باغ هفت تنان شیراز؛ هوای دل‌نواز مزار عرفای گمنام

برای دیدن تمامی جاذبه‌های شیراز، چند بار سفر لازم است. یکی از جاهایی که بیشتر گردشگران در سفر اول خود به شیراز از دیدن آن غفلت می‌کنند، باغ هفت تنان شیراز است. وسعت و شهرت باغ هفت تنان شاید به اندازه باغ‌های مشهور شیراز نباشد؛ اما ارزش تاریخی، معماری زیبا و آثار مهم موجود در این باغ، باعث می‌شود که وقت گذاشتن برای بازدید از آن، ارزشش را داشته باشد. هفت تنان شیراز چه کسانی بودند؟ هفت تنان هفت درویش گمنام هستند که شیرازی‌ها برای آن‌ها احترام خاصی قائل‌اند و مزار آن‌ها در دامنه کوه چهل مقام است. چهل مقام شیراز کجاست؟ چهل مقام هم مزار 40 درویش گمنام است که در باغی مجاور باغ هفت تنان دفن شده‌اند. عمارت هفت تنان کجاست؟ این عمارت در داخل باغ هفت تنان و در شمال آرامگاه حافظ قرار دارد.

در ادامه مقاله با هم گشتی در این باغ می‌زنیم و با بخش‌های مختلف، ویژگی‌های معماری و تاریخچه آن آشنا می‌شویم.

برای اجاره ویلا و سوئیت در شیراز کلیک کنید

معرفی باغ‌موزه هفت تنان شیراز

باغ‌موزه هفت تنان از مشهورترین جاهای دیدنی شیراز است که مثل حافظیه، شاهچراغ و چند آرامگاه دیگر، نزد شیرازی‌ها هم از احترام خاصی برخوردار است و بسیاری از آن‌ها برای گرفتن آرامش و تصفیه روح و روانشان هر هفته به این مکان سر می‌زنند.

این باغ‌موزه به دلیل وجود مزار هفت عارف و درویش گمنام هفت تنان نام‌گذاری شده است. سنگ قبر مزار این عرفاً هیچ نشانه و نوشته‌ای ندارد و کاملاً ساده است. گفته می‌شود علت این موضوع، به وصیت خود این درویشان و تلاش آن‌ها برای گمنام ماندن برمی‌گردد. همچنین تمامی این سنگ‌ها ابعاد یکسانی دارند. شش تن از هفت تنان در یک ردیف به خاک سپرده شده‌اند و نفر هفتم، در ردیف پایینی دفن شده است.

باغ هفت تنان شیراز در گذشته خانقاه و تکیه درویشان بوده و به همین دلیل با نام باغ تکیه هم شناخته می‌شود. همچنین در مسیرهای ورودی و خود حیاط باغ تعدادی سنگ‌نوشته، کتیبه و آثار باستانی سنگی متعلق به دوران قبل از اسلام تا قرن 11 هجری به نمایش گذاشته شده و به همین دلیل به آن باغ هفت تنان، باغ‌موزه هفت تنان یا موزه سنگ شیراز هم می‌گویند.

باغ هفت تنان شیراز کجاست؟

باغ هفت تنان یکی از سرراست‌ترین جاذبه‌های تاریخی شیراز است که در شمال این شهر قرار دارد و اگر از بزرگراه شیراز پارسه وارد این شهر شوید، آن را در بلوار هفت تنان و بعد از دروازه‌قرآن پیدا می‌کنید.

آدرس باغ هفت تنان شیراز: شیراز، بلوار هفت تنان، بعد از پارک کوهپایه، پای کوه چهل مقام

بخوانید از: باغ عفیف آباد شیراز؛ گلشن راز که می‌گویند اینجاست

مسیر دسترسی به باغ هفت تنان شیراز

همان‌طور که گفتیم، برای دسترسی به این جاذبه باید بعد از دروازه‌قرآن، وارد بلوار هفت تنان (خیابان شیراز) شوید. بعد از ورود به این بلوار، در اولین دوربرگردان دور بزنید تا وارد لاین مخالف شوید. در تقاطع بلوار چهل مقام، ورودی باغ هفت تنان را پیدا می‌کنید.

برای دسترسی با وسایل نقلیه عمومی هم می‌توانید از تاکسی و اتوبوس استفاده کنید. خط اتوبوس‌رانی شماره 14 شیراز (بلوار نارنجستان-پایانه نمازی) در نزدیکی پارک کوهپایه ایستگاه دارد و از این ایستگاه تا باغ هفت تنان پیاده چند دقیقه راه است.

بخوانید از: عمارت شاپوری: خانه‌ای که قصه‌ها دارد!

بهترین زمان بازدید از باغ‌موزه هفت تنان شیراز

شیراز تابستان‌های نسبتاً گرم و زمستان‌های سردی دارد و به همین دلیل، فصل بهار و پاییز بهترین زمان بازدید از این شهر و جاذبه‌های آن مثل باغ هفت تنان است. اگر دوست دارید هوا در بهترین حالت خود باشد، عید و اوایل بهار را برای بازدید از این باغ‌موزه انتخاب کنید. اگر هم میانه خوبی با برگ‌های نارنجی و زرد و هوای کمی سرد پاییز دارید، در این فصل به شیراز و هفت تنان بروید.

ساعت کاری و قیمت بلیط باغ هفت تنان شیراز

ساعت بازدید از این مجموعه تاریخی در شش‌ماهه اول و دوم سال متفاوت است. در شش‌ماهه اول، می‌توانید از ساعت 8 صبح تا 6 عصر از باغ هفت تنان بازدید کنید و در شش‌ماهه دوم، ساعت کاری آن به 8 صبح تا 4 بعد از ظهر محدود می‌شود. در سال 1403، قیمت بلیط بازدید از این موزه 10 هزار تومان برای گردشگران ایرانی و 75 هزار تومان برای گردشگران خارجی است.

بخوانید از: باغ ملی شیراز؛ مقصدی برای تمام فصول

تاریخچه باغ هفت تنان شیراز

قدمت این باغ به دوران قبل از حکومت زندیه برمی‌گردد و علت این که از حکومت زندیه به عنوان نقطه عطف تاریخچه باغ هفت تنان یاد می‌شود، این است که در زمان کریمخان زند عمارت زیبای وسط باغ ساخته شد و وکیل‌الرعایا دستور داد تا روی مزار هفت درویش، هفت سنگ قبر یکسان بگذارند.

این جاذبه تاریخی تا پیش از واگذاری به سازمان میراث‌فرهنگی خانقاه درویشان بود و شیرازی‌ها به‌قدری به چهل مقام و هفت تنان ارادت دارند که از گذشته‌های دور تاکنون برای روا شدن حاجت‌های خود و دعا برای بارش باران، به این آرامگاه می‌روند.

چهل مقام و هفت تنان عرفایی بودند که عهد داشتند تا یکدیگر را با کمک هم دفن کنند و زمانی که نوبت نفر آخر رسید، او به بازار رفت و به مردم گفت که یک نفر را می‌شناسد که مرده است و کسی را برای کفن‌ودفن ندارد. این درویش از مردم خواست که فردا به خانه او بیایند و به خاک‌سپاری این فرد کمک کنند؛ اما فردا که مردم به خانه او رفتند با پیکر بی‌جان خود درویش روبرو شدند. به همین دلیل مردم از آن زمان تصور می‌کنند که هفت تنان مقام بالایی داشته‌اند و زمان مرگ خود را می‌دانسته‌اند.

ساده بودن سنگ مزار درویشان چهل مقام و هفت تنان، به اصرار خودشان بوده است؛ چون اعتقاد داشتند که اگر کسی کار خیری می‌کند و به مقام بالایی در عرفان رسیده، برای رضای خدا بوده و لازم نیست مردم نام او را بدانند.

بخوانید از: باغ نارنجستان قوام کجاست؟ یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی

معماری باغ هفت تنان شیراز

مثل زیباترین باغ‌های شیراز، باغ هفت تنان هم به سبک باغ‌های ایرانی ساخته شده و حوضی آبی‌رنگ و زیبا در وسط حیاط آن به چشم می‌خورد که درست روبروی آن، عمارت اصلی باغ قرار دارد. در مسیری که به حوض ختم می‌شود، تعداد زیادی درخت سرو، کاج و بهارنارنج قرار دارد که وظیفه ایجاد هوای دل‌انگیز و زیبایی باغ بر عهده آن‌ها است.

در دو طرف قسمت درخت‌کاری‌شده، دو مسیر باریک وجود دارد که شما را به عمارت اصلی و حوض می‌رسانند. در این مسیرها، تعدادی کتیبه برای نمایش قرار داده شده است.

عمارت اصلی باغ دو قسمت دارد و آنچه در نگاه اول نظرتان را جلب می‌کند، ایوان مجلل آن است که سقف آن را دو ستون سنگی بلند سرپا نگه داشته‌اند. در اطراف این ایوان، پنجره‌های چوبی ارسی زیبا خودنمایی می‌کنند که بخش بزرگی از دیوارها را به خود اختصاص داده‌اند و با طاق‌های خود، خبر از اصالت ایرانی معماری بنا می‌دهند.

بخش دیگر عمارت شاه‌نشین‌های اطراف ایوان است که هر کدام چند اتاق گوشواره‌ای کوچک دارند. درب این اتاق‌های گوشواره‌ای در زمان‌های شلوغی، باز می‌شدند و مساحت شاه‌نشین را افزایش می‌دادند. عمارت باغ هفت تنان شیراز 988 مترمربع وسعت دارد و در زمینی به مساحت 3388 مترمربع ساخته شده است. ارتفاع سقف شاه‌نشین‌ها هم 12 متر است.

بخش‌های مختلف باغ هفت تنان شیراز

باغ هفت تنان یکی از بهترین آرامگاه‌های تاریخی شیراز است که کارکردی چندگانه دارد؛ یعنی هم به عنوان تفرجگاه و آرامگاه شناخته می‌شود و هم به دلیل نمایش آثار تاریخی مهم، یکی از مهم‌ترین موزه‌های شیراز به شمار می‌رود. در ادامه با بخش‌های مختلف این باغ‌موزه آشنا می‌شوید:

موزه سنگ شیراز

در محوطه باغ هفت تنان شیراز (مسیرهای اصلی باغ و اطراف حوض حیاط) و همچنین ایوان عمارت اصلی، آثار ارزشمند زیر به نمایش درآمده است:

• کتیبه سنگی متعلق به قرن 3 تا 11 هجری قمری با خط نستعلیق، ثلث و کوفی
• آثار سنگی مربوط به پاسارگاد، تخت‌جمشید و بناهای دوره قاجار
• تابوت‌های سنگی متعلق به دوره قبل از اسلام
• سنگ قبرهای باستانی
• کاشی‌کاری‌های مربوط به خانه زینت‌الملوک و دیگر خانه‌های تاریخی شیراز

تالار عمارت باغ هفت تنان شیراز و طرح‌های زیبایش

روی دیوارهای ایوان یا همان تالار عمارت باغ هفت تنان شیراز، چند نقاشی زیبا دیده می‌شود که آن‌ها را با نام پنج مجلس می‌شناسند و قدمت آن‌ها به دوران زندیه می‌رسد. در ادامه، به مضمون هر 5 نقاشی اشاره می‌کنیم:

• درویشی غمگین که کلاهی بر سر و ریش و مویی سفید دارد. در دست او تبرزین مشهور درویشان دیده می‌شود.
• تصویر قربانی کردن حضرت اسماعیل توسط حضرت ابراهیم که فرشته وحی او را از این کار باز می‌دارد.
• داستان عشق شیخ صنعان و دختر ترسا که در این تصویر، شیخ توسط مریدانش احاطه شده و به دختر ترسا چشم دوخته است.
• حضرت موسی درحالی‌که لباسی سفید به تن دارد و مشغول چوپانی است.
• شاه‌عباس درحالی‌که لباس مبدل (درویشی) پوشیده تا از نیازهای مردم باخبر شود.

روی ستون‌های ایوان و اطراف نقاشی‌ها، کاشی‌کاری‌ها و نقش‌های زیبایی وجود دارد که احتمالاً زمان زیادی را مشغول تماشای آن‌ها خواهید شد.

بخوانید از: معرفی باغ ارم شیراز؛ بهشت راستین ایرانی

جاذبه‌های دیدنی نزدیک به موزه سنگ شیراز

در مجاورت و نزدیکی باغ هفت تنان شیراز، چند جاذبه تاریخی و طبیعی دیگر این شهر قرار دارد که می‌توانید پیاده تا بسیاری از آن‌ها بروید. به همین دلیل قرار دادن باغ هفت تنان و جاذبه‌های زیر در برنامه یکی از روزهای سفر، منطقی است:

• بقعه چهل‌تنان
• باغ جهان‌نما
• آرامگاه حافظ
• پارک کوهپایه
• دروازه‌قرآن
• آرامگاه خواجوی کرمانی
• آرامگاه سعدی
• عمارت کلاه‌فرنگی (باغ نظر)

اقامت در نزدیکی موزه و باغ هفت تنان شیراز با شب

در این مقاله سری به باغ هفت تنان شیراز زدیم که با نام‌های باغ‌موزه هفت تنان و باغ تکیه هم شناخته می‌شود. این جاذبه از نظر معنوی، تاریخی و معماری اهمیت زیادی دارد و علاوه بر مزار هفت درویش گمنام، آثار تاریخی متعلق به دوره‌های مختلف در آن نگه‌داری می‌شود. برای دسترسی مناسب به این جاذبه، می‌توانید وارد صفحه اجاره ویلا و سوئیت در شیراز شوید و یکی از اقامتگاه‌های باکیفیت شب که در نزدیکی آن قرار دارد را رزرو کنید.

سؤالات متداول درباره باغ هفت تنان شیراز

باغ هفت تنان شیراز کجاست؟

این جاذبه در بلوار هفت تنان شیراز و بعد از پارک کوهپایه قرار دارد.

در موزه سنگ شیراز چه آثاری وجود دارد؟

در این موزه آثار و کتیبه‌های سنگی متعلق به قبل از اسلام تا قرن یازدهم هجری نمایش داده می‌شود.

عمارت هفت تنان چه جاذبه‌ای دارد؟

این عمارت به خاطر داشتن سبک معماری اصیل ایرانی و نقاشی‌های زیبای متعلق به دوره زندیه، جذابیت زیادی دارد.