوران عادل و رستوران بهاران برخی دیگر از کافهها و رستورانهای محبوب در حوالی خیابان سی تیر به شمار میروند که سر زدن به آنها به شدت پیشنهاد میشود.
بخوانید از: بهترین کافه های تهران
دیدنی های خیابان سی تیر
درست است که بسیاری خیابان سی تیر را به دلیل کافهها و رستورانهایش میشناسند، اما شهرت و محبوبیت این منطقه بیشتر از هر چیز به بناهای تاریخی و ساختمانهای قدیمیاش برمیگردد. این خیابان بهجز دکهها و ماشینهای سیار سرو غذا، موزهها و ابنیههای باستانی دارد که قدمت برخی از آنها به بیش از ۱۰۰ سال پیش میرسد. پس اگر به هوای امتحان کردن غذاهای خوشمزه راهی خیابان سی تیر شدید، گشتوگذار در بافت تاریخی آن را از دست ندهید.
در ادامه درباره مهمترین ساختمانها و بناهای تاریخی خیابان سی تیر تهران صحبت میکنیم:
موزه ایران باستان (موزه ملی ایران)، کاملترین موزه کشور
نخستین موزه رسمی ایران، «موزه ایران باستان» است که با نام «موزه ملی ایران» نیز شناخته میشود. مجموعهای که با داشتن بیش از ۳۰۰ هزار اشیای به دست آمده از دوران مختلف تاریخی کشور، یکی از کاملترین موزههای باستانی ایران به شمار میرود.
موزه ایران باستان برای نخستین بار در یکی از اتاقهای مدرسه دارالفنون تاسیس شد. در دوره حکومت قاجار، ساخت بنای کنونی موزه، زیرنظر «آندره گدار» فرانسوی و با کمک «حاج عباسعلی معمار باشی» و معمار «مراد تبریزی» آغاز گردیده و سرانجام به شکل امروزی درآمد. جالب است که بدانید ورودی و بنای این محوطه با الهام از بنای باستانی طاق کسری ساخته شده است.
اشیا و آثار تاریخی موزه ملی ایران به دو بخش «موزه ایران باستان» و «موزه باستان شناسی و هنر اسلامی» تقسیم شده و شامل آثاری از دوران پارینه سنگی تا پیدایش نخستین تمدنها در ایران و حکومتهای پس از آن میشوند. این مجموعه ارزشمند تاریخی، در ابتدای خیابان سی تیر قرار دارد و عبور و مرور به آن از طریق درهای شرقی ساختمان انجام میشود.
بخوانید از: بازدید از تاریخ در موزه های تهران
موزه آبگینه، نخستین موزه شیشه و سفال ایران
موزه آبگینه بنایی قدیمی است که ساخت آن را به سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ شمسی نسبت میدهند. ساختمان این موزه در گذشته متعلق به احمد قوام، نخست وزیر وقت ایران بود و خانه «قوام الدوله» نامیده میشد. این بنا در طول سالهای مختلف، به ساختمانهای سفارت مصر، سفارت افغانستان و بانک بازرگانی ایران تغییر کاربری داد. در نهایت در دوره پهلوی دوم این مجموعه با عنوان موزه آبگینه کار خود را در خیابان سی تیر آغاز کرد.
طراحی موزه آبگینه با الهام از سبک معماری مدرن اروپایی و ایرانی ساخته شده است و در آن عناصری از معماریهای کعبه زرتشت در نقش رستم، کاخ تچر و سرستونهای تخت جمشید به چشم میآید. گچبریها، منبت کاریها و آینهکاریهای چشم نواز از دیگر نشانههای معماری این موزه به شمار میروند.
در ساخت این بنای سه طبقه از مصالحی مانند آجر، گچ، ملات گل و آهک استفاده شده است. بنای کلی موزه همچنین شامل زیرزمین یا حوضخانه، همکف، طبقه اول میشود.
در حال حاضر در موزه آبگینه گنجینهای از قدیمیترین آثار سفالی و شیشهای ایران نگهداری میشود. در این مجموعه پنج تالار بزرگ وجود دارد که بیش از دو هزار اثر باستانی از دورههای مختلف تاریخی ایران در آنها به نمایش در آمدهاند. موزه آبگینه همه روزه به غیر از ایام سوگواری پذیرای بازدیدکنندگان خواهد بود. این موزه در بهار و تابستان از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ و در پاییز و زمستان از ساعت ۸ صبح تا ۱۷ به فعالیت میپردازد.
موزه علوم و فناوری، پاتوق علاقهمندان علم و اختراعات
سر زدن به موزه علوم و فناوری، یکی از جذابیتهای خیابان سی تیر است! این مجموعه با نگهداری دستاوردهای دانشمندان ایرانی، تاریخ علم و اختراعات کشور را به زبانی جذاب نشان میدهد. موزهای که بسیاری از خانوادهها به همراه فرزندانشان از آن دیدن میکنند.
موزه علوم و فناوری برای نخستین بار در سال ۱۳۸۹ راه اندازی شد. بنای این مجموعه، ساختمان سابق کتابخانه ملی ایران است که امروز به نقطه دیگری از شهر انتقال یافته است. در این موزه، هفت گالری متنوع وجود دارند که شامل «گالری مرکز علم»، «گالری نور»، «گالری هستهای»، «گالری از مورس تا موبایل»، «گالری ابزار جراحی کهن»، «گالری ابزار نجومی» و «گالری فناوری بومی» میشوند.
جالب است که بدانید در برخی از این گالریها مانند «گالری مرکز علم»، گردشگران میتوانند بهطور مستقیم با دستگاهها تعامل داشته باشند و تئوریهای فیزیک را در عمل، آزمایش کرده و نتیجه عینی آن را مشاهده کنند.
ساعات بازدید از موزه در نیمه اول سال در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ۸:۳۰ تا ۱۶ و پنجشنبهها، جمعهها و روزهای تعطیل از ۱۶ تا ۲۳ خواهد بود. موزه علوم و فناوری در نیمه دوم سال از روزهای شنبه تا چهارشنبه ۸:۳۰ تا ۱۶ و پنجشنبهها، جمعهها و روزهای تعطیل از ۹:۳۰ تا ۱۷ پذیرای گردشگران است.
کنیسه حییم، عبادتگاه کلیمیان
کنیسه حییم، تنها موزه کلیمیان ایران است که در سال ۱۲۹۲ شمسی در خیابان سی تیر به دست استاد عزیز معمار ساخته شد. این بنا اولین کنیسه یهودیان بود که خارج از محله عودلاجان به احداث رسید. ساخت این بنا باعث شد تا یهودیان برای مراجعه به این عبادتگاه و برگزاری مراسم آئینی خود، در خیابانهای اطراف این مجموعه ساکن شوند.
نکته قابل توجه در معماری بیرونی این کنیسه، ورودی و درها و پنجرههایی است که با رنگ آبی به چشم میخورند. بر روی ورودی این مجموعه همچنین جملاتی به زبانهای عبری و پارسی دیده میشوند. در فضای داخلی کنیسه، حیاطی با درختان سر به فلک کشیده و حوضی قدیمی وجود دارد که هر بینندهای را به یاد روزهای گذشته و معماری دوره قاجار میاندازد.
جالب است که بدانید در کنیسه حییم یک سرداب و آب انبار قدیمی هم ساخته شده است که در روزگاران گذشته، پناهگاه مهاجران جنگزده لهستانی بودهاند. کنیسه حییم در خیابان سی تیر، نرسیده به موزه آبگینه، کوچه سیمی، نبش کوچه شهید حسن شاطری واقع شده است و بازدید از آن باید با هماهنگی انجمن کلیمیان تهران انجام شود.
آتشکده آدریان،نیایشگاه ۱۰۵ ساله زرتشتیان
چرخیدن و گشت و گذار در بناهای تاریخی خیابان سی تیر، تمامی ندارد. آتشکده زرتشتیان دیگر ساختمان قدیمی این خیابان است که ساخت آن را به سال ۱۲۹۳ شمسی مربوط میدانند. عمارتی قدیمی که در حال حاضر، محل اصلی برگزاری مراسمات هموطنان زرتشتی شناخته میشود.
جالب است که بدانید آتش این عمارت از آتشکده یزد به تهران منتقل شده است. ساختمانی با نمای سنگهای مرمر و سرستونهای گاو که در دین زرتشت بر مفهوم آفرینش تکیه میکنند. در نزدیکی این آتشکده نیز مدرسه «فیروز بهرام» وجود دارد که در آن علاوه بر آموزشهای متداول، اصول خاص پیروان دین زرتشت به دانش آموزان یاد داده میشود.
کلیسای انجیلی پطروس مقدس، کلیسای قاجاری
همانطور که به شما گفتیم، خیابان سی تیر را با نام خیابان ادیان معرفی میکنند. وجود کلیسالی پطروس مقدس در کنار کنیسه حییم و آتشکده زرتشتیان، به خوبی نشان میدهد که ایرانیان از زمان گذشته با وجود گرایش به دینهای مختلف، به خوبی در کنار یکدیگر زندگی میکردند.
کلیسای انجیلی پطروس از جمله بناهای قدیمی و تاریخی خیابان سی تیر است که ساخت آن به ۱۴۰ سال پیش بازمیگردد. این بنای مذهبی با تلفیقی از معماری مدرن غربی و ایرانی ساخته شده است و در آن بیشتر از هر چیز، گچبریهای هنرمندانه و زیبای ایرانی به چشم میخورد.
در گذشته این کلیسا محلی برای عبادت ارامنه و آشوریان به حساب میآمد. با گذشت زمان و افزایش تعداد نوکیشان مسیحی به این دین، ورود فارسی زبانان به کلیسای پطرس مقدس ممنوع شد و از آن پس تا امروز تنها بخشی از ارامنه و کرهایهای ساکن در تهران برای پرستش خداوند، در این مکان گرد هم جمع میشوند. جالب است که بدانید از این کلیسا با نام کلیسای کرهایها نیز یاد میکنند.
مدارس تاریخی خیابان سی تیر
در خیابان سی تیر، ۳ مدرسه بسیار قدیمی وجود دارند که بازدید از آنها در هیاهوی بسیار این محله، خالی از لطف نیست؛ مدارسی که قدمتشان به دوران قاجار و پهلوی باز میگردد. یکی از این مدرسهها، «هنرستان دخترانه وارتان» است که امروز با نام دبستان مهر مریم فعالیت میکند. این مجموعه آموزشی در سال ۱۳۲۷ شمسی بنا شده و از قدیمیترین مدارس این محدوده شناخته میشود.
«دبیرستان ماندگار فیروز بهرام» از دیگر آموزشگاههای قدیمی ناحیه خیابان سی تیر به حساب میآید که در خیابان میرزا کوچکخان واقع شده است. این دبیرستان در اردیبهشت ۱۳۱۱ خورشیدی بر روی یکی از زمینهای انجمن زرتشتیان پایه گذاری شد.
و در نهایت قدیمیترین مدرسه خیابان سی تیر، «هنرستان صنعتی ایران» که ابتدا با نام مدرسه ایران-آلمان در سال ۱۲۸۶ راهاندازی شد و سپس به نام هنرستان شهید بهشتی تغییر کرد. این مجموعه در ابتدا با آموزش زبان آلمانی به دانش آموختگان، آنها را برای طی کردن مدارج بالاتر راهی این کشور میکرد. بعدها در این هنرستان رشتههای فلزکاری، آهنگری، نجاری، رنگرزی و نساجی به دانش آموزان تعلیم داده میشد.
علاوه بر دیدنیهای ذکر شده، جاذبههای تاریخی و فرهنگی متفاوت دیگری مانند بنیاد سینمایی فارابی، مدرسه فیروز بهرام، آتشکده زرتشتی فیروز بهرام، کلیسای حضرت مریم، موزه آرداک مانوکیان و باشگاه افسران وزارت جنگ در حوالی خیابان سی تیر وجود دارند که بازدید از آنها به هر گردشگری پیشنهاد میشود.
بهترین زمان گردش در خیابان سی تیر
گشت و گذار در خیابان سی تیر در هر ساعتی از روز لذت بخش است، با این حال اوج ساعت کاری این محدوده از ۸ شب به بعد شروع میشود و گردش در آن، با مجموعهای از رنگها و بوها و صداهای بسیار تا نیمههای شب ادامه خواهد داشت. خیابان سی تیر همچنین در مناسبتهای خاص سال مانند اعیاد مذهبی، شب سال نو و تعطیلات نوروز، با انبوهی از گردشگران احاطه میگردد.
اما بدون شک یکی از بهترین زمانها برای بازدید از خیابان سی تیر، شبهای طولانی تابستان هستند. فراموش نکنید که گشت و گذار تابستانه در میان کافهها و فودتراکهای کوچک و بزرگ و گوش دادن به آوای نوازندگان خیابانی، حال و هوای خاصی را برایتان تداعی خواهد کرد. در این فصل همچنین جشنوارههای متنوعی در خیابان سی تیر برپا میشوند که شرکت در آنها خالی از لطف نیست.
اما اگر تصمیم دارید تنها از آثار تاریخی خیابان سی تیر بازدید کنید، توصیه میکنیم که گردش خود را به آخرین ساعات روز موکول نکنید. زمان کاری بسیاری از موزهها و بناهای باستانی خیابان سی تیر تا ساعت ۵ عصر است. بسیاری بهترین فصل سر زدن به جاذبههای تاریخی این خیابان را پاییز و زمستان میدانند؛ زیرا در این زمان از سال، تعداد گردشگران کاهش مییابد و فرصت بازدید از بخشهای مختلف بناها در فضایی خلوت فراهم خواهد شد.
بخوانید از: راهنمای سفر به تهران
نکاتی که در سفر به تهران و بازدید از خیابان سی تیر بهتر است بدانید
سر زدن به قدیمیترین محله تهران و چشیدن غذاهای خیابانیاش، مانند هر مکان تاریخی دیگری باید و نبایدهای مشخصی دارد. برخی از مهمترین نکات هنگام سر زدن به خیابان سی تیر شامل موارد زیر میشوند:
- همانطور که پیش از این گفتیم، خیابان سی تیر در محدوده طرح ترافیک تهران قرار دارد. بنابراین اگر میخواهید در روزهای هفته و با خودروی شخصی به این محل بیایید، باید مجورهای لازم را دریافت کنید!
- بازدید از خیابان سی تیر رایگان است. اگر تصمیم دارید تا سری به موزهها و آثار تاریخی این خیابان بزنید، بهتر است یک روز خود را به این گردش هیجان انگیز اختصاص دهید. اما اگر میخواهید تنها از خیابان سی تیر و چرخیدن در میان رستورانهای سیار آن لذت ببرید، ساعات پایانی روز را انتخاب کنید چرا که این خیابان شبها فضای جذاب و به یاد ماندنی دارد.
- اغلب رستورانهای سی تیر از ساعت ۱۲ ظهر تا ۱ بامداد به طبخ و سرو غذا مشغول هستند.
- برخی از ساختمانهای تاریخی-مذهبی خیابان سی تیر، در روزهای خاصی فعالیت میکنند. مثلا آتشگاه آدریان تنها در روزهای دوشنبه و چهارشنبه پذیرای گردشگران است. پیش از سر زدن به اماکن باستانی این منطقه از ساعات کاری آنها مطلع شوید.
- در حال حاضر امکان بازدید از کنیسه حییم وجود ندارد، با این حال میتوانید برای دریافت جزئیات بیشتر با انجمن کلیمیان تهران در این زمینه مشورت نمایید.
- برای سفارش غذا در خیابان سی تیر، اول از همه در طول این خیابان قدم بزنید تا با تنوع غذاها آشنا شوید.
- بد نیست که بدانید فعالیت برخی از واحدهای غذایی در خیابان سی تیر به دلیل رعایت نشدن مسائل بهداشتی ممنوع شده است و برخی از واحدها پلمب شدهاند. در حقیقت نظارت بهداشتی بر روی این دکههای رنگارنگ چندان زیاد نیست و قبل از سفارش غذا بهتر است که خودتان چرخی در میان آنها بزنید و نحوه آمادهسازی غذا و تمیزی وسایل و اطراف آن را مشاهده کنید.
- بعد از صرف غذا یا نوشیدنی، زبالهها را در سطل زباله بریزید و به پاکیزه نگهداشتن این خیابان تاریخی کمک نمایید.
- محیط خیابان سی تیر برای ثبت عکسهای یادگاری مناسب است. پس اگر به عکاسی علاقه دارید، دوربین خود را همراه داشته باشید.
کلام آخر، خیابان سی تیر، گشت و گذار تابستانه در محلههای قدیمی شهر
در این مطلب، با شما سری به یکی از قدیمیترین خیابانهای تهران زدیم و از دیدنیهای آن صحبت کردیم. گشت و گذار در خیابان سی تیر، تجربهای لذت بخش است که با امتحان کردن غذاهای خیابانی و چرخیدن در بناهای تاریخی، به خاطرهای فراموش نشدنی تبدیل خواهد شد. اگر هنوز به این خیابان پر عطر و رنگ سر نزدهاید و تنها از میان صفحات مجازی، به نظاره تصاویر هیجان انگیز آن نشستهاید، به شما پیشنهاد میکنیم که این آخر هفته، زمان خود را برای سر زدن به این گذرگاه پرخاطره اختصاص دهید.
خوشبختانه در تهران و در حوالی این خیابان، خانهها و سوئیتهای کوچک و بزرگی وجود دارند که به گرمی میزبان مسافران خواهند بود. میتوانید برای اجاره ویلا، اقامتگاه و رزرو آپارتمان در تهران از سایت شب نیز کمک بگیرید. در پایان اگر تجربه به یادماندنی از خیابان سی تیر و اماکن تفریحی و تاریخی آن را دارید، نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول درباره خیابان سی تیر
دلیل شهرت خیابان سی تیر چیست؟
خیابان سی تیر نخستین و معروفترین استریت فود تهران است و با داشتن جاذبههای تاریخی، شهرت فراوانی در میان گردشگران دارد.
معروفترین جاذبههای تاریخی خیابان سی تیر شامل چه مکانهایی میشوند؟
موزه ملی ایران یا موزه ایران باستان، موزه آبگینه، آتشکده زرتشتیان، کنیسه حییم، موزه علوم و فناوری، کلیسای انجیلی پطروس مقدس و مدارس تاریخی این منطقه از جمله جاذبههای تاریخی خیابان سی تیر به شمار میروند.
در خیابان سی تیر چه کافهها و رستورانهای معروفی وجود دارند؟
کافه گل رضاییه، رستوران ترمه، رستوران شاطر عباس،کافه و رستوران مس مس و رستوران عادل برخی از معروفترین کافهها و رستورانهای اطراف خیابان سی تیر به حساب میآیند.