معرفی کاخ چهلستون؛ ساختمان زیبایی که از مرگ برگشت

اگر می‌خواهید یکی از جادویی‌ترین بناهای ایران را ببینید، حتماً سری به کاخ چهلستون در اصفهان بزنید. شاید فکر کنید به خاطر اتفاقات عجیبی که در این بنا می‌افتد یا نقاشی‌ها و تزیینات زیبایش به آن جادویی می‌گوییم؛ اما منظور ما نجات این بنای ارزشمند و زیبا از تخریب کامل در چند دوره تاریخی است. انگار که سازنده طلسمش کرده باشد، این کاخ به نحو شگفت‌انگیزی از بی‌توجهی، سوءمدیریت، غرض‌ورزی و تهاجم جان سالم به در برده است.

کاخ چهل ستون اصفهان از جمله بناهایی است که دانستن تاریخچه‌اش، هر کسی را برای دیدنش وسوسه می‌کند و اگر سابقه دیدنش را داشته باشید، ترغیب می‌شوید که باز هم به آن سر بزنید و از این که هنوز این بنا سرپا ایستاده، لذت ببرید و چشمانتان را از دیدن وجب به وجبش سیر کنید. در این مقاله هر آنچه باید در مورد این بنای زیبا بدانید را در اختیارتان می‌گذاریم.

برای اجاره سوئیت در اصفهان کلیک کنید

کاخ چهلستون کجاست؟

کاخ چهلستون یکی از مشهورترین جاهای دیدنی اصفهان است که در قلب نصف‌جهان قرار دارد؛ محله‌ای که به آن چهارباغ عباسی می‌گویند و تعدادی از شگفت‌انگیزترین و زیباترین بناهای تاریخی اصفهان را در خود جای داده است. وقتی به دروازه‌دولت یا میدان امام حسین اصفهان می‌رسید، کافی است نگاهی به ضلع شرقی میدان بیندازید تا درختان انبوه کاخ چهل ستون را ببینید.

این کاخ از تخریب‌های مداوم و بی‌توجهی جان سالم به در برده و با این حال، هنوز زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد؛ به‌نحوی‌که هنگام بازدید از آن، با خودتان می‌گویید که اگر بارها تخریب نمی‌شد، الان زیباترین بنای جهان بود.

این کاخ از جنوب به خیابان باغ گلدسته و باغ هشت‌بهشت، از شرق به کاخ عالی‌قاپو و میدان نقش‌جهان، از غرب به دروازه‌دولت و از شمال به بخش مسکونی بافت تاریخی اصفهان محدود می‌شود. علت نام‌گذاری کاخ چهل ستون هم به انعکاس تصویر 20 ستون ایوان اصلی کاخ در آب حوض آن برمی‌گردد که تعداد این ستون‌ها را دوبرابر نشان می‌دهد.

آدرس کاخ چهل ستون اصفهان: شهر اصفهان، میدان امام حسین، خیابان استانداری

هزینه بازدید و ساعت بازدید و شماره تماس

قیمت بلیط ورودی این باغ، 5 هزار تومان برای گردشگران ایرانی و 50 هزار تومان برای گردشگران خراجی است. همچنین مجموعه باغ چهلستون اصفهان از ساعت 9 صبح تا 4 بعدازظهر فعالیت می‌کند.

شماره تماس: 03132220181

تاریخچه کاخ چهلستون اصفهان

تاریخچه کاخ چهلستون اصفهان ملغمه‌ای از غرور، تأسف و تراژدی است. شاه‌عباس اول، احداث این باغ را آغاز کرد و با ساخت عمارت کوشک در وسط باغ، هسته اصلی باغ را بنا نهاد. این عمارت در آن زمان فقط شامل تالار میانی و غرفه‌های اطراف آن بود و در دوران شاه‌عباس دوم، ایوان، حوض بزرگ وسط باغ، تزیینات، ستون‌ها و هر آنچه باعث جلوه‌گری بیشتر می‌شد، به کاخ اضافه شد. دوران شاه‌عباس دوم اوج زیبایی کاخ چهل ستون بود.

بر اساس آثار صائب تبریزی (شاعر دوران صفوی)، این کاخ در سال 1026 هجری قمری و در آغاز سلطنت شاه‌عباس دوم افتتاح شده است. در دوره‌های بعدی و تا پایان دوران صفویه، کاخ چهل ستون به عنوان کاخ اصلی سلطنت و محل پذیرایی از مهمانان مهم مورد استفاده قرار می‌گرفت. وقوع آتش سوزی در دوران سلطنت شاه سلطان حسین باعث شد تا این کاخ به‌صورت اساسی تعمیر شود.

این کاخ شکوه و زیبایی خود را تا بخش بزرگی از سلطنت قاجار هم حفظ کرد؛ اما در دوران حکومت ظل‌السلطان (برادر مظفرالدین‌شاه) مورد بی‌مهری قرار گرفت و ازآنجایی‌که ظل‌السطان به شکوه بناهای صفویه حسادت می‌کرد و دوست داشت بناهای قاجاری بیشتر به چشم بیایند، دستور داد نقاشی‌ها و تزیینات دیوارهای کاخ چهل ستون را با گچ بپوشانند. در این دوران فرش دستبافت دورو و مشهور کاخ نابود شد و درهای خاتم‌کاری آن به سرقت رفت.

در دوران پهلوی، کاخ نیمه‌مخروبه چهل ستون به دستور محمدرضا شاه و با کمک یک مؤسسه باستان‌شناسی ایتالیایی، به‌صورت کامل بازسازی شد. در این دوران تعدادی از نقاشی‌های دیوارها و تزیینات کاخ احیا شد که تصویر مینیاتوری شاه‌عباس و یکی از مجالس شاهانه با 12 تصویر پرجزئیات، از جمله این نقاشی‌ها بود. در این دوران، کاخ چهل ستون به موزه تبدیل شد و تا امروز همین کاربری را حفظ کرده است.

بخوانید از: سیر تا پیاز راهنمای سفر به اصفهان

شگفتی‌های معماری چهلستون

چهل ستون اصفهان مثل بسیاری از باغ‌های سنتی کشور به سبک باغ ایرانی یا چهارباغ ساخته شده است. به‌نحوی‌که 2 خیابان اصلی که محل تقاطع آن‌ها ساختمان کاخ است، آن را به 4 بخش تقسیم کرده‌اند و هر کدام از این بخش‌ها هم با گذرگاه‌های فرعی به 4 بخش تقسیم شده است. در طراحی خود کاخ چهل ستون هم از عناصر معماری سنتی ایرانی، چینی و فرنگی استفاده شده است.

در ادامه به ویژگی‌های بخش‌های اصلی کاخ می‌پردازیم:

کلاه فرهنگی یا کاخ چهلستون

عمارت کلاه‌فرنگی، اصلی یا همان کاخ چهلستون، در انتهای حوض بزرگ کاخ قرار دارد و در نگاه اول، ستون‌های ایوان بزرگ آن توجه شما را جلب می‌کند. این کاخ همان‌طور که گفتیم در زمان پادشاهان صفوی به مرور تکمیل شده است. وقتی که از ایوان بزرگ کاخ عبور می‌کنید، به بخشی آینه‌کاری شده با ارتفاع بلندتر می‌رسید که همان ورودی تالار اصلی و به دلیل آینه‌کاری پرجزئیاتش، آن را با نام تالار آینه هم می‌شناسند.

با عبور از تالار آینه، وارد تالار اصلی کاخ می‌شوید و در مسیر این تالار از شاه‌نشین هم عبور می‌کنید. بعد از تالار اصلی هم ایوان ستون‌دار جنوبی واقع شده که مثل تالار اصلی، نقاشی‌ها زیبایی دارد.

نقاشی‌ها

عمده جذابیت کاخ چهلستون، به نقاشی‌های زیبا و مینیاتوری تالار اصلی مربوط می‌شود. این نقاشی‌ها روی بخش‌های مختلف دیوارهای تالار اصلی به چشم می‌خورند و وقایع مهم تاریخی زیر را نشان می‌دهند:

• بزم شاه‌عباس و ولی‌محمدخان (شاه ترکمنستان)
• جنگ چالدران
• مجلس پذیرایی شاه‌طهماسب از همایون شاه هند
• جنگ شاه اسماعیل با سیبک خان ازبک
• جنگ کرنال (نبرد نادرشاه افشار با محمدشاه گورکانی)
• مهمانی شاه‌عباس دوم برای شاه ترکستان

بخوانید از: معرفی محله جلفای اصفهان؛ اروپای کوچک در نصف جهان 

ایوان 18 ستون

یکی از بخش‌های کاخ که بسیاری با آن عکس می‌گیرند و مدت زیادی به تزیینات آن خیره می‌مانند، ایوان 18 ستون است. این ایوان حدود یک متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در آن 18 ستون با پایه‌های چوبی و سنگی دیده می‌شود. تمامی این ستون‌ها در اصل تنه اصلی درخت کاج یا چنار هستند که با رنگ و تزیینات پوشانده شده‌اند.

4 ستون وسط ایوان، روی شیرهای سنگی قرار دارند که در گذشته از دهان شیرها آب سرازیر می‌شده و داخل حوض مرمر وسط ایوان می‌ریخته است. سقف ایوان آینه‌کاری و تزیینات زیبایی دارد و توصیه می‌کنیم هنگام بازدید از آن‌ها غفلت نکنید.

18 ستون ایوان اصلی به همراه 2 ستونی که در ورودی تالار اصلی (کاخ آینه) قرار دارند، 20 ستون معروف کاخ را تشکیل می‌دهند.

باغ چهلستون و حوض وسط

یکی از شگفتی‌های کاخ چهلستون، استخر یا همان حوض مستطیلی بزرگ وسط آن است. این حوض 108 متر مربع وسعت و 16 متر عرض دارد و در اطراف آن مجسمه‌های الهه آب‌ها در ایران باستان (آناهیتا) به چشم می‌خورد. برای این که آب حوض در سرتاسر باغ جاری شود، زمین آن با شیب کمی ساخته شده است.

در اطراف حوض بزرگ وسط و به‌موازات آن، 2 ردیف انبوه از درختان کاج و سرو قرار دارد که راه رسیدن به کاخ را نشان می‌دهند. اگر کمی نزدیک به درختان قدم بزنید، شانس شنیدن صدای پرندگان را خواهید داشت.

بخوانید از: فرهنگ بومی و آداب و رسوم اصفهان

تالار آینه

تالار آینه همان بخش ورودی تالار اصلی است که در وسط ایوان بزرگ کاخ قرار گرفته و برای تزیین طاق آن، از معرق‌کاری آینه، آینه‌های قدی و خشتی و قاب‌های چوبی زیبا استفاده شده است. تصویر قرینه حوض وسط ایوان، در سقف تالار آینه دیده می‌شود.

تالار اشرف یا اصلی

چشم‌نوازترین بخش کاخ، همان تالار اصلی است که بعد از تالار آینه قرار دارد. در این تالار، نقاشی‌های مینیاتوری مربوط به عصر صفویه و وقایع تاریخی مهم آن دوران دیده می‌شود. تالار اصلی در گذشته محل برگزاری جشن‌های سلطنتی و برگزاری مهمانی‌های مهم بوده و تمامی بخش‌های آن استادانه و با جزئیات تزیین شده است. در اطراف تالار اصلی کاخ، آثار خطی، سنگ‌نوشته، مجموعه سفال و … به نمایش گذاشته شده و به همین دلیل به کاخ چهل ستون، موزه هم می‌گویند.

بخوانید از: سوغاتی های استان اصفهان

بهترین زمان بازدید از کاخ چه وقت است؟

مثل بسیاری از آثار تاریخی اصفهان، بهترین زمان بازدید از کاخ چهلستون، اردیبهشت‌ ماه است. در این دوران هوای باغ چهلستون دلپذیر می‌شود، درختان آن به اوج زیبایی و سرسبزی خود قرار می‌رسند، پرنده‌ها می‌خوانند و قدم زدن در این مجموعه به تجربه‌ای تکرارنشدنی و رؤیایی تبدیل می‌شود.

بهترین مسیر دسترسی به کاخ چهل ستون

اگر خودروی شخصی دارید، برای دسترسی به کاخ باید خودتان را به میدان امام حسین یا همان دروازه‌دولت برسانید و بعد خودرو را در یکی از پارکینگ‌های عمومی اطراف پارک کنید. بعد از آن باید وارد خیابان باغ گلدسته شوید که در جنوب شرقی میدان قرار دارد. در میانه خیابان، به در اصلی کاخ چهلستون می‌رسید.

برای دسترسی با مترو، باید در ایستگاه میدان امام حسین پیاده شوید که در مجاورت میدان قرار دارد. اگر هم می‌خواهید با اتوبوس به کاخ چهل ستون بروید، باید اتوبوس‌های میدان لاله به میدان امام حسین را سوار و در انتهای خط پیاده شوید.

بخوانید از: بهترین مراکز خرید و بازارهای اصفهان به همراه سوغات خاص آن 

جاهای دیدنی حوالی کاخ چهلستون

کاخ چهل ستون در محله چهارباغ عباسی اصفهان قرار دارد که تعدادی از بهترین و زیباترین آثار تاریخی اصفهان در اطراف آن دیده می‌شود:

• میدان نقش‌جهان
• باغ و عمارت هشت‌بهشت
• کاخ عالی‌قاپو
• سی و سه پل
• پل خواجو
• موزه تاریخ طبیعی اصفهان
• موزه هنرهای معاصر اصفهان

امکانات رفاهی اطراف کاخ

اگر هنگام بازدید از کاخ خسته شدید و خواستید نفسی تازه کنید، می‌توانید به چایخانه کاخ بروید که در باغ آن قرار دارد و به شما فرصت نوشیدن چای در هوای تازه باغ چهلستون را می‌دهد.

اگر هم بازدیدتان تمام شد و حوصله خیابان‌گردی و قدم زدن داشتید، می‌توانید به خیابان چهارباغ اصفهان بروید که از میدان امام حسین شروع می‌شود و تا سی و سه پل ادامه دارد. در اطراف این خیابان می‌توانید چند رستوران، کافه، ون‌های فروش قهوه، غذا و … را ببینید. هر وقت هم خسته شدید، می‌توانید روی نیمکت‌های اطراف خیابان و زیر سایه درختان انبوه آن بنشینید.

کاخ چهل ستون، زیبا اما سختی‌کشیده!

در این مقاله، به معرفی کامل کاخ چهلستون اصفهان پرداختیم که از زیباترین و جذاب‌ترین بناهای تاریخی اصفهان است. همچنین به تاریخچه پر فراز و نشیب و عجیب آن نیز پرداختیم و به شما گفتیم که چگونه از دست تخریب و بی‌توجهی جان سالم به در برده است. برای دسترسی بهتر به این کاخ و سایر دیدنی‌های جذاب اصفهان، می‌توانید وارد صفحه اجاره ویلا و سوئیت در اصفهان شوید و یکی از اقامتگاه‌های شب در این شهر را رزرو کنید.

سؤالات متداول درباره کاخ چهلستون اصفهان

کاخ چهلستون کجاست؟

استان اصفهان، شهر اصفهان، میدان امام حسین، خیابان استانداری

نقاشی‌های چهل ستون چه وقایعی را نشان می‌دهند؟

این نقاشی‌ها به وقایع تاریخی مهم مثل جنگ چالدران، مجلس پذیرایی شاه‌طهماسب از همایون شاه هند، جنگ شاه اسماعیل با سیبک خان ازبک و … اشاره دارند.

کدام آثار تاریخی اصفهان در نزدیکی کاخ چهلستون قرار دارند؟

از جمله آثار تاریخی نزدیک به کاخ چهلستون می‌توان به عالی‌قاپو، میدان نقش‌جهان و باغ هشت‌بهشت اشاره کرد.