17 مورد از بهترین و زیباترین کلیساهای ایران؛ نماد مسیحیت و یادگار ارامنه
با وجود اینکه دین اکثریت افراد ساکن در ایران اسلام است، اما ایرانیان دارای تنوع بالایی از مذاهب هستند و این تنوع را می‌توانید با عبادتگاه‌های مختلف ببینید. در سراسر ایران عبادتگاه‌های مختلفی برای ادیان مختلف اعم از مسیحی، کلیمی، زرتشتی و … وجود دارد. یکی از زیباترین انواع عبادتگاه‌ها، کلیساهای ایران هستند که با داشتن معماری خاص و قدمتی که بعضی از آن‌ها به ابتدای ظهور مسیحیت برمی‌گردد در جهان معروف هستند.
در این مقاله قصد داریم در بخش‌های مختلف کشور بگردیم و سری به کلیساهای زیبا و حتی عجیب ایران بزنیم؛ کلیساهایی با عظمت یا گاهی به کوچکی یک اتاق. با ما در این سفر معنوی و تاریخی به دنیای عبادتگاه‌های مسیحیت همراه باشید.
معروف‌ترین کلیساهای ایران
در ادامه به معرفی معروف‌ترین و خاص‌ترین کلیساهای ایران می‌پردازیم. بسیاری از کلیساهای ایران در بخش شمال غربی کشور یا بخش‌های مرکزی، که زمانی محل اقامت اجباری اقوام آذربایجان و ارامنه بوده است قرار دارند.
قره کلیسا (کلیسای تادئوس مقدس)
شاید بتوانیم مهم‌ترین کلیسای ارامنه ایران را قره کلیسا بدانیم. این کلیسای بزرگ که شاید یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و جهان است، محل برگزاری بسیاری از مراسمات مذهبی مسیحیان آذربایجان است. قره کلیسا در کنار کلیسای سنت استپانوس که در ادامه آن را معرفی می‌کنیم، بین تمام مردم با هر مذهبی شناخته شده هستند.
قره کلیسا به معنی کلیسای سیاه است. معماری فعلی این کلیسا به دوره قاجار و محمد میرزا برمی‌گردد، اما بقایایی در این کلیسا وجود دارد که نشان می‌دهد تاریخ آن به سالیان سال قبل (شاید حتی سال‌های ابتدایی مسیحیت) بازمی‌گردد. قره کلیسا به کلیسای تادئوس مقدس نیز معروف است، سنت تادئوس از مبلغان دین مسیحیت بوده است که طبق روایات مختلف این کلیسا به او مربوط می‌شود.
در بعضی روایات او کسی است که بنای اولیه این کلیسا را بنا کرده است و در بعضی دیگر، این کلیسا توسط شاگردان وی و برای زنده نگهداشتن یاد او ساخته شده است. این کلیسا برای مسیحیان ایران از اهمیت زیادی برخوردار است و در روزهایی خاص از سال، برای به‌جا آوردن آیین‌های مذهبی به این کلیسا می‌روند.
آدرس: آذربایجان غربی، ماکو
جهت اجاره ویلا در آذربایجان غربی کلیک کنید.
کلیسای وانک؛ از معروف‌ترین کلیساهای ایران
یکی از معروف‌ترین کلیساهای ایران کلیسای وانک است که در محله جلفای اصفهان قرار دارد. محله جلفا، محلهای قدیمی در اصفهان است که محل اقامت جمع کثیری از ارامنه اصفهان است و از همین جهت، چندین کلیسای مختلف در این منطقه قرار دارد. ساکنین جلفا از ارامنه و مردم آذری هستند که در زمان صفویه از جلفای آذربایجان به این منطقه کوچ کردند.
کلیسای وانک به دلیل معماری خاص خود بین خاص‌ترین کلیساهای ایران قرار می‌گیرد. این کلیسا در گذر زمان کاربری‌های مختلفی داشته است و حالا در کنار انجام مناسک مذهبی، موزه‌ای از تاریخ ارامنه است و در آن می‌توانیم انواع مختلفی از اشیای تاریخی را ببینیم.
دیوارنگاره‌ها و نقاشی‌های این کلیسا، راوی داستان‌های مختلفی هستند. در اسناد این کلیسا نیز اسناد مختلفی در رابطه با نسل‌کشی ارامنه و تاریخ پرفراز و نشیب آن‌ها وجود دارد. این کلیسا از زیباترین کلیساهای ایران است.
آدرس: اصفهان، محله جلفا
جهت اجاره سوئیت در اصفهان کلیک کنید
کلیسای سرکیس مقدس
به احتمال خیلی زیاد اگر از مرکز شهر تهران گذر کرده باشید، چشمتان به ساختمان بزرگ و زیبای کلیسا در منطقه کریمخان خورده است. کلیسای سرکیس مقدس بزرگ‌ترین کلیسای تهران و محل خلیفه‌گری مسیحیان تهران و شمال است. این کلیسا در زمان پلهوی دوم، با کمک مالی مارکار سرکیسیان و طراحی و معماری اوژن آفتاندلیانس ساخته شده است.
معماری مدرن، شیشه‌های بلند رنگی، نقاشی‌هایی که بیانگر داستان‌های الهی هستند و عظمت این بنا، آن را در زمره خاص‌ترین کلیساهای ایران قرار داده است.
آدرس: تهران، خیابان کریمخان زند، جنب خیابان نجات‌اللهی (ویلا)
جهت اجاره روزانه خانه در تهران کلیک کنید.
کلیسای سنت ماری تهران
بین کلیساهای بزرگ تهران، نباید کلیسای سنت ماری که یکی از جاهای دیدنی تهران است را فراموش کنیم. کلیسای سنت ماری یا مریم مقدس تهران، تا پیش از احداث کلیسای سرکیس مقدس بزرگ‌ترین کلیسای تهران بود. این کلیسا در مرکز شهر قرار دارد و یکی از کلیساهای اصلی برای مراسم مذهبی مسیحیان تهران بود.
پس از شروع به کار کلیسای سرکیس مقدس، تعداد مراجعه‌کنندگان و مراسمات کلیسای سنت ماری به‌نحو چشم‌گیری کاهش یافت اما همچنان از آن برای برخی مراسمات استفاده می‌شود.
آدرس: تهران، خیابان جمهوری، بعد از پل حافظ، خیابان میرزا کوچک خان (سی تیر)
کلیسای سنت استپانوس (استفانوس مقدس)
یکی از زیباترین و خاص‌ترین کلیساهای ایران کلیسای سنت استپانوس در جلفا است. این کلیسای باشکوه که قدمت آن به قرن‌ها قبل برمی‌گردد، در بلندی‌های ماغارد و در کناره رود ارس قرار دارد. کلیسای سنت استپانوس در کنار قره کلیسا که در ابتدا به آن اشاره کردیم، از مهم‌ترین کلیساهای ارامنه ایران است که هرساله در آن‌ها مراسم مذهبی مختلفی برگزار می‌شود.
قدمت دقیق کلیسای سنت استپانوس مشخص نیست اما طبق کاوش‌های مختلف، قدمت این بنای خاص به قبل از دوره صفوی (بین قرن هفتم تا نهم میلادی) برمی‌گردد. در آن سوی رود ارس، کلیسایی کاملا مشابه سنت استپانوس قرار دارد که نشان از بنا شدن این کلیسا در زمان یکی بودن ایران و آذربایجان است.
معماری کلیسای سنت استپانوس تلفیقی از چندین سبک معماری مختلف اعم از اروپایی، رومی، اشکانی و … است. این سبک که در چندین کلیسای مختلف در ناحیه شمالی ایران، آذربایجان و ارمنستان رواج داشته است، به معماری ارمنی معروف است.
آدرس: جلفا، کیلومتر ۲۰ جاده جلفا به پلدشت
بخوانید از: جاهای دیدنی آذربایجان شرقی
کلیسای گاراپت مقدس
شاید بتوانیم کلیسای گاراپت را مهم‌ترین کلیسای ارامنه در جنوب ایران بدانیم. کلیسای گاراپت مقدس یا کلیسای ارامنه آبادان، یکی از کلیساهای ایران است که در زمان پهلوی ساخته شده است. در سال ۱۳۳۶ ساخت این کلیسا به اتمام رسید و تا سال‌ها، محل برگزاری مراسمات و اجتماع ارامنه ساکن آبادان بود.
اما با شروع جنگ ۸ ساله، این کلیسا نیز مانند بسیاری از بناهای دیگر آسیب دید و در سال‌های بعد از جنگ توسط ستاد بازسازی مناطق جنگی مجددا ترمیم و مرمت شد. معماری این کلیسا مشابه معماری کلیساهای آمریکا و اروپا است و با داشتن نورپردازی خاص، منظره‌ای چشم‌گیر را رقم می‌زند. با وجود اینکه جمعیت ارامنه آبادان کاهش زیادی داشته است، این کلیسا هنوز محل تجمعات ارامنه است.
آدرس: آبادان، خیابان زند، جنب مسجد بهبهانی
جهت اجاره ویلا در آبادان کلیک کنید.
کلیسای زور زور (مریم مقدس) ماکو
یکی از کوچک‌ترین کلیساهای ایران، کلیسای زور زور است که در ماکو و مرز کشور آذربایجان قرار دارد. کلیسای زور زور در کنار رودخانه زنگی مار و در میانه یک دره بهشتی قرار دارد. این کلیسا طبق روایات و کاوش‌های باستانی مختلف، از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران است که در مقیاس بین‌المللی نیز شناخته شده است.
اگر از دور به کلیسای زور زور نگاه کنید، اتاقی کوچک را می‌بینید که تنها وجود برج بالای آن کلیسا بودن آن را مشخص می‌کند. اما این کلیسا که در نزدیکی قره کلیسا قرار دارد، از زیباترین و خاص‌ترین کلیساهای ایران است.
آدرس: آذربایجان غربی، ماکو، روستای بارون
کلیسای مریم مقدس تبریز
اگر در خیابان‌های تبریز قدم بزنید، احتمالا به کلیسایی کوچک و زیبا برمی‌خورید. کلیسای مریم مقدس تبریز یکی از کلیساهای قدیمی ایران است که در مرکز شهر تبریز قرار دارد. این کلیسا با ظاهری نسبتا ساده، یکی از کلیساهای قدیمی آذربایجان است که قدمت آن به دوره صفوی برمی‌گردد. البته طبق برخی روایات و کاوش‌ها، قدمت آن به دوره ایلخانی برمی‌گردد.
آدرس: تبریز، خیابان شریعتی، میدان نماز
جهت اجاره سوئیت در تبریز کلیک کنید.
کلیسای ننه مریم ارومیه
اگر بخواهیم از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران صحبت کنیم، نباید نام ننه مریم را فراموش کنیم. کلیسای ننه مریم ارومیه که با نام‌های مارت مریم، مریم مقدس و حضرت مریم نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و حتی جهان است.
در این کلیسا سنگ‌ها و نگاره‌های باستانی قرار دارد و طبق کاوش‌ها، قدمت حدودی آن به دوره ساسانی برمی‌گردد. طبق برخی روایات این کلیسا بر روی بنای یک آتشگاه بنا شده است. امروزه نیز این کلیسا از محلهای اصلی تجمعات ارامنه آذربایجان غربی است.
آدرس: ارومیه، خیابان امام خمینی، خیابان خیام جنوبی
کلیسای گئورگ مقدس
کلیسای گئورگ (جورج) مقدس که با نام کلیسای سنت جورج نیز شناخته می‌شود از کلیساهای ایران است که در اصفهان قرار دارد. این کلیسا که در مرکز شهر اصفهان قرار دارد، یکی از موزه کلیساهای خاص است که در آن سنگ‌های تاریخی و مقدسی وجود دارد که در دوره صفوی به این مکان منتقل شدند. قطعه سنگ‌های مقدس موجود در این کلیسا، قطعاتی از کلیسای اچمیادزین مقدس است که در آن زمان، بخشی از ایران بود.
آدرس: اصفهان، محله جلفا، خیابان حکیم نظامی
کلیسای ارتدوکس یونانی مریم مقدس
یکی از زیباترین کلیساهای ایران که در تهران قرار دارد، کلیسای ارتدوکس یونانی است که در کنار سفارت سابق یونان قرار دارد. این کلیسا در سال ۱۹۵۱ (۱۳۳۰) و همزمان با ورود تعداد زیادی نیروی کار یونانی به ایران ساخته شد. طراحی خارجی این کلیسا مشابه معابد یونانی است و داخل آن نیز به تزئینات و نقاشی‌های فاخر مزین شده است. البته این کلیسا دیگر فعال نیست و امکان بازدید عمومی نیز از آن وجود ندارد.
پاسخ به سوالات متداول:
معروف‌ترین کلیسای ایران کدام است؟
قره کلیسا، کلیسای وانک، کلیسای سرکیس مقدس و … از معروف‌ترین کلیساهای ایران هستند.
کلیساهای ایران بیشتر در کدام بخش قرار دارند؟
بیشتر کلیساهای ایران در بخش شمال غربی کشور قرار دارند.
