فهرست مطالب
آیا می‌دانید که شیراز فقط یک شهر تاریخی نیست و به جز بناهای باستانی، ییلاقات زیبا و خوش‌آب‌وهوا هم دارد؟ روستای قلات شیراز یکی از همین ییلاقات شیراز است که در غرب شیراز و دامنه کوه قرار دارد. اهالی شیراز این روستا به خاطر چشمه‌های پر آب، تفرجگاه‌های سرسبز، کوچه‌های پلکانی سنگی و زیبایش می‌شناسند و در تابستان‌ها، برای فرار از گرما به قلات پناه می‌برند.
این روستای تاریخی و گردشگری فاصله زیادی تا شیراز ندارد و به‌راحتی می‌توانید بازدید از آن را در برنامه سفرتان به شیراز بگنجانید. در این مقاله، با روستای قلات، جاهای دیدنی آن، تفریحات، بهترین رستوران‌ها، بهترین مسیر دسترسی و بهترین زمان سفر به این شهر آشنا می‌شوید.
برای اجاره ویلا و سوئیت در شیراز کلیک کنید
قلات شیراز کجاست؟
قلات روستایی تاریخی و ییلاقی از توابع دهستان دراک است که در بخش مرکزی شهرستان شیراز قرار دارد. فاصله این روستا تا شیراز 36 کیلومتر است و نخستین بافت روستایی تاریخی و طبیعی استان فارس محسوب می‌شود که در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. این روستا در دامنه کوه سرخ یا همان کوه قلات واقع شده و از جنوب، شرق و غرب به این کوه محدود می‌شود. همسایگی با این کوه و چشمه‌های آب آن، علت اصلی سرسبزی و هوای مطبوع روستای قلات است.
روستای قلات 2 بافت جدید و قدیمی دارد که برای رسیدن به بافت قدیمی و دیدن شگفتی‌های قلات، باید از بافت جدید عبور کنید و بعد از رسیدن به خیابان قزل ارسلان، به بافت قدیمی روستا می‌رسید. در این بخش خانه‌های پلکانی را می‌بینید که با سنگ، خشت، گل، گچ و چوب ساخته شده‌اند و با کوچه‌های طولانی، باریک و پلکانی به یکدیگر متصل می‌شوند.
قدمت خانه‌های قلات به حدود 1000 سال پیش می‌رسد و این روستا در گذشته به دلیل قرار داشتن بر سر مسیر کوچ ایل‌ها و عشایر، اهمیت استراتژیک زیادی داشته است. نام روستا نیز در گذشته کلات بوده است. در قدیم به روستاها یا قلعه‌های ساخته‌شده روی کوه، کلات می‌گفتند.
در این روستا هنوز گویش فارسی پارسیگ رواج دارد که زبان مردم فارس در دوره ساسانیان بوده است. اهالی این روستا هنوز فرهنگ آن دوران را زنده نگه داشته‌اند.
بخوانید از: فرار از گرمای تابستان در کنار آبشار مارگون: سفری خنک و هیجان‌انگیز
مسیر دسترسی به روستای قلات
بهترین مسیر دسترسی به روستای قلات، از شهر شیراز می‌گذرد. بعد از رسیدن به شیراز، باید وارد جاده شیراز به اردکان (سپیدان) شوید. برای دسترسی به این جاده، می‌توانید خودتان را به دروازه‌قرآن برسانید و از آنجا بلوار جمهوری اسلامی و سپس بزرگراه کوهسار مهدی را در پیش بگیرید. بعد از وارد شدن به جاده شیراز-اردکان، باید حدود 25 کیلومتر رانندگی کنید تا به تابلوی روستای قلات برسید.
مسیر ورودی به این روستا سنگ‌فرش شده و می‌توانید بخشی از این مسیر را با خودرو طی کنید. بعد از آن، باید خودروی خود را در پارکینگ عمومی روستا پارک کنید و مابقی مسیر را پیاده بروید. یادتان باشد که در طی کردن مسیر پیاده صبور باشید؛ چون زیبایی‌های طبیعی و بافت تاریخی روستا در ابتدای مسیر مشخص نیست و در دامنه کوه به این زیبایی‌ها می‌رسید.
بخوانید از: بهترین محلات توریستی و مناطق اطراف شیراز
بهترین فصل سفر به قلات شیراز
قرارداشتن این روستا در آغوش کوه سرخ و ارتفاع 2000 متری از سطح دریا باعث شده که آب و هوای آن کوهستانی باشد. به همین دلیل، بهترین زمان سفر به روستای قلات، بهار و تابستان است. البته پاییز این روستا هم بسیار دیدنی است و رنگارنگ شدن برگ‌های درختان آن، مناظری کارت پستالی و دل انگیز را به وجود می‌آورد. برای سفر به این روستا در زمستان، باید خودروی مجهز و کفش مناسب داشته باشید.
جاهای دیدنی روستای قلات
این روستا وسعت زیادی ندارد و کوچه‌باغ‌های آن به‌تنهایی یک اثر تاریخی طبیعی مستقل محسوب می‌شوند؛ اما اگر به این روستا سفر کردید، توصیه می‌کنیم از جاذبه‌های زیر هم دیدن کنید:
قلعه قلات یا قلعه قزل ارسلان
قلعه قلات در حقیقت یکی از قلعه‌های اتابکان فارس بوده که بعد از بافت تاریخی روستا قرار دارد و برای دسترسی به آن باید کمی کوهنوردی کنید. این قلعه توسط یکی از حاکمان دوران اتابکان یعنی اتابک عثمان بن ایلدگز قزل ارسلان معروف به قزل ارسلان بازسازی شده و به همین دلیل قلعه قلات را با نام این حاکم هم می‌شناسند.
قدمت اصلی این قلعه به دوران اشکانیان و ساسانیان می‌رسد و در حال حاضر بخش‌هایی از برج‌ها، باروها و دیوارهای قلعه به جا مانده است. یکی از اشعار بوستان سعدی به این قلعه اختصاص دارد: «قزل ارسلان قلعه‌ای سخت داشت/که گردن به الوند بر می‌افراشت».
بخوانید از: بهشت گمشده شیراز، تنگ بستانک
کلیسای قلات
کلیسای قلات هم در انتهای روستا و در دامنه کوه سرخ قرار دارد. این کلیسا توسط مبلغان مذهب مسیح بین جنگ جهانی اول و دوم ساخته شده و در گذشته کلیسای تجلیل مسیح نام داشته است. در حال حاضر از این کلیسا فقط یک خرابه باقی مانده که البته بازدید از آن خالی‌ازلطف نیست. کلیسای قلات هم مثل خانه‌های آن از سنگ ساخته شده و می‌توانید آن را در انتهای یکی از کوچه‌های سنگ‌فرش شده و پردرخت روستا پیدا کنید.
موزه قلات
موزه قلات در اصل یک هاستل است که توسط یکی از هنرمندان روستا با نام رامین باقی اداره می‌شود. رامین باقی نقاش است و بخشی از این موزه را نیز به نمایش آثار خود اختصاص داده است. در بخش‌های دیگر، می‌توانید انواع سازهای سنتی و آثار تاریخی ثبت شده روستا را ببینید. خود ساختمان موزه قلات هم یک اثر تاریخی است و از قدیمی‌ترین خانه‌های روستا محسوب می‌شود.
آقای باقی خودش از مهمانان هاستل پذیرایی می‌کند و با حوصله و سر صبر، تمامی بخش‌های موزه را به شما نشان می‌دهد. بازدید از موزه قلات برای عموم آزاد و رایگان است.
بخوانید از: شکوه و عظمت ایران باستان در تخت جمشید شیراز
حمام تاریخی
حمام تاریخی قلات یکی دیگر از آثار باستانی این روستا است که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی در حال ویرانی است. ریش‌سفیدان قلات بر این باورند که روزگاری سعدی در این بنا حمام کرده است.
آبشارهای قلات
در انتهای روستا و بخش تفرجگاهی آن، 3 آبشار قرار دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها با نام آبشار قلات شناخته می‌شود. برای دسترسی به کوچترین آبشار، می‌توانید مسیر رودخانه‌ای که از روستا می‌گذرد را ادامه دهید تا به انتهای آن برسید. سراغ آبشارهای بزرگ‌تر را از مردم محلی بگیرید تا آن‌ها با گشاده رویی شما را راهنمایی کنند.
تفرجگاه شب شتری
در اطراف روستای قلات چندین تفرجگاه و منطقه ییلاقی قرار دارد که تفرجگاه شب شتری مشهورترین آن‌ها محسوب می‌شود. برای دسترسی به این تفرجگاه، باید به جاده دسترسی به قلات برگردید و مسیر دریاچه ارژن را در پیش بگیرید. کمی که از روستا دور شوید، به تفرجگاه شب شتری می‌رسید.
در این تفرجگاه می‌توانید از نشستن در کنار درختان و رودخانه چشمه انجیری لذت ببرید، گیاهان دارویی مختلف را بچینید یا کمی از تفرجگاه دور شوید و به تنگه شب شتری برسید که جاذبه‌های بکر و زیبایی دارد.
بخوانید از: معرفی جاهای دیدنی شیراز، شهر شعر و بهارنارنج
پاچنار
پاچنار یکی دیگر از تفرجگاه‌های نزدیک قلات است که در انتهای آن قرار دارد. این تفرجگاه در اصل 4 درخت چنار به هم چسبیده است که اهالی روستا هر ساله در تاسوعا و عاشورا در کنار آن‌ها آتش روشن می‌کنند.
تفریحات روستای قلات
همان‌طور که گفتیم، مردم روستا هنوز به آیین‌های قدیمی خود پایبند هستند و نمونه آن رواج داشتن بازی‌های سنتی مثل شش‌خانه، چوب بازی (در عروسی‌ها) و ترانه بازی است که آخری در فصل بهار رواج دارد. یکی از تفریحات رایج در بازدید از روستای قلات شیراز، همین بازی‌ها است.
به غیر از این، می‌توانید از قدم زدن در کوچه‌باغ‌های پلکانی و سنگی و نفس کشیدن در هوای پاک قلات لذت ببرید و در گوشه‌گوشه این روستای زیبا عکس‌های یادگاری بگیرید. همچنین می‌توانید از میوه‌های لذیذ باغ‌های روستا مثل آلو، انگور، انجیر، انار و زردآلو بخرید و نوش جان کنید.
شکم گردی و خوردن دست‌پخت لذیذ اهالی قلات در رستوران‌های آن، یکی دیگر از تفریحات سفر به این روستا محسوب می‌شود.
بخوانید از: دیدنی‌ترین جاذبه‌های تاریخی شیراز را بشناسید!
خوراکی‌های متنوع در روستای قلات شیراز
روستای قلات از جاذبه‌های شناخته شده شیراز است و علاوه بر گردشگران داخلی، سالانه توریست‌های زیادی را هم جذب می‌کند. به همین دلیل، در این روستا کافه‌ها و رستوران‌های متعددی وجود دارد که در آن‌ها می‌توانید غذاهای خوشمزه مثل انواع آش، کشک و پیاز، کشک و گردو، کله‌پاچه، عدسی، آش رشته و انواع غذاهای سنتی و محلی را نوش جان کنید.
رستوران‌های قلات شیراز
بیشتر رستوران‌ها و کافه‌های قلات در نزدیکی پارکینگ عمومی بافت سنتی و تفرجگاه‌ها و آبشارهای آن قرار دارند. در این رستوران‌ها و کافه‌ها انواع غذاهای محلی قلات و شیراز، غذاهای سنتی ایرانی، گیلکی، غذاهای فرنگی و حتی فست‌فود پیدا می‌شود. برای برگزاری جشن‌ها و مراسم خود می‌توانید روی باغ‌رستوران‌های قلات حساب کنید.
دیدنی‌های اطراف روستای قلات
به طور کلی هر جاذبه‌ای که در غرب شیراز وجود دارد را می‌توانید در دسته دیدنی‌های اطراف قلات قرار دهید. اگر در خود روستا اقامتگاه اجاره کنید، به جاذبه‌های زیر دسترسی خوبی خواهید داشت:
- پارک کوهستانی دراک
- باغ‌های قصرالدشت
- باغ ارم شیراز
- باغ عفیف‌آباد شیراز
- باغ گل‌های شیراز
اقامت در قلات شیراز
تعدادی از بهترین اقامتگاه‌های بومگردی شیراز در روستای قلات قرار دارد. این اقامتگاه‌ها به سبک خانه‌های سنتی روستا ساخته شده‌اند یا در اصل همان خانه‌های قدیمی روستا هستند که کاربری آن‌ها به هاستل و اقامتگاه تغییر کرده است. بیشتر این اقامتگاه‌ها امکاناتی مثل رستوران هم دارند که در آن‌ها می‌توانید غذاهای محلی و سنتی ایرانی را نوش جان کنید.
روستای قلات؛ ییلاق جذاب شیرازی‌ها
در این مقاله روستای قلات شیراز را به‌صورت کامل معرفی کردیم و به بهترین مسیر دسترسی، جاهای دیدنی، رستوران‌ها و بهترین فصل سفر به این روستا پرداختیم. برای دسترسی آسان به این روستا، می‌توانید وارد صفحه اجاره ویلا و سوئیت در شیراز شوید و یکی از اقامتگاه‌های باکیفیت شب در این شهر را رزرو کنید. در میان آن‌ها، انواع هاستل، اقامتگاه بومگردی، آپارتمان و ویلا وجود دارد.
سؤالات متداول درباره روستای قلات شیراز
روستای قلات شیراز کجاست؟
استان فارس، ۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز (جاده شیراز به اردکان)
شب شتری قلات کجاست؟
این تفرجگاه در 2.5 کیلومتری قلات قرار دارد و برای دسترسی به آن، باید در جاده قلات به سمت دریاچه ارژن برانید.
فاصله قلات تا شیراز چقدر است؟
این روستا تا شیراز حدود 36 کیلومتر فاصله دارد که پیمودن این مسیر حدود 40 تا 50 دقیقه طول می‌کشد.
