رسوم و آئین های سنتی مردم تبریز

تبریز از جمله پایتخت‌های ایران در طول تاریخ به شمار می‌رود که اتفاقات تاریخی زیادی را از سر گذرانده و  مردم شهر تبریز رسم و آئین‌های مختلفی دارند. از جمله این رسوم می‌توان به عاشیق خوانی، تکم گردانی، بایرام پایی و… اشاره کرد. مراسمی که عمری دیرینه در این شهر و در میان مردم اصیل و نجیب تبریز دارند. در این مقاله قصد داریم به برخی از رسم و رسوم و آئین سنتی مردم تبریز اشاره کنیم.

عاشیق خوانی تبریزی

عاشیق خوانی، بخشی از موسیقی آیینی و فولکلور در کشور ایران است. مردم تبریز این رسم سنتی و قدیمی را زنده و پابرجا نگه داشته‌اند. طبق یک تعریف ساده در این مراسم، یک عارف عاشق، اشعار خود را با لحن محلی می‌خواند و می‌نوازد.?

عاشیق‌ها، در حقیقت گروهی از شاعران، آهنگ‌سازان، خوانندگان، نوازندگان و… هستند که سروده‌های اصیل خود را به موسیقی تبدیل می‌کنند. عاشیق‌ها در روستاها و یا شهر تبریز با نواختن موسیقی و خواندن اشعار محلی، دل مردم را شاد می‌نمایند و فضای شهر را تزیین می‌کنند.

بیشترین اشعاری که عاشیق‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند دارای مضامینی در ارادت به پیامبر اسلام و اهل‌بیت علیهم‌السلام است

برای اجاره سوئیت و اقامتگاه در تبریز کلیک کنید.

آیین تکم گردانی؛ شروع بهار

تکم گردانی که به آن بز چرانی نیز گفته می‌شود یکی دیگر از رسم و رسوم و آیین سنتی مردم تبریز است. در این مراسم به‌ مناسبت فرارسیدن بهار، عروسک‌گردانی با لباس محلی، یک عروسک نخی و یک بز زنگوله‌پا را در سرتاسر شهر، می گرداند و به مردم مژده می‌دهد که بهار در راه است. عروسک‌گردان این مراسم، تکم چی نام دارد. او با استفاده از هنر عروسک‌گردانی، نقالی و رقص می‌تواند لحظات خوشی را برای مردم فراهم نماید ?

بایرام پایی؛ نوروز باستانی مردم تبریز

بایرام پایی مراسمی است که به‌ موجب آن مادر به دختران تازه شوهر کرده‌اش، عید را تبریک می‌گوید و به آن‌ها عیدی می‌دهد. در این مراسم مادران برای دختران تازه‌عروس خود، غذاهایی را طبخ می‌نمایند و برای آن‌ها می‌فرستند. از جمله این غذاها می‌توان به پلو و مرغ و کوکو سبزی اشاره کرد و یا قیمه نثار، قیمه سیب‌زمینی، ماهی دودی آب‌پز را نام برد?️

مطابق با این رسوم، مادران هدایایی را نیز به خانه تازه عروسان می‌فرستند. برای نمونه چادرهای گل‌گلی به آن‌ها هدیه می‌دهند و یا پارچه‌های رو مبلی به آن‌ها پیشکش می‌نمایند. مادران، هدایای خود را در مجموعه‌های مسی بایرام پایی قرار می‌دهند و آن‌ها را به نوعروسان، تقدیم می‌کنند.

آئین عزاداری و محرم در تبریز

مردم تبریز با آغاز ماه محرم، سراسر شهر خود را سیاه‌پوش می‌نمایند و غم و حزن خود را به سالار شهیدان ابلاغ و اعلام می‌نمایند. از جمله مراسم عزاداری محرم که توسط مردم تبریز برگزار می‌شود می‌توان به مراسم شاه حسین گویان اشاره کرد. این مراسم در ماه محرم در بیشتر نقاط تبریز و آذربایجان شرقی برگزار می‌گردد. در حالت معمول این مراسم چند روز باقی‌مانده به ماه محرم آغاز می‌شود و تا ظهر روز عاشورا ادامه دارد.

آیین ماه رمضان

یکی از اقداماتی که در شهر تبریز پیش‌ از ماه رمضان انجام می‌شود خانه‌تکانی توسط خانم‌های خانه‌دار این شهر است. یکی دو روز باقی‌مانده به ماه رمضان نیز، مردم روستاها فطیر می‌پزند و از آن‌ها به‌عنوان نان مخصوص افطار استفاده می‌کنند.✔️

آماده کردن مساجد از دیگر رسم و رسوم و آئین سنتی مردم تبریز پیش‌ از آغاز ماه رمضان است. رؤیت هلال ماه، نگاه کردن به آیینه و فرستادن صلوات، تسلیت به خانواده تازه گذشتگان و… از دیگر مراسمات آئینی ماه رمضان در تبریز است.

قاباخلاما؛ پیشواز ماه رمضان در تبریز

یکی دیگر از رسم و رسوم و آئین سنتی مردم تبریز مراسم قاباخلاما است. قاباخلاما واژه‌ای ترکی است و در معنای پیشواز به کار می‌رود و ویژه ماه رمضان است. مطابق با این مراسم، مردم تبریز چند روز مانده به ماه رمضان به استقبال این ماه می‌روند و روزه‌داری خود را آغاز می‌نمایند. از نظر مردم تبریز انجام این مراسم باعث می‌شود تا از برکات این ماه بهره بیشتری ببرند.✨

کشتی محلی آشیرها

بخش دیگری از رسم و رسوم و آئین سنتی مردم تبریز، کشتی باستانی است. در این مراسم، کشتی‌گیرها در ابتدا برخی از نرمش‌های قدرت‌نمایانه را به نمایش می‌گذارند و این حرکات و نرمش‌ها را با صدای ساز و دهل همراه می‌نمایند.?

پیش‌ از آغاز کشتی، داوران این مراسم که خود از جمله پیشکسوتان کشتی هستند، کمربندهای کشتی‌گیران را آزمایش می‌کنند تا مطمئن شوند که این کمربندها کاملا محکم بسته شده‌اند. کشتی‌گیری که بتواند کمر کشتی‌گیر دیگر را بگیرد و سپس او را از زمین بلند کند و به زمین بکوباند، برنده کشتی محلی آشیرها است.

رقص آذری

بخش مهمی از رسم و رسوم و آئین سنتی مردم تبریز، مراسم رقص آذری است. برای تمامی فعالیت‌های این رقص‌ها، فلسفه‌ای وجود دارد. رقص آذری، از جمله پرتحرک‌ترین انواع رقص در جهان محسوب می‌شود و خود دارای چند نوع است. از جمله انواع این مراسم می‌توان به رقص ساری گلین، رقص آواری، رقص عنابی و … اشاره کرد.?